George Whitefield

George Whitefield (Gloucester, Engeland, 16 december 1714 – Newburyport, Massachusetts, 30 september 1770) was een Britse anglicaanse predikant. Hij was samen met John en Charles Wesley een grondlegger van het methodisme, een uit de anglicaanse kerk ontsproten religieuze opwekkingsbeweging uit de 18e eeuw. Hij hield in zijn leven zowat 18000 tot 30000 preken of toespraken voor in totaal wel tien miljoen toehoorders in Groot-Brittannië en de Noord-Amerikaanse koloniën.

Leven

Whitefield werd geboren als jongste zoon van herbergiers in Gloucester. Aangezien zijn vader al twee jaar na zijn geboorte overleed, groeide hij op zonder vaderlijk voorbeeld in de herberg Bell Inn. Hij bezocht de Latijnschool St. Mary de Crypt, waar hij vooral Latijn en Grieks leerde, graag theater speelde en zijn spreekkunst kon oefenen. Met 18 jaar ging hij naar het Pembroke College in Oxford, waar hij zich liet opleiden als anglicaans priester. Behalve de Bijbel las hij ook Life of God in the Soul of Man van Henry Scougal, Serious Call van William Law, Call to the Unconverted van Richard Baxter, Alarm to Unconverted Sinners van Richard Alleine en de Bijbelcommentaren van Matthew Henry. Aan het college leerde hij de broers John en Charles Wesley kennen in de zogenaa;de Holy Club. In de lente van 1735 sloot hij zich aan bij de methodisten en nog hetwelfde jaar stichtte hij de eerste Methodist Society in Gloucester. Op Drie-eenheidszondag werd hij door Martin Benson, de bisschop van Gloucester, tot diaken geordineerd. Zijn eerste preek hield hij in de kerk St. Mary de Crypt in Gloucester. Vervolgens behaalde hij in Oxford zijn Bachelor of Arts. Hij begon als geesteljke voor twee maanden in de Tower Chapel in London.

Vanuit Londen begon Whitefield zijn activiteit als onvermoeibaar prediker. Hij was bekend voor zijn luide stem en voor zijn geacteerde stukjes die hij vanop de kansel invoegde. Hij trok volle kerken, wanneer men hem liet preken. In mei 1738 ondernam hij de eerste van zijn in totaal 13 reizen tussen tussen Engeland en de Britse koloniën in Amerika. Hetzelfde jaar zerd hij door Georgia Trustees tot predikant van Savannah benoemd en het jaar daarop door de Kerk van Engeland geordineerd.

Op 27 april 1739 was hij in London een van de eersen die in het openbaar in de open lucht preekte. Daar kwamen ook luisteraars op af die nog nooit een kerk hadden bezocht. Na 1740 trok hij in een jaar tijd van noord naar zuid in Noord-Amerika, waarbij hij wel 8000 kilometer aflegde en meer dan 350 keer een preek hield. In Boston luisterden 25000 personen naar hem, in Philadelphia 12000 en in New York City 8000. Zowat een kwart van de bevolking van de Noord-A:erikaanse koloniën wou hem ooit gehoord hebben. Hij had een invloed op de opzekkingsprediker Jonathan Edwards (1703–1758). Samen behoorden ze tot de krachtigste aandrijvers van de First Great Awakening. Benjamin Franklin (1706–1790) was van mening dat de geruchten over duizenden toehoorders schromelijk overdreven waren, maar moest zijn mening bijstellen nadat hij zelf een evenement van Whitefield had bijgewoond. Hij ging Whitefields toespraken als drukwerk uitgeven.

In de zevenjarige oorlog (1756–1763) steunde hij in zijn toespraken het Britse stqndpunt, omdat hij vreesde dat de Fransen de Britse protestantse koning zouden afzetten. In Dublin werd hij om dit standpunt met stenen beworpen, maar hij kon zich in veiligheid brengen in de nabijgelegen pastorij.

Hij overleed op 29 of 30 september 1770 op een evangelisatiereis in Newburyport, Massachusetts. HIj werd er begraven in de First Presbyterian Church.

 

artikelkiem