Zuid (Gent)

Dit artikel valt onder beheer van Dorp:Locatio.

Het Zuid (ook wel de Zuid) is een buurt in de Belgische stad Gent. Het Zuid ligt net ten zuidoosten van de middeleeuwse stadskern. Aan het zuid bevinden zich onder meer de gebouwen van stedelijke administratie, de stedelijke bibliotheek en het Shopping Center Zuid, alle gelegen rond het Woodrow Wilsonplein. Een belangrijke groene as aan het Zuid is het Zuidpark of Koning Albertpark, waar de snelweg B401 in het stadscentrum eindigt.

Geschiedenis

De plaats lag in de middeleeuwen net ten zuidoosten van de stadskern. In de 13de eeuw werd de stad vergroot en het gebied kwam binnen de stadsomwallingen te liggen. Toch bleef het eeuwenlang een onbebouwd meersengebied, bekend als de Muinkmeersen. Het lag ten oosten van de gegraven Muinkschelde en door deze meersen kronkelde nog eeuwenlang de Oude Schelde.

In de 19de eeuw veranderde de omgeving grondig. De open ruimte bood de plaats om in de jaren 1830 spoorlijnen aan te leggen tot diep in de stad en hier werd het station Gent-Zuid, het belangrijkste station van de stad opgetrokken. De buurt werd ontwikkeld en het Zuid werd een belangrijke toegang tot het stadscentrum. In de omgeving van het station werden verschillende restaurants en hotels opgetrokken. Een nieuwe rechte laan, nu de Zuidstationstraat, leidde in het oosten naar de zogenaamde oude buurt van de Hoye rond het begijnhof Ter Hoye en later de Sint-Annakerk. Over de Schelde werd in 1844 de Charles Marcellisbrug naar de Lammerstraat gebouwd, die een verbinding vormde van de nieuwe stationsbuurt met de oude Sint-Pieterswijk in het westen. Rond 1847 werd aan de oostkant van het station een stationsplein opgetrokken, het Graaf van Vlaanderenplein. Tegenover het station kwam een prestigieuze huizenblok met neoclassicistische voorgevels, ontworpen door architect Charles Leclerc-Restiaux. In 1883 werd bij het Zollikofer-De Vigneplan doorheen vroegere kleine straatjes en beluiken de Vlaanderenstraat aangetrokken, die een brede verbinding vormde tussen de stationsbuurt en het historisch stadscentrum.

Begin 20ste eeuw werd het nieuwe station Gent-Sint-Pieters elders in de stad het belangrijkste station van de stad en in 1928 sloot het Zuidstation zijn deuren. Op de plaats van het station en de voormalige sporen kwam nu een grote open ruimte vrij, waar in de jaren 30 het Koning Albertpark werd ingericht. Tot in de tweede helft van de eeuw bleef het Zuid wel een belangrijke uitgangsbuurt van de stad, met cinema's en danszalen, met als bekendste het Coliseum op de Kuiperskaai dat na jaren leegstand gesloopt werd.

Na het verdwijnen van het stationsgebouw kwam hier een administratief gebouw, later de stedelijke bibliotheek van Gent. In de laatste decennia van de eeuw verplaatste de studentenuitgaansbuurt zich onder meer naar de omgeving van de Overpoortstraat. Vanaf de jaren 60 verdwenen verschillende cinemazalen aan het Zuid. Veel herenhuizen maakten in de loop van de jaren plaats voor appartements- en kantoorgebouwen. Begin jaren 70 werd het Zuid het eindpunt van een stuk autosnelweg van de E3, nu B401, die hier tot diep in de stad dringt. Op het Zuid werd een gebouw opgetrokken voor de stedelijke administratie en blok met oude herenhuizen en cinemazalen maakte begin jaren 90 plaats voor het Urbiscomplex met het Shopping Centrum Zuid.

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Zuid (Gent) op Wikimedia Commons.

51°02′52″N, 3°43′50″E