Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Beschaving: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
| (Een tussenliggende versie door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Beschaving''' heeft een verscheidenheid van betekenissen met betrekking tot de [[menselijk]]e [[Maatschappij (wereld)|maatschappij]]. Het synoniem '''civilisatie''' is afgeleid van het [[Latijn]]se ''civis'', dat "[[burger]]" of "stedeling" betekent. De notie van beschaven, bijschaven of minder ruw maken met een [[schaaf]] is afkomstig van het Latijnse woord ''erudere'' (''ex-'' = uit, ''rudis'' = ruw, onbewerkt), dat herkenbaar is in [[eruditie]]. | '''Beschaving''' heeft een verscheidenheid van betekenissen met betrekking tot de [[menselijk]]e [[Maatschappij (wereld)|maatschappij]]. Het synoniem '''civilisatie''' is afgeleid van het [[Latijn]]se ''civis'', dat "[[burger]]" of "stedeling" betekent. De notie van beschaven, bijschaven of minder ruw maken met een [[schaaf]] is afkomstig van het Latijnse woord ''erudere'' (''ex-'' = uit, ''rudis'' = ruw, onbewerkt), dat herkenbaar is in [[eruditie]]. | ||
[[Afbeelding: | [[Afbeelding:Clash_of_Civilisations_map.png|350px|thumb|right|<center> Verschillende [[beschaving]]en over de [[wereld]] : </center><br>Blauw = [[westerse samenleving|Westers]]<br>Lichtblauw = [[Orthodox]]<br>Groen = [[Islam]]itisch<br>Geel = [[Afrika]]ans <br>Paars = [[Latijns-Amerika]]ans<br>Rood = [[China|Chinees]] <br>Oranje = [[Hindoeïsme|Hindu]]<br>Roze = [[Boeddhisme|Boeddhist]] <br>Zwart = [[Japan]]s<br>Bruin = [[traditie|traditionele]] [[Grote Oceaan|Pacific]]. ]] | ||
# In een technische betekenis, is een beschaving de complexe maatschappij waarin veel van de mensen in [[stad|steden]] leven en hun [[voedsel]] door middel van [[landbouw]] verkrijgen, in tegenstelling tot [[Stam (antropologie)|stammenmaatschappijen]] waarin de mensen in kleine groepen leven en in hun onderhoud voorzien door [[jacht (activiteit)|jacht]]. Gebruikt in deze betekenis, is de beschaving een exclusieve term die op sommige menselijke groepen wordt toegepast. | # In een technische betekenis, is een beschaving de complexe maatschappij waarin veel van de mensen in [[stad|steden]] leven en hun [[voedsel]] door middel van [[landbouw]] verkrijgen, in tegenstelling tot [[Stam (antropologie)|stammenmaatschappijen]] waarin de mensen in kleine groepen leven en in hun onderhoud voorzien door [[jacht (activiteit)|jacht]]. Gebruikt in deze betekenis, is de beschaving een exclusieve term die op sommige menselijke groepen wordt toegepast. | ||
# In bredere zin kan beschaving naar de [[samenleving]] of [[Maatschappij (sociologie)|maatschappij]] verwijzen. Deze definitie is minder exclusief en [[Etnicisme#Etnocentrisme|etnocentrisch]] dan de eerste. In deze betekenis is beschaving bijna synoniem met [[cultuur]]. | # In bredere zin kan beschaving naar de [[samenleving]] of [[Maatschappij (sociologie)|maatschappij]] verwijzen. Deze definitie is minder exclusief en [[Etnicisme#Etnocentrisme|etnocentrisch]] dan de eerste. In deze betekenis is beschaving bijna synoniem met [[cultuur]]. | ||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
[[Categorie:Cultuur]] | [[Categorie:Cultuur]] | ||
[[Categorie:Sociologie]] | [[Categorie:Sociologie]] | ||
[[Categorie: | [[Categorie:Culturele antropologie]] | ||
Huidige versie van 1 nov 2014 om 04:36
Beschaving heeft een verscheidenheid van betekenissen met betrekking tot de menselijke maatschappij. Het synoniem civilisatie is afgeleid van het Latijnse civis, dat "burger" of "stedeling" betekent. De notie van beschaven, bijschaven of minder ruw maken met een schaaf is afkomstig van het Latijnse woord erudere (ex- = uit, rudis = ruw, onbewerkt), dat herkenbaar is in eruditie.
Blauw = Westers
Lichtblauw = Orthodox
Groen = Islamitisch
Geel = Afrikaans
Paars = Latijns-Amerikaans
Rood = Chinees
Oranje = Hindu
Roze = Boeddhist
Zwart = Japans
Bruin = traditionele Pacific.
- In een technische betekenis, is een beschaving de complexe maatschappij waarin veel van de mensen in steden leven en hun voedsel door middel van landbouw verkrijgen, in tegenstelling tot stammenmaatschappijen waarin de mensen in kleine groepen leven en in hun onderhoud voorzien door jacht. Gebruikt in deze betekenis, is de beschaving een exclusieve term die op sommige menselijke groepen wordt toegepast.
- In bredere zin kan beschaving naar de samenleving of maatschappij verwijzen. Deze definitie is minder exclusief en etnocentrisch dan de eerste. In deze betekenis is beschaving bijna synoniem met cultuur.
- Beschaving kan ook een norm van gedrag betekenen, gelijkend op etiquette. Het "beschaafde" gedrag of "beschaafdheid" wordt tegenover ruw of barbaars gedrag gesteld. In deze betekenis impliceert beschaving verfijning. Zo kent men ook de term onbeschaafd.
- Een ander gebruik van beschaving combineert de eerste en derde betekenis van het woord en impliceert dat de complexe maatschappij als superieur wordt gezien in relatie tot de minder complexe maatschappijen. Dit standpunt kan worden geassocieerd met imperialisme en in extreme gevallen ook met racisme: de machtige maatschappij kan menen dat het haar recht is om cultureel en met geweld te overheersen vanwege haar gevoelde superioriteit. In het wereldrijk van de Victoriaanse samenleving werd het als een plicht gezien om de onderworpen koloniën op te voeden met de "Westerse" Britse verworvenheden van de Verlichting. Dat was volgens Rudyard Kipling de last die de blanke droeg, de White man's burden.
Zie ook
Externe link
- 'De sociogenese van de begrippen beschaafd en beschaving', door Hans van Keken, Amsterdam juni 1979.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Beschaving op Wikimedia Commons.