Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Joods gebed: verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Joods_gebed&oldid=26274593) |
(wat spelling, volgorde, zinnen,) |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Het '''joods gebed''' ([[Hebreeuws]]: תפילה | Het '''joods gebed''' ([[Hebreeuws]]: תפילה, ''tefilla'': gebed) speelt een centrale rol in de [[joodse religie]]. Zo zijn er bijvoorbeeld aangepaste gebeden voor verschillende uren van de dag, verschillende dagen van het jaar en verschillende gebeurtenissen in het mensenleven en de natuur rondom. De dagelijkse, wekelijkse en speciaal voor feestdagen bestemde gebeden volgen de beschrijving van de offerdienst voor die dag zoals die destijds in de eerste en tweede joodse tempel in [[Jeruzalem]] werd verricht. | ||
Op weekdagen zijn er drie gebeden: 's ochtends het [[sjachariet]], | Op weekdagen zijn er drie gebeden: 's ochtends het [[sjachariet]], ’s middags [[mincha]], en ’s avonds [[maariv (gebed)|ma'ariew]] (ook wel ’arwiet genoemd). Op feestdagen (inclusief [[sjabbat]]) is er bovendien een [[moessaf]]dienst, die op het sjachariet volgt, en speciale gebeden of teksten die worden opgezegd. | ||
De gebeden staan vermeld in een algemeen gebedsboek voor weekdagen en sjabbat ([[siddoer | De gebeden staan vermeld in een algemeen gebedsboek voor weekdagen en sjabbat ([[siddoer]]) en in specifieke gebedenboeken ([[machzor]]im) voor feestdagen. In een machzor staan ook de dagelijkse gebeden met eventuele aanpassingen voor de feestdag vermeld. | ||
==Het ochtend-, middag- en avondgebed== | ==Het ochtend-, middag- en avondgebed== | ||
Het ochtendgebed, [[sjachariet]], is veruit de | Het ochtendgebed, [[sjachariet]], is veruit het langste van de dagelijkse gebeden. Men draagt tijdens sjachariet een [[talliet]]. De talliet is een gebedskleed met aan de vier hoeken draadjes, [[tsitsiot]], over hun kleding. Daarnaast draagt men gebedsriemen ([[tefilin]]) aan de linkerarm en op het hoofd. Op sjabbat en [[chagiem]] (joodse feestdagen) wordt geen tefilin gelegd. | ||
Het middaggebed, [[mincha]], is een stuk korter. Wanneer het werk niet veroorlooft tijd vrij te nemen voor het middaggebed wordt mincha wel eens vlak voor het avondgebed gezegd. Men volgt strikt de tijden, aangezien het gebed voor het vallen van de avond gezegd dient te worden. (voor het gemak maakt men gebruik van tijdstabellen). Het nadeel is dat er wellicht geen gebedsquorum ([[minjan]]) meer te vinden is en dat men van de optimale uren afwijkt. | Het middaggebed, [[mincha]], is een stuk korter. Wanneer het werk niet veroorlooft tijd vrij te nemen voor het middaggebed wordt mincha wel eens vlak voor het avondgebed gezegd. Men volgt strikt de tijden, aangezien het gebed voor het vallen van de avond gezegd dient te worden. (voor het gemak maakt men gebruik van tijdstabellen). Het nadeel is dat er wellicht geen gebedsquorum ([[minjan]]) meer te vinden is en dat men van de optimale uren afwijkt. | ||
[[ | Het avondgebed, [[maäriev]], is korter, aangezien de [[sjemonee esree]] niet wordt herhaald. Indien het niet dadelijk op mincha volgt, wordt het met het invallen van de duisternis gezegd. | ||
==Variatie: | ==Variatie: noeschaot (noesach)== | ||
Er bestaat variatie qua gebeden tussen verschillende richtingen van het jodendom. | Er bestaat variatie qua gebeden tussen verschillende richtingen van het jodendom. Een gebedentraditie heet ''noesach''; meervoud 'noeschaot''. | ||
De tradities van de verschillende hoofdrichtingen, zoals [[orthodox jodendom]] en [[liberaal jodendom]], verschillen aanzienlijk, maar tussen secundaire en verdere onderverdelingen zijn de variaties al minder beduidend. | |||
De hoofdtradities van het orthodoxe jodendom zijn: | |||
* [[Asjkenazische Joden|Asjkenazische]] traditie – de traditie van o.a. [[mitnagdiem]]. | * [[Asjkenazische Joden|Asjkenazische]] traditie – de traditie van o.a. [[mitnagdiem]]. | ||
* [[Jekkische]] traditie – de traditie van West-Europese | * [[Jekkische]] traditie – de traditie van West-Europese asjkenazische joden, waarvan de Nederlandse een onderdeel vormt. | ||
* [[Sefardisch jodendom|Sefarad]]-traditie – (noesach Sfard), de traditie van joden afkomstig uit [[Iberisch Schiereiland|Iberië]]. | |||
* Oriëntaalse traditie – de traditie van sefardische joden afkomstig uit het Midden-Oosten. | |||
* Het [[chassidisch jodendom]] volgt noesach Sfard. | * Het [[chassidisch jodendom]] volgt noesach Sfard. | ||
* [[Ari-traditie]] – de traditie die wordt gevolgd door [[Chabad-Lubavitch]]er chassidim. | * [[Ari-traditie]] – de traditie die wordt gevolgd door [[Chabad-Lubavitch]]er chassidim. | ||
Verdere varianten zijn bijvoorbeeld de variaties van de Sfard traditie die sommige chassidische bewegingen hanteren. Zo is er de Hongaars-Sfard traditie en de Pools-Sfard traditie. | Verdere varianten zijn bijvoorbeeld de variaties van de Sfard traditie die sommige chassidische bewegingen hanteren. Zo is er de Hongaars-Sfard traditie en de Pools-Sfard traditie. | ||
==Weblinks== | |||
*{{JewEn|12331-prayer|Prayer}} | |||
{{Navigatie jodendom}} | {{Navigatie jodendom}} | ||
[[Categorie:Joods gebed| ]] | [[Categorie:Joods gebed| ]] | ||
Huidige versie van 24 mrt 2016 om 06:15
Het joods gebed (Hebreeuws: תפילה, tefilla: gebed) speelt een centrale rol in de joodse religie. Zo zijn er bijvoorbeeld aangepaste gebeden voor verschillende uren van de dag, verschillende dagen van het jaar en verschillende gebeurtenissen in het mensenleven en de natuur rondom. De dagelijkse, wekelijkse en speciaal voor feestdagen bestemde gebeden volgen de beschrijving van de offerdienst voor die dag zoals die destijds in de eerste en tweede joodse tempel in Jeruzalem werd verricht.
Op weekdagen zijn er drie gebeden: 's ochtends het sjachariet, ’s middags mincha, en ’s avonds ma'ariew (ook wel ’arwiet genoemd). Op feestdagen (inclusief sjabbat) is er bovendien een moessafdienst, die op het sjachariet volgt, en speciale gebeden of teksten die worden opgezegd.
De gebeden staan vermeld in een algemeen gebedsboek voor weekdagen en sjabbat (siddoer) en in specifieke gebedenboeken (machzorim) voor feestdagen. In een machzor staan ook de dagelijkse gebeden met eventuele aanpassingen voor de feestdag vermeld.
Het ochtend-, middag- en avondgebed
Het ochtendgebed, sjachariet, is veruit het langste van de dagelijkse gebeden. Men draagt tijdens sjachariet een talliet. De talliet is een gebedskleed met aan de vier hoeken draadjes, tsitsiot, over hun kleding. Daarnaast draagt men gebedsriemen (tefilin) aan de linkerarm en op het hoofd. Op sjabbat en chagiem (joodse feestdagen) wordt geen tefilin gelegd.
Het middaggebed, mincha, is een stuk korter. Wanneer het werk niet veroorlooft tijd vrij te nemen voor het middaggebed wordt mincha wel eens vlak voor het avondgebed gezegd. Men volgt strikt de tijden, aangezien het gebed voor het vallen van de avond gezegd dient te worden. (voor het gemak maakt men gebruik van tijdstabellen). Het nadeel is dat er wellicht geen gebedsquorum (minjan) meer te vinden is en dat men van de optimale uren afwijkt.
Het avondgebed, maäriev, is korter, aangezien de sjemonee esree niet wordt herhaald. Indien het niet dadelijk op mincha volgt, wordt het met het invallen van de duisternis gezegd.
Variatie: noeschaot (noesach)
Er bestaat variatie qua gebeden tussen verschillende richtingen van het jodendom. Een gebedentraditie heet noesach; meervoud 'noeschaot.
De tradities van de verschillende hoofdrichtingen, zoals orthodox jodendom en liberaal jodendom, verschillen aanzienlijk, maar tussen secundaire en verdere onderverdelingen zijn de variaties al minder beduidend.
De hoofdtradities van het orthodoxe jodendom zijn:
- Asjkenazische traditie – de traditie van o.a. mitnagdiem.
- Jekkische traditie – de traditie van West-Europese asjkenazische joden, waarvan de Nederlandse een onderdeel vormt.
- Sefarad-traditie – (noesach Sfard), de traditie van joden afkomstig uit Iberië.
- Oriëntaalse traditie – de traditie van sefardische joden afkomstig uit het Midden-Oosten.
- Het chassidisch jodendom volgt noesach Sfard.
- Ari-traditie – de traditie die wordt gevolgd door Chabad-Lubavitcher chassidim.
Verdere varianten zijn bijvoorbeeld de variaties van de Sfard traditie die sommige chassidische bewegingen hanteren. Zo is er de Hongaars-Sfard traditie en de Pools-Sfard traditie.
Weblinks
(en) Prayer, in: Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901-1906. (vertaal via: 
)
| Jodendom |  |
|---|
|
Algemeen: Joden • Geschriften: Thora • Tenach • Misjna • Talmoed • Tosefta • Literatuur • Halacha • Ketoeba • Religieuze plichten en gebruiken: Kasjroet • Briet • Gebed • Mitswa • Sjabbat • Tsedaka • Tijd en kalender: Feestdagen • Maanden • Jaartelling • Geschiedenis • Gebouwen: Tempel • Synagoge • Personen: Rabbijn • Chazan • Andere: Mystiek • Kabbala • Mythologie • A tot Z |