Brontekst bekijken van Socialistische Partij Anders

{{Infobox politieke partij België
| naam             = Socialistische Partij Anders<br />(sp.a)
| afbeelding       = Socialistische Partij Anders (logo).png
| onderschrift     = 
| partijvoorzitter = [[John Crombez]]
| vice-partijvoorzitter = [[Stephanie Van Houtven]]
| politiek secretaris = 
| functienaam1     = [[Europees Parlement]]
| functie1         = -
| functienaam2     = [[Senaat (België)|Senaat]]
| functie2         = [[Bert Anciaux]]
| functienaam3     = [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]]
| functie3         = [[Meryame Kitir]]
| functienaam4     = [[Vlaams Parlement]]
| functie4         = [[Joris Vandenbroucke]]
| functienaam5     = [[Brussels Hoofdstedelijk Parlement|Brussels Parlement]]
| functie5         = [[Jef Van Damme]]
| zetelnaam1       = [[Europees Parlement]]
| zetels1          = 1
| zetelstotaal1    = 22
| verkiezingen1    = [[Europese Parlementsverkiezingen 2014|25 mei 2014]]
| zetelnaam2       = [[Senaat (België)|Senaat]]
| zetels2          = 5
| zetelstotaal2    = 60
| verkiezingen2    = [[Belgische federale verkiezingen 2014|25 mei 2014]]
| zetelnaam3       = [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]]
| zetels3          = 13
| zetelstotaal3    = 150
| verkiezingen3    = [[Belgische federale verkiezingen 2014|25 mei 2014]]
| zetelnaam4       = [[Vlaams Parlement]]
| zetels4          = 18
| zetelstotaal4    = 124
| verkiezingen4    = [[Vlaamse verkiezingen 2014|25 mei 2014]]
| zetelnaam5       = [[Brussels Hoofdstedelijk Parlement|Brussels Parlement]]
| zetels5          = 3
| zetelstotaal5    = 89
| verkiezingen5    = [[Brusselse gewestverkiezingen 2014|25 mei 2014]]
| zetelnaam6       = [[Burgemeester|Burgemeesters in Vlaamse gemeenten]]
| zetels6          = 23
| zetelstotaal6    = 308
| verkiezingen6    = [[Belgische lokale verkiezingen 2012]]
| exnaam           = 1877: [[Vlaamse Socialistische Arbeiderspartij|VSA]] / [[Brabantse Socialistische Partij|BSP]]<br />1879: [[Belgische Socialistische Arbeiderspartij|BSAP]]<br />1885: [[Belgische Werkliedenpartij|BWP-POB]]<br />1940: [[Belgische Socialistische Partij|BSP-PSB]]<br />1978: BSP<br />1980: [[Socialistische Partij (België)|SP]]<br />2001: sp.a
| actief in        = {{BE-vlag|Vlaanderen}}<br />{{BE-vlag|Brussel}}
| hoofdkantoor     = Grasmarkt 105/37<br />1000 [[Brussel (stad)|Brussel]]<br />{{BE}}
| ideologie        = [[Sociaaldemocratie]]
| richting         = [[Centrumlinks]]
| jongeren         = [[Jongsocialisten]]
| senioren        = [[S-Plus]]<ref>[http://www.standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=GGSL79RK SP.A-senioren roeren zich]; De Standaard; 6 december 2005</ref>
| vrouwen         = [[Zij-kant]]
| cultuur         = [[Curieus]]
| euroorganisatie  = [[Partij van de Europese Sociaaldemocraten|PES]]
| eurofractie      = [[Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten|S&D]]
| internationaal   = [[Socialistische Internationale (1951)|SI]]
| krant            = kd.
| website          = [http://www.s-p-a.be/ s-p-a.be]
}}
'''Socialistische Partij Anders''', afgekort als '''sp.a''', is een [[Vlaanderen|Vlaamse]] [[sociaaldemocratie|sociaaldemocratische]] [[politieke partij]] die eind 2014 49.703 leden telde.<ref>[http://www.demorgen.be/binnenland/open-vld-telt-meeste-leden-bb8604d1/ Ledenaantal eind 2014 in De Morgen]</ref> De partij heeft [[volksvertegenwoordiger]]s in het [[Brussels Hoofdstedelijk Parlement|Brussels]], [[Vlaams Parlement|Vlaams]] en [[Federaal Parlement van België|federaal parlement]] en heeft één vertegenwoordiger in het [[Europees Parlement]], zetelt in vijf Vlaamse [[provincie]]raden en komt op in ongeveer 270 van de 308 Vlaamse gemeenten. De partij zit in een derde van de gemeenten in het bestuur.<ref>http://standaard.be/artikel/detail.aspx?artikelid=DMF20120421_00151411</ref>

==Geschiedenis==
{{Zie ook|zie [[Vlaamse Socialistische Arbeiderspartij]] (VSA) vanaf [[1877]] tot en met [[1880]]}}
{{Zie ook|zie [[Belgische Werkliedenpartij]] (BWP) vanaf [[1885]] tot en met [[1940]]}}
{{Zie ook|zie [[Belgische Socialistische Partij]] (BSP) vanaf [[1940]] tot en met [[1980]]}}
{{Zie ook|zie [[Socialistische Partij (België)|Socialistische Partij]] (SP) vanaf [[1980]] tot en met [[2001]]}}

=== Een nieuwe naam ===
Patrick Janssens startte een vernieuwing en generatiewissel. De partijnaam werd in 2001 herdoopt tot socialistische partij.anders (sp.a) met als ondertitel ''Sociaal Progressief Alternatief''. ''Sociaal Progressief Alternatief'' is slechts de ondertitel van de partij, maar die wordt vaak verward met de betekenis van de afkorting. Het puntje in ''sp.a'' moet het onderscheid maken met de Belgische gemeente [[Spa (België)|Spa]] en met bronwaterfabrikant [[Spa (water)|Spa Monopole]]. Onder Janssens werd ook de samenwerking gestart met [[Sociaal-Liberale Partij|Spirit]]. Dit was de start van de periode 2002-2007 toen verschillende nationale [[Kartel (politiek)|kartel]]s gemaakt werden. Uit vrees voor de pas ingevoerde [[kiesdrempel]] (2002) sloten de kleinere partijen Spirit, [[Vivant]] en [[Nieuw-Vlaamse Alliantie|N-VA]] zich aan bij een grote klassieke partij.

In 2003 werd Janssens [[burgemeester]] van [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] en werd als voorzitter opgevolgd door de [[Limburg (België)|Limburger]] [[Steve Stevaert]]. Onder Steve Stevaert werkte de partij verder aan de vernieuwing en verbreding die door diens voorganger was ingezet, onder meer met een ideologische herbronning (''Het Groot Onderhoud'') en de samenwerking met het links-liberale Spirit. Het voorzitterschap van Stevaert was kenmerkend door de zeer sterke electorale scores bij de [[Belgische federale verkiezingen 2003|federale verkiezingen van 2003]] en de [[Vlaamse verkiezingen 2004|Vlaamse verkiezingen van 2004]] met het kartel sp.a-Spirit. Eind mei 2005 werd Steve Stevaert [[Gouverneur (België)|gouverneur]] van [[Limburg (Belgische provincie)|Limburg]], waardoor [[Caroline Gennez]] tijdelijk het sp.a-roer over nam tot de voorzittersverkiezingen van oktober 2005. Deze werden gewonnen door [[Johan Vande Lanotte]], Gennez wordt ondervoorzitter.

=== Verruiming van de sp.a onder Gennez ===
De partij trok onder leiding van Johan Vande Lanotte naar de verkiezingen met de ''projectlijst''. Deze moest ervoor zorgen dat er meer [[arbeider]]s in het [[parlement]] zouden komen. Uiteindelijk verliest de partij 9 zetels in de kamer. De partij kiest daarop voor de [[oppositie (politiek)|oppositiebanken]]. Als gevolg van de verkiezingsnederlaag in juni 2007 trekt Johan Vande Lanotte zich terug als partijvoorzitter. Caroline Gennez stelt zich samen met [[Dirk Van der Maelen]] kandidaat voor het voorzitterschap. Tegenkandidaat was [[Erik De Bruyn]], die tijdens de campagne door Gennez een '[[communisme|communist]]' genoemd werd - een incident dat breed uitgesmeerd werd in de pers. Op het partijcongres van 21 oktober worden Gennez en Van Der Maelen overtuigend verkozen. Tegen alle verwachtingen in kreeg echter ook De Bruyn de steun van heel wat partijafdelingen, waaronder de grootste sp.a-afdeling: Antwerpen. Erik De Bruyn en zijn [[running mate]] [[Elke Heirman]] behaalden 33,6 procent van de stemmen.<ref>[http://www.demorgen.be/dm/nl/5036/Wetstraat/article/detail/1254916/2011/04/24/Erik-De-Bruyn-stapt-uit-sp-a-en-gaat-met-Rood-verder.dhtml Erik De Bruyn stapt uit sp.a en gaat met Rood! verder]; [[De Morgen]]; 24 april 2011</ref> Aan deze nederlaag is een fors prijskaartje van 1,3 miljoen euro per jaar verbonden en ontslag van ongeveer 300 medewerkers. De wegvallende ministeriële afdrachten aan de [[partijkas]] moeten ook in mindering gebracht worden.<ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelid=B17353767070612 Nederlaag kost geld]</ref>

Eind november 2008 werd het kartel met de [[VlaamsProgressieven]] (Vl.Pro.) opgezegd. Dit gebeurde na het ontslag van [[Bettina Geysen]] als voorzitter van Vl.Pro. en na het voorstel van [[Geert Lambert]] om met zijn partij een zelfstandige koers te varen. Vl.Pro.-oprichter [[Bert Anciaux]] dacht hier anders over: hij wilde bij de regionale en [[Europese verkiezingen]] van juni 2009 nog een laatste keer in kartel met de sp.a opkomen. Daarna moest er volgens hem worden gezocht naar een nieuwe formule. Dat kwam in de praktijk neer op een samensmelting van Vl.Pro met sp.a. Tijdens een [[partijraad]] van Vl.Pro. schaarde 68% zich echter achter het voorstel van Lambert. Daarmee had het progressief kartel sp.a/Vl.Pro formeel ophouden te bestaan. Daardoor trok toenmalig Vlaams minister Anciaux volledig de deur dicht met de VlaamsProgressieven. Hij begon daarop te onderhandelen met de sp.a tot een mogelijke aansluiting. Vrij snel werd duidelijk dat de socialisten hem niet zonder slag of stoot zouden aanvaarden. Vooral [[sp.a Rood]] vreesde dat de komst van Anciaux de partij enkel nog meer zou vervagen. Uiteindelijk stapte Anciaux midden januari 2009 toch over. Hij deed dat nadat de partij haar baseline wijzigde van ''Sociaal Progressief Alternatief'' naar ''Socialisten en Progressieven Anders''. Voorzitter Caroline Gennez stelde voor om de partijnaam te veranderen in Socialisten en Progressieven Anders maar werd teruggefloten door enkele prominente partijleden.<ref>[http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/617745/2009/01/15/Ook-Louis-Tobback-pikt-naamsverandering-sp-a-niet.dhtml Ook Louis Tobback pikt naamsverandering sp.a niet]</ref> Enkele zwaargewichten binnen de partij, waaronder [[Louis Tobback]] en [[Freddy Willockx]], stelden dat dit niet kon zonder goedkeuring van een algemeen ledencongres. Het partijbureau kwam tot het compromis om enkel de baseline te veranderen.<ref>[http://www.demorgen.be/dm/nl/989/Binnenland/article/detail/621064/2009/01/17/Gennez-overleeft-oorlog-in-sp-a.dhtml Gennez overleeft oorlog in sp.a]</ref> Anciaux was trouwens niet de enige ex-Vl.Pro'er die de overstap maakte. Onder anderen Brussels parlementslid [[Fouad Ahidar]], [[Stijn Bex]], [[Joris Vandenbroucke]] en [[Jan Roegiers]] gingen hem vooraf. Het sp.a-partijbureau keurde tezelfdertijd ook een koepeltekst goed die de inleiding moest worden voor het verkiezingsprogramma van de Vlaamse socialisten, dat op 8 maart definitief zou worden vastgelegd op een algemeen ledencongres. In de tekst stond onder andere dat de partij openstond voor nieuwe progressieve kandidaten.

In de aanloop naar de regionale en Europese verkiezingen weigerde Caroline Gennez haar mandatarissen [[Partij van de Arbeid van België|PVDA]] de nodige handtekeningen te verschaffen om deel te kunnen nemen.<ref>[http://www.gva.be/nieuws/binnenland/pvda-krijgt-geen-steun-van-sp-a-om-deel-te-mogen-nemen-aan-stembusgang.aspx PVDA krijgt geen steun van sp.a om deel te mogen nemen aan stembusgang]; [[Gazet van Antwerpen]]; 13 maart 2009</ref> sp.a werd in Vlaanderen bij de [[Vlaamse verkiezingen 2009|regionale verkiezingen van 7 juni 2009]] de op twee na grootste partij met slechts 712 stemmen verschil met [[Vlaams Belang]]. De partij behaalt een resultaat van 15,27% (627.852 stemmen) en haalt 19 zetels binnen.<ref>[http://verkiezingen2009.belgium.be/nl/vla/results/results_tab_VLR00000.html Vlaams Parlement:Lijst Resultaten 7 juni 2009]</ref> Formateur [[Kris Peeters (politicus)|Kris Peeters]] vormde een coalitieregering met CD&V, N-VA en sp.a in juli 2009 waarbij de sp.a drie ministers leverde aan de [[Regering-Peeters II]], met name [[Ingrid Lieten]], [[Freya Van den Bossche]] en [[Pascal Smet]]. Bij de [[Belgische federale verkiezingen 2010|Federale verkiezingen 2010]] werd ze de derde partij in Vlaanderen en samen met de PS de grootste politieke familie in het parlement. De partij verloor licht ten opzichte van de [[Belgische federale verkiezingen 2007|federale verkiezingen in 2007]]. In de [[kieskring Antwerpen|kieskringen Antwerpen]] en [[Kieskring Limburg|Limburg]] ging elk één zetel verloren voor de [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]]. In [[kieskring West-Vlaanderen|West-Vlaanderen]] boekte ze één zetel winst en in de [[kieskring Leuven]] werd ze met lijsttrekker [[Bruno Tobback]] de tweede partij. Ze behaalde 14,6% (659.043 stemmen) en haalde daarmee dertien zetels binnen voor de Kamer. In de [[Senaat (België)|Senaat]] behield de partij haar zeven zetels met een resultaat van 15,31% (613.091 stemmen). (Geert Lambert werd onafhankelijke na de breuk van het kartel sp.a-Spirit. Daardoor had de partij slechts zes zetels voor de verkiezingen.) De sp.a kreeg 15.000 euro extra federale overheidstoelagen voor haar verkozenen in Kamer en Senaat wat het totaal op 3,01 miljoen euro bracht. Ze kreeg ook 4,4 meer personeelsleden dan voorheen, wat het totaal op 41,14 bracht.<ref>''laatste zin in'': [http://www.demorgen.be/dm/nl/6956/Verkiezingen-2010/article/detail/1118696/2010/06/14/N-VA-krijgt-nu-4-6-miljoen-euro-en-63-werknemers.dhtml N-VA krijgt nu 4,6 miljoen euro en 63 werknemers]</ref> De [[Regeringsformatie België 2010-2011|formatieonderhandelingen]] liepen moeizaam - ze waren de langstdurende formatie in de [[geschiedenis van België]] en duurde 541 dagen. De formatie werd uiteindelijk op 6 december 2011 afgerond met de eedaflegging van de [[Regering-Di Rupo (federaal)|regering-Di Rupo]], waarin sp.a twee [[minister]]s ([[Johan Vandelanotte]] en [[Monica De Coninck]]) en één [[staatssecretaris]] ([[John Crombez]]) had.

=== Ruk naar links ===
In 2011 stelde Bruno Tobback zich kandidaat om ontslagnemend partijvoorzitster Gennez op te volgen als voorzitter van de sp.a. Hij was de enige kandidaat, en op 18 september 2011 hield zijn partij een [[congres (bijeenkomst)|congres]] in [[Nieuwpoort (België)|Nieuwpoort]] waarbij hij officieel verkozen werd met 96,6% van de stemmen. [[Joke Quintens]] werd hierbij verkozen tot ondervoorzitster van de partij.<ref>[http://www.gva.be/nieuws/binnenland/aid1078557/bruno-tobback-nieuwe-voorzitter-sp-a.aspx Bruno Tobback nieuwe voorzitter sp.a]; [[Gazet van Antwerpen]]; 18 september 2011</ref> De partij kondigt een ruk naar links aan<ref>[http://www.knack.be/nieuws/belgie/termont-8216-met-ruk-naar-links-is-sp-a-klaar-om-verkiezingen-te-winnen-8217/article-normal-97086.html Termont:'Met ruk naar links is de sp.a klaar om de verkiezingen te winnen]; [[Knack (tijdschrift)|Knack]]; 9 juni 2013</ref> en richt in de schoot van de [[Socialistische Gemeenschappelijke Actie|socialistische beweging]] de [[coöperatie]] [[Samen Sterker]] op. Deze coöperatieve heeft als doel door [[samenaankoop|samenaankopen]] de prijzen te drukken. De bekendste producten zijn de samenaankopen van gas en elektriciteit, maar er is ook de mogelijkheid om de krachten te bundelen bij de aankoop van [[autoverzekering]]en, [[isolatiemateriaal]], [[elektrische fiets]]en, [[brandhout]] etc.<ref>[http://www.s-p-a.be/artikel/groepsaankopen-nu-in-heel-vlaanderen/ Samen sterker breidt groepsaankopen uit]; sp.a; 4 oktober 2013</ref>

In de aanloop naar de moeder aller verkiezingen van 2014 was er een hevige linkse broederstrijd tussen sp.a, PVDA en Groen enerzijds<ref>[http://www.dewereldmorgen.be/artikel/2014/04/14/de-broederstrijd-tussen-de-spa-en-pvda De broederstrijd tussen de sp.a en PVDA]; [[Dewereldmorgen.be]]; 14 april 2014</ref><ref>[http://www.hbvl.be/nieuws/video/binnenland/extern-pvda-ziet-sp-a-niet-als-medestander.aspx PVDA ziet sp.a niet als medestander]; [[Het Belang van Limburg]]; 19 januari 2014</ref><ref>[http://www.standaard.be/cnt/dmf20140507_01095727 Van Besien past voor rondje moddergooien met sp.a]; [[De Standaard]]; 7 mei 2014</ref><ref>[http://nieuws.vtm.be/binnenland/61193-pvda-grijpt-naar-50-jaar-oude-recepten "PVDA grijpt naar 50 jaar oude recepten"]; [[vtm]]; 22 september 2013</ref> en een links-rechts-strijd tegen N-VA anderzijds waar te nemen.<ref>[http://www.clint.be/actua/spa-programma-samengevat-n-va-bashen Sp.a programma samengevat; N-VA bashen]; [[Clint.be]]; 2 mei 2014</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20140714231925/http://www.johnenjohan.be/wat-hebben-werkende-mensen-en-gepensioneerden-de-n-va-misdaan/ Wat hebben werkende mensen en gepensioneerden de N-VA misdaan?]; sp.a; 25 april 2014</ref> Lijsttrekkers voor de Vlaamse verkiezingen waren John Crombez (West-Vlaanderen), Freya Van den Bossche (Oost-Vlaanderen), Caroline Gennez (Antwerpen), Ingrid Lieten (Limburg), Bruno Tobback (Vlaams-Brabant) en [[Yamila Idrissi]] (Brussel). Voor de federaal verkiezingen waren dit respectievelijk Johan Vande Lanotte (West-Vlaanderen), [[Karin Temmerman]] (Oost-Vlaanderen), Monica De Coninck (Antwerpen), [[Peter Vanvelthoven]] (Limburg) en [[Hans Bonte]] (Vlaams-Brabant), voor de Europese verkiezingen ten slotte was [[Kathleen Van Brempt]] lijsttrekster en voormalig federaal secretaris van het [[Algemeen Belgisch Vakverbond|ABVV]] [[Eddy Van Lancker]] lijstduwer. De partij haalde voor de [[Belgische federale verkiezingen 2014|Kamerverkiezingen]] 14,2% (-0,8%) in Vlaanderen. Gezien over heel het land, haalde de partij 8,8%. De partij bleef hierdoor stabiel op 14 zetels. Bij de [[Vlaamse verkiezingen 2014|Vlaamse verkiezingen]], die op dezelfde dag werden gehouden, strandde sp.a op 13,96% (-1,3%). Hierdoor verloor de sp.a in het Vlaams Parlement een zetel, waardoor ze er 18 overhielden, een laagterecord. Op beide niveaus was de partij daardoor de vierde Vlaamse partij, na N-VA, CD&V en Open Vld. Door de uitslag op Vlaams niveau kreeg de sp.a vier [[gemeenschapssenator]]en en door de uitslag voor de Kamer één [[gecoöpteerd senator]]. Opvallend waren evenwel de regionale verschillen in de uitslagen, zo boekte de partij 2,5% winst (federale verkiezingen) in kieskring West-Vlaanderen, maar verloor ze 2,7% voor diezelfde verkiezingen in kieskring Antwerpen. Dezelfde tendens viel eveneens op bij de Vlaamse verkiezingen waar de partij 3,6% in kieskring Antwerpen en 2,6% in Vlaams-Brabant moest prijsgeven, maar in Brussel (+ 1,4%) en West-Vlaanderen (+2,2%) groeide. Kort nadat de verkiezingsuitslagen bekend werden, werden er door verschillende partijkopstukken vragen gesteld bij een langer verblijf van Tobback op de [[Grasmarkt]]. Zo werd onder andere Combrez genoemd als mogelijke opvolger. Tobback zelf probeerde de kritiek te blussen door te vergelijken met de uitslag van de [[Belgische lokale verkiezingen 2012|gemeenteraadsverkiezingen 2012]], toen sp.a strandde op 12,5 procent.<ref>[http://www.demorgen.be/dm/nl/17103/Verkiezingen/article/detail/1898962/2014/05/26/Kameraden-presenteren-Tobback-de-rekening.dhtml Kameraden presenteren Tobback de rekening]; [[De Morgen]]; 26 mei 2014</ref>

=== Overzicht kamerzetels===
{| Cellpadding="0" CellSpacing="1" style="font-size:100%; border:1px solid #a0a0a0; padding:1px; text-align:center;"
|+ '''socialisten in de [[Kamer van Volksvertegenwoordigers|Kamer]] (1919-2014)''' - uitgedrukt in zetels <ref>[http://www.ibzdgip.fgov.be/result/nl/doc.php Verkiezingsdatabase van de federale overheid] (Startpagina: [http://www.ibzdgip.fgov.be/result/nl/main.html Belgische verkiezingsuitslagen])</ref>
|- valign="bottom"
| {{BalkVerticaal2|14|70|red}}
| {{BalkVerticaal2|13|68|red}}
| {{BalkVerticaal2|15|78|red}}
| {{BalkVerticaal2|14|70|red}}
| {{BalkVerticaal2|14|73|red}}
| {{BalkVerticaal2|14|70|red}}
| {{BalkVerticaal2|12|64|red}}
| {{BalkVerticaal2|13|69|red}}
| {{BalkVerticaal2|13|66|red}}
| {{BalkVerticaal2|15|77|red}}
| {{BalkVerticaal2|17|86|red}}
| {{BalkVerticaal2|16|84|red}}
| {{BalkVerticaal2|16|84|red}}
| {{BalkVerticaal2|12|64|red}}
| {{BalkVerticaal2|11|59|red}}
| {{BalkVerticaal2|12|61|red}}
| {{BalkVerticaal2|11|59|red}}
| {{BalkVerticaal2|12|62|red}}
| {{BalkVerticaal2|11|58|red}}
| <small>61</small>{{BalkVerticaal2|7|35|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|5|26|red}}
| <small>67</small>{{BalkVerticaal2|7|35|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|6|32|red}}
| <small>72</small>{{BalkVerticaal2|8|40|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|6|32|red}}
| <small>63</small>{{BalkVerticaal2|7|35|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|5|28|red}}
| <small>41</small>{{BalkVerticaal2|4|21|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|4|20|red}}
| <small>33</small>{{BalkVerticaal2|3|19|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|2|14|red}}
| <small>48</small>{{BalkVerticaal2|5|25|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|4|23|red}}
| <small>34</small>{{BalkVerticaal2|4|20|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|2|14|red}}
| <small>39</small>{{BalkVerticaal2|5|26|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|1.8|13|red}}
| <small>36</small>{{BalkVerticaal2|4.5|23|#FF4500}}{{BalkVerticaal2|1.8|13|red}}
|-
|-align=center style="font-size:80%;"
|19||21||25||29||32||36||39||46||49||50||54||58||61||65||68||71||74||77||78||81||85||87||91||95||99||03||07||10||14
|- style="font-size:80%;"
|}
* <small>''' '19-'21''': 186 zetels/ ''' '25-'32''': 187 zetels/ ''' '36-'46''': 202 zetels/ ''' '49-'91''': 212 zetels/ ''' '95-'10''': 150 zetels</small>
* {{Kleurvierkant|red}} [[Belgische Werkliedenpartij|BWP]] (1919-1939)
* {{Kleurvierkant|red}} [[Belgische Socialistische Partij|BSP]] (1946-1978)
* {{Kleurvierkant|red}} [[Socialistische Partij (België)|SP]] (1981-1999)
* {{Kleurvierkant|red}} sp.a-[[Sociaal-Liberale Partij|spirit]] (2003-2007)
* {{Kleurvierkant|red}} sp.a (2010-heden)
* {{Kleurvierkant|#FF4500}} [[Parti Socialiste (België)|PS]]

== Politiek gedachtegoed ==
===Vlaamse standpunten===
Zie [http://www.s-p-a.be/vlaanderenmorgen/ Het Vlaanderen van Morgen]
* Kinderen zijn onze toekomst: Onderwijs voor de kleinsten, Strijden tegen kinderarmoede, Kinderen beschermen, Veilig verkeer voor kinderen, Een progressief gezinsbeleid.
* Onderwijs is welvaart voor iedereen: Beter onderwijs voor iedereen, Jongeren naar werk begeleiden, begeleiden begint op school, Met het openbaar vervoer naar school.
* Iedereen aan het werk en zekerheid van werk: de overheid neemt het voor u op, Combineer werk en gezin, Vlot naar het werk, Een woning voor elk loon, Een ontspannen loopbaan.
* Een mooie oude dag: Zorg voor senioren, Een woning voor senioren, Mobiliteit voor senioren garanderen.
* Zorgen voor kwetsbare mensen: Zorgen voor kansarmen, minderheden en mensen met een achterstand, Zorgen voor wie het nodig heeft, Mensen gezond houden.
* We steken energie in de toekomst, Groene jobs zijn slimme jobs, Groene energie duurt het langst, Een Europees energiebeleid en een plaatselijke oplossing.

===Europese standpunten===
[[Partij van de Europese Sociaaldemocraten|PES]] manifesto:<ref>name="polprog"</ref>

* De economie nieuw leven inblazen en volgende financiële crisissen voorkomen.
* Een nieuw sociaal Europa maken waarin de mensen beter af zijn.
* Europa omvormen tot wereldwijd voortrekker in de strijd tegen klimaatverandering.
* De gelijkheid van mannen en vrouwen in Europa bevorderen.
* Een doeltreffend Europees migratiebeleid ontwikkelen.
* De rol van Europa als partner voor vrede, veiligheid en ontwikkeling vergroten.

== Structuur ==
=== Voorzitters ===
{| class="wikitable"
! colspan="10" | Voorzitters sp.a<ref name="vzsp">[https://web.archive.org/web/20091009230140/http://tijdslijn.s-p-a.be/partij-voorzitters/partij-voorzitters.aspx sp.a Tijdslijn Partijvoorzitters]</ref>
|-
! Periode !! Voorzitter !! Ondervoorzitter
|-
| 2001-2003
| [[Patrick Janssens]]
|
|-
| 2003-2005
| [[Steve Stevaert]]
| [[Caroline Gennez]]
|-
| 2005
| [[Caroline Gennez]] (ad interim)
| n.v.t.
|-
| 2005-2007
| [[Johan Vande Lanotte]]
| [[Caroline Gennez]]
|-
| 2007-2011
| [[Caroline Gennez]]
| [[Dirk Van der Maelen]]
|-
| 2011-2015
| [[Bruno Tobback]]
| [[Joke Quintens]]
|-
| 2015-heden
| [[John Crombez]]
| [[Stephanie Van Houtven]]
|}
{{Zie ook|De voorzitters voor 2001, zie [[Socialistische Partij (België)#Voorzitters|Voorzitters SP]]}}

=== Partijleiding ===
{| class="wikitable"
! colspan="10" | Partijleiding<ref>[http://www.s-p-a.be/wie-is-wie/ 14 pagina's wie is wie?]</ref>
|-
! Functie !! Wie !! Opmerking
|-
| Voorzitter
| [[John Crombez]]
| in juni 2015 verkozen termijn van 4 jaar
|-
| Ondervoorzitter
| [[Stephanie Van Houtven]]
| verkozen termijn van 4 jaar
|-
| Partijbureau
| voorzitter, ondervoorzitter, nationaal secretaris,<br /> adjunct-nationaal secretaris(sen), 16 verkozen leden
| komt wekelijks samen
|-
| Nationaal secretaris
| Alain André
|
|-
| Studiedienst
| Jan Cornillie
|
|-
| Vorming
| Virginie Buysse
|
|-
| Communicatie
| Johan Van Hoecke
|
|-
| Congres
| alle sp.a-leden
| komt jaarlijks samen in oktober
|-
| Raad van voorzitters & secretarissen
| alle voorzitters en secretarissen
| komt tweejaarlijks samen
|}

== Politieke mandaten ==
=== Verleden ===
{{Zie ook|De regeringsdeelnames voor 1940, zie [[Belgische Werkliedenpartij#Regeringsdeelnames|Regeringsdeelnames BWP]]}}
{{Zie ook|De regeringsdeelnames van 1940 tot 1978, zie [[Belgische Socialistische Partij#Regeringsdeelnames|Regeringsdeelnames BSP]]}}
{{Zie ook|De regeringsdeelnames van 1978 tot 2001, zie [[Socialistische Partij (België)#Regeringsdeelnames|Regeringsdeelnames SP]]}}

==== Overzicht Federale Regeringsdeelnames ====
{| class="wikitable vatop"
! [[Belgische regering|Regering]] !! [[Premier (regeringsleider)|Premier]] !! [[Lijst van Belgische politieke partijen|Partijen]] !! Van !! Tot
|-
|[[Regering-Verhofstadt I|Verhofstadt I]]
|[[Guy Verhofstadt]]
|[[Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]]/[[Parti Réformateur Libéral|PRL]]-[[Démocrate Fédéraliste Indépendant|FDF]]-[[Mouvement Réformateur|MCC]], sp.a/[[Parti Socialiste (België)|PS]], [[Groen!|Agalev]]/[[Ecolo]]
|[[12 juli]] [[1999]]
|[[11 juli]] [[2003]]
|-
|[[Regering-Verhofstadt II|Verhofstadt II]]
|[[Guy Verhofstadt]]
|[[Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]]/[[Mouvement Réformateur|MR]], sp.a-[[VlaamsProgressieven|Spirit]]/[[Parti Socialiste (België)|PS]]
|[[11 juli]] [[2003]]
|[[21 december]] [[2007]]
|-
! colspan=6 |
|-
|[[Regering-Di Rupo (federaal)|Di Rupo I]]
|[[Elio di Rupo]]
|[[Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]]/[[Mouvement Réformateur|MR]], sp.a/[[Parti Socialiste (België)|PS]], [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]]/[[Centre Démocrate Humaniste|cdH]]
|[[6 december]] [[2011]]
|[[11 oktober]] [[2014]]
|-
! colspan=6 |
|}
<!---* Legenda: {{Kleurvierkant|#ffdddd|''socialistische premiers''}}--->

==== Overzicht Vlaamse Regeringsdeelnames ====
{| class="wikitable"
! [[Vlaamse regering|Regering]] !! [[Minister-president van Vlaanderen|Viceminister-president]] !! [[Lijst van Belgische politieke partijen|Partijen]]!! Periode
|-
|[[Regering-Dewael]] || [[Patrick Dewael]] || [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]], sp.a, [[Groen!|Agalev]], [[Volksunie|VU]] || [[1999]]-[[2003]]
|-
|[[Regering-Somers]] || [[Bart Somers]] || [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]], sp.a, [[Groen!]], [[Sociaal-Liberale Partij|Spirit]] || [[2003]]-[[2004]]
|-
| rowspan=2| [[Regering-Leterme (Vlaanderen)|Regering-Leterme]] || rowspan=2| [[Yves Leterme]] || [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]]-[[N-VA]], sp.a-[[Sociaal-Liberale Partij|Spirit]], [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|VLD]]-[[Vivant]] || rowspan=2|[[2004]]-[[2007]]
|-
| [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]]-[[N-VA]], sp.a-[[Sociaal-Liberale Partij|Spirit]], [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]]
|-
| rowspan=3|[[Regering-Peeters I]] ||rowspan=3| [[Kris Peeters (politicus)|Kris Peeters]] || [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]]-[[N-VA]], sp.a-[[Sociaal-Liberale Partij|Spirit]], [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]] ||rowspan=3|[[2007]]-[[2009]]
|-
| [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]], sp.a-[[Sociaal-Liberale Partij|Spirit]], [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]]
|-
| [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]], sp.a, [[Open Vlaamse Liberalen en Democraten|Open Vld]]
|-
|[[Regering-Peeters II]] || [[Kris Peeters (politicus)|Kris Peeters]] || [[Christen-Democratisch en Vlaams|CD&V]], sp.a, [[N-VA]] || [[2009]]-[[2014]]
|}

==== Gewezen ministers ====
{{zie ook|Voor de ministers en staatssecretarissen van voorgangers [[Belgische Werklieden Partij|BWP]], [[Belgische Socialistische Partij|BSP]] en [[Socialistische Partij (België)|SP]] zie de respectievelijke pagina's.}}
De ministers en staatssecretarissen van de SP/sp.a van 1978 tot heden zijn/waren:

{{Kolommen3|Kolom1=
* [[Pascal Smet]]
* [[Frank Vandenbroucke (politicus)|Frank Vandenbroucke]]
* [[Johan Vande Lanotte]]
* [[Luc Van den Bossche]]
| Kolom2=
* [[Monica De Coninck]]
* [[Ingrid Lieten]]
* [[Freya Van den Bossche]]
* [[Steve Stevaert]]
| Kolom3=
* [[Renaat Landuyt]]
* [[Gilbert Bossuyt]]
* [[Peter Vanvelthoven]]
* [[John Crombez]]
}}

=== Heden ===
==== Supranationaal niveau ====
===== Wetgevende macht =====
{{Zie hoofdartikel|Europese Parlementsverkiezingen 2014 in België}}
{| class="wikitable"
! colspan="10" | [[Europees Parlement]]
|-
! Naam<ref>[http://www.europarl.europa.eu/members/public/geoSearch/search.do?country=BE&zone=Nederlands+Kiescollege&language=EN Belgium:Nederlands kiescollege in: ''europarl.europa.eu'']</ref> !! Commissie
|-
| [[Kathleen Van Brempt]]
| Industrie, Onderzoek en Energie
|}

==== Federaal niveau ====
===== Wetgevende macht =====
====== <big>[[Kamer van Volksvertegenwoordigers]]</big> ======
{{Zie hoofdartikel|Belgische federale verkiezingen 2014}}

Fractievoorzitter: {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Meryame Kitir]]

{{Kolommen3
| Kolom1=
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Alain Top]]
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Ann Vanheste]]
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[David Geerts]]
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Dirk Van der Maelen]]
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Fatma Pehlivan]]

| Kolom2=
* {{BE-vlag|Vlaams-Brabant|geenlink}} [[Hans Bonte]]
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Annick Lambrecht]]
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Karin Temmerman]]
* {{BE-vlag|Vlaams-Brabant|geenlink}} [[Karine Jiroflée]]

| Kolom3=
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Maya Detiege]]
* {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Meryame Kitir]]
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Monica De Coninck]]
* {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Peter Vanvelthoven]]

}}

====== <big>[[Senaat (België)|Senaat]]</big> ======
{{Zie hoofdartikel|Samenstelling Belgische Senaat 2014-2019}}

{{Kolommen3
| Kolom1=
* {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Ingrid Lieten]]
* {{BE-vlag|Vlaams-Brabant|geenlink}} [[Katia Segers]]
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Güler Turan]]
| Kolom2=
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Bart Van Malderen]]
* {{BE-vlag|Brussel|geenlink}} [[Bert Anciaux]]
}}

==== Regionaal niveau ====
===== Uitvoerende macht =====
====== [[Brusselse regering]] ======
Na de [[Brusselse gewestverkiezingen 2014|verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Parlement]] op 25 mei 2014 is de [[Regeringsformaties België 2014|formatie]] van een nieuwe [[Brusselse regering]] van start gegaan. Op 20 juli 2014 werd hieruit de [[regering-Vervoort II]] gevormd, waaraan sp.a deelneemt.

{| class="wikitable"
! colspan=3 | [[Brusselse regering]] [[Regering-Vervoort II|Vervoort II]]
|-
! Functie !! Naam !! Bevoegdheid
|-
| Minister
| [[Bestand:Pascalsmet.jpg|50px]] [[Pascal Smet]]
| Mobiliteit en Openbare Werken
|}

===== Wetgevende macht =====
====== <big>[[Vlaams parlement]]</big> ======
{{Zie hoofdartikel|Vlaamse verkiezingen 2014}}

Fractievoorzitter: {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Joris Vandenbroucke]]

{{Kolommen3
| Kolom1=
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Bart Van Malderen]]
* {{BE-vlag|Vlaams-Brabant|geenlink}} [[Bruno Tobback]]
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Caroline Gennez]]
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Joris Vandenbroucke]] (vervanger [[Daniël Termont]])
* {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Els Robeyns]]
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Freya Van den Bossche]]

| Kolom2=
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Güler Turan]]
* {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Bert Moyaers]] (vervanger [[Ingrid Lieten]])
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Jan Bertels]]
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Steve Vandenberghe]] (vervanger [[John Crombez]])
* {{BE-vlag|Vlaams-Brabant|geenlink}} [[Katia Segers]]
* {{BE-vlag|Oost-Vlaanderen|geenlink}} [[Kurt De Loor]]

| Kolom3=
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Michèle Hostekint]]
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Renaat Landuyt]]
* {{BE-vlag|Limburg|geenlink}} [[Rob Beenders]]
* {{BE-vlag|West-Vlaanderen|geenlink}} [[Tine Soens]]
* {{BE-vlag|Brussel|geenlink}} [[Yamila Idrissi]]
* {{BE-vlag|Antwerpen|geenlink}} [[Yasmine Kherbache]]

}}

====== <big>[[Brussels parlement]]</big> ======
{{Zie hoofdartikel|Brusselse gewestverkiezingen 2014}}

{{Kolommen3
| Kolom1=
* {{BE-vlag|Brussel|geenlink}} [[Jef Van Damme]] (vervanger [[Pascal Smet]])
| Kolom2=
* {{BE-vlag|Brussel|geenlink}} [[Fouad Ahidar]]
| Kolom3=
* {{BE-vlag|Brussel|geenlink}} [[Elke Roex]]
}}

== Bekende (ex-)leden ==<!--GELIEVE ALFABETISCHE RANGSCHIKKING TE RESPECTEREN-->
{{zie ook|Voor een volledig overzicht van biografieën zie categorie [[:Categorie:sp.a-politicus|sp.a-politicus]].}}
{{zie ook|Voor de bekende (ex-)leden van voorgangers [[Belgische Werklieden Partij|BWP]], [[Belgische Socialistische Partij|BSP]] en [[Socialistische Partij (België)|SP]]  zie onderaan de respectievelijke pagina's.}}

{{Kolommen5|Kolom1=
* [[Fouad Ahidar]]
* [[Bert Anciaux]]
* [[Eddy Baldewijns]]
* [[Rob Beenders]]
* [[Jan Bertels]]
* [[Henri Boel]]
* [[Hans Bonte]]
* [[Gilbert Bossuyt]]
* [[Siegfried Bracke]]
* [[Sophie Brouhon]]
* [[Willy Calewaert]]
* [[Pierre Chevalier (politicus)|Pierre Chevalier]]
* [[Hilde Claes]]
* [[Willy Claes]]
* [[Marcel Colla]]
* [[Bob Cools]]
* [[John Crombez]]
* [[Steve D'Hulster]]
* [[Norbert De Batselier]]
* [[Erik De Bruyn]]
* [[Jo De Clercq]]
* [[Philippe De Coene]]
|Kolom2=
* [[Monica De Coninck]]
* [[Jean-Pierre De Groef]]
* [[Kurt De Loor]]
* [[Lydia De Pauw]]
* [[Jacinta De Roeck]]
* [[Mia De Vits]]
* [[Else De Wachter]]
* [[Roger De Wulf]]
* [[Kathleen Deckx]]
* [[Erik Demeester]]
* [[Erik Derycke]]
* [[Leona Detiège]]
* [[Maya Detiège]]
* [[Dalila Douifi]]
* [[Saïd El Khadraoui]]
* [[Fred Erdman]]
* [[Marc Galle]]
* [[David Geerts]]
* [[Caroline Gennez]]
* [[Peter Hertog]]
* [[Michèle Hostekint]]
* [[Yamila Idrissi]]
|Kolom3=
* [[Patrick Janssens]]
* [[Karine Jiroflée]]
* [[Yasmine Kherbache]]
* [[Meryame Kitir]]
* [[Flor Koninckx]]
* [[Renaat Landuyt]]
* [[Ingrid Lieten]]
* [[Kathy Lindekens]]
* [[Marcel Logist]]
* [[Chokri Mahassine]]
* [[Bart Martens]]
* [[Jan Peeters (politicus)|Jan Peeters]]
* [[Leo Peeters]]
* [[Fatma Pehlivan]]
* [[Jean-Paul Peuskens]]
* [[Joke Quintens]]
* [[Jef Ramaekers]]
* [[Els Robeyns]]
* [[Jan Roegiers]]
* [[Elke Roex]]
* [[Rik Röttger]]
* [[Ludo Sannen]]
|Kolom4=
* [[Katia Segers]]
* [[Pascal Smet]]
* [[Tine Soens]]
* [[Steve Stevaert]]
* [[Guy Swennen]]
* [[Koen T'Sijen]]
* [[Fauzaya Talhaoui]]
* [[Karin Temmerman]]
* [[Marleen Temmerman]]
* [[Anissa Temsamani]]
* [[Daniël Termont]]
* [[Bruno Tobback]]
* [[Louis Tobback]]
* [[Alain Top]]
* [[Güler Turan]]
* [[Bruno Tuybens]]
* [[Anne Van Asbroeck]]
* [[Wouter Van Bellingen]]
* [[Kathleen Van Brempt]]
* {{nowrap|[[Christine Van Broeckhoven]]}}
* [[Jef Van Damme]]
* [[Johan Vande Lanotte]]
|Kolom5=
* [[Jean Vandecasteele]]
* [[Freya Van den Bossche]]
* [[Luc Van den Bossche]]
* [[Frank Vandenbroucke (politicus)|Frank Vandenbroucke]]
* [[Ludwig Vandenhove]]
* [[Dirk Van der Maelen]]
* [[Ann Vanheste]]
* [[Stephanie Van Houtven]]
* [[Eddy Van Lancker]]
* [[Jurgen Vanlerberghe]]
* [[Myriam Vanlerberghe]]
* [[Bart Van Malderen]]
* [[Karel Van Miert]]
* [[Lode Van Outrive]]
* [[Louis Vanvelthoven]]
* [[Peter Vanvelthoven]]
* [[Inga Verhaert]]
* [[Alfons Verwimp]]
* [[Robert Voorhamme]]
* [[Maurice Webers]]
* [[Jos Wijninckx]]
* [[Freddy Willockx]]
}}

== Externe link ==
{{commonscatklein}}
* [http://www.s-p-a.be/ Officiële website]

{{Appendix||2=
==Voetnoten==
{{References}}

==Literatuur==
* {{Aut|Johan Vande Lanotte}} (2010), ''Vlugschrift - over welvaart en geluk'', ([http://www.ledenbeheer-s-p-a.be/Bestanden/site/vlugschrift_jvdl.pdf gelinkt op website sp.a-ledenbeheer]{{dode link|datum=juli 2017 |bot=InternetArchiveBot }}), 96 p., ISBN 9789048606290.
* {{Aut|Patrick Vander Weyden & Koen Abts}} (2010), ''De basis spreekt'' - onderzoek naar de leden, mandatarissen en kiezers van sp.a (ledenonderzoek door [[Ugent]]), Acco (Leuven/Den Haag), 239 p., ISBN 9789033475719.
}}
{{Navigatie sp.a}}
{{Navigatie politieke partijen België}}
{{Navigatie Partij van de Europese Sociaaldemocraten}}

[[Categorie:Sp.a| ]]
[[Categorie:Belgische politieke partij]]