Brussel (kwiki)

Zie Brussel (stad) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Grand place

Rue des Bouchers in de Brusselse toeristen uitgaansbuurt vlakbij de Grote Markt. Hier kan men terecht voor mosselen met frieten en Brusselse specialiteiten als paling in 't groen, ballekes in tomatensaus en konijn met kriek.

Daklozen (Frans: SDF - Sans Domicile Fixe) slapen bij de ingang van Centraal Station in Brussel

© Het Atomium. Foto: Alexandre Laurent-Sabam'

Urban Art in het station Brussel Kappelekerk, Gare de Bruxelles Chapellel

Brussel (Frans: Bruxelles) is de hoofdstad van België en tevens hoofdstad van Vlaanderen en van de Franse Gemeenschap. De stad is verder het bestuurlijk centrum van de Europese Unie. De gemeente Brussel had in 2011 bijna 150.000 inwoners. Het is een van de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dat in 2011 meer dan een miljoen inwoners telde. Meestal wordt het volledige stadsgewest als de stad Brussel beschouwd en niet enkel de gemeente Brussel. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd in 1989 opgericht.

Geschiedenis

Brussel ontstond in de 10e eeuw op een eiland in de rivier de Zenne. De oudste bekende naam van de stad is Bruocsela, wat 'nederzetting in het moeras' betekend. De naam evolueerde tot Broekzele (Broeklanden aan de Zenne).

Taalstrijd

Zie Verfransing van Brussel voor het hoofdartikel over de taalstrijd in Brussel.

Brussel ligt ingesloten in Vlaanderen, toch is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest sinds de indeling van België in taalgebieden officieel tweetalig. Als politiek, financieel en economisch centrum kreeg Brussel een Franssprekende boven- en middenlaag. Geleidelijk sijpelde het Frans ook de lagere sociale klassen binnen. De vele inwijkelingen, de meesten van hen uit Vlaanderen, moesten noodgedwongen Frans spreken, wilden ze kans maken hogerop te geraken.

Het Frans is (2011) met voorsprong in Brussel de gangbare taal. Wanneer een Brusselaar op de straat met een wildvreemde een gesprek aanknoopt gebeurt dit in het Frans. Ook in Brussel geboren jongeren met een allochtone achtergrond maken in hun nieuwe gezinnen meer en meer de shift naar het Frans. Als gevolg van de verstedelijking ontstonden Franstalige meerderheden in een aantal gemeenten in de Vlaamse Rand. Dit fenomeen vormt (2011) samen met het tweetalige statuut van Brussel een van de belangrijkste twistpunten in de Belgische politiek.

De taalstrijd in Brussel wordt tot in de metro uitgevochten. Zelfs over de volgorde van aankondigingen zijn er parlementaire vragen. Elk station heeft zijn taalrol: in het station De Brouckère hoor je de aankondigen eerst in het Nederlands, in het Centraal Station eerst in het Frans. Een proef in 2011 waarbij een Franstalig chanson als achtergrondmuziek langskwam leverde tientallen klachten van Vlaamse reizigers op. Om de gemoederen te bedaren bevat de afspeellijst nu enkel nummers in het Engels, Spaans of Italiaans.

Kuifje in Brussel

Zie Kuifje (personage) voor het artikel over Kuifje

Kuifje, Bobbie en Kapitein Haddock geschilderd op een muur in Brussel

Een van de bekendste bewoners van Brussel is de stripfiguur Kuifje (Frans: Tintin). De auteur, Hergé, groeide op in Brussel. Drie Kuifje-albums zijn vertaald in het Brussels. In de reguliere Kuifje-albums zijn echter ook sporen van het Brussels dialect terug te vinden. Zo praten de Arumbaya-Indianen in het album Het gebroken oor Brussels zoals dat door de Brusselse Vlamingen in de Marollen wordt gesproken, deze taalgrapjes staan zelfs in de originele Franstalige versie. In 2007 werd zo'n twintig kilometer ten zuidoosten van Brussel een Hergé museum geopend. Sinds 1989 bestaat het Belgisch Centrum van het Beeldverhaal, ook wel het Brussels Stripmuseum genoemd. Het is een van de meest populaire musea in Brussel.

Naast Kuifje is er ook werk te vinden van andere bekende Belgische beeldverhalen zoals de Smurfen en Suske en Wiske.

Daklozen

Brussel heeft (2011) naar schatting tussen de tweeduizend en vijfduizend daklozen (Frans: SDF-Sans Domicile Fixe). Metrostations en andere open stationsgebouwen zijn de meeste begeerde slaapplaatsen. Vooral het Noordstation staat bekend als verblijfplaats van daklozen, asielzoekers en Roma-zigeneurs. Als gevolg van strengere wetgeving in omliggende landen ligt het aantal aanvragen voor asiel in België in verhouding viermaal hoger. De Belgische regering slaagt er niet in voldoende opvang te organiseren. Als Station Brussel-Noord 's nachts ontruimd wordt slapen complete families tegen de glazen pui met dekens op de grond.

Gemiddeld vinden (2011) in de politiezone Brussel hoofdstad-Elsene dagelijks 26 auto-inbraken, 13 gevallen van zakkenrollen en 9 diefstallen met geweld plaats. De Brusselse politie schrijft die deels toe aan de ‘sans-papiers’, veelal uitgeprocedeerde asielzoekers of andere illegalen. De overlast die dit geeft wordt met name door populistisch/Vlaams nationalistische partijen als de N-VA en het Vlaams Belang als thema gebruikt.

Openbaar vervoer

Noordstation Brussel (Gare du nord Bruxelles)

De eerste metrolijn in Brussel werd in 1969 geopend. Thans (2011) zijn er 59 metrostations en vier metrolijnen met een totale lengte van 38 kilometer. De metro wordt dagelijks gebruikt door meer dan een half miljoen mensen.

De belangrijkste treinstations van Brussel zijn Bruxelles-Midi (Nederlands: Brussel-Zuid), Bruxelles-Central (Nederlands: Brussel-Centraal) en Bruxelles-Nord (Nederlands: Brussel Noord of Noordstation). Elke dag passeren (2011) 150.000 personen Bruxelles-Central, in Bruxelles-Midi zijn er dat 130.000 en in Bruxelles-Nord 100.000.

De tunnel van Brussel-Centraal is een zwak punt in de Belgische dienstregeling. Alle treinen van de Noord-Zuid-verbinding moeten in de tunnel over 6 sporen, een vertraging hier escaleert naar het treinverkeer in heel België.

Indeling in voormalige deelgemeenten

Het huidige gebied van Brussel-stad kan verdeeld worden in vier stadsdelen die overeenkomen met de gemeentegrenzen vóór 1921:

• Brussel-Centrum
• Haren
• Laken
• Neder-Over-Heembeek