http://nl.wikisage.org/w/api.php?action=feedcontributions&user=Juli%C3%ABn&feedformat=atomWikisage - Gebruikersbijdragen [nl]2024-03-29T11:11:23ZGebruikersbijdragenMediaWiki 1.41.0http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Overig&diff=236359Overig2018-03-29T15:15:27Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox bedrijf<br />
| bedrijfsnaam = Studio Gotley Film Corporation<br />
| bedrijfslogo = <br />
| bedrijfslogobreedte = <br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| eigendom = <br />
| beurs = <br />
| beurscode1 = <br />
| beurscode2 = <br />
| beurs2 = <br />
| beurs2code1 = <br />
| beurs2code2 = <br />
| beurs3 = <br />
| beurs3code1 = <br />
| beurs3code2 = <br />
| beursanders = <br />
| grootaandeelhouders = <br />
| doel = <br />
| slogan = Film Groots in Verhaal<br />
| rechtsvorm = <br />
| oprichting = Veghel, Noord-Brabant 11 September, 2016<br />
| voorganger = <br />
| opheffingnaam = <br />
| opheffing = <br />
| oorzaak einde = <br />
| oprichter = <br />
| eigenaar = [https://www.linkedin.com/in/pepijn-tebrunsvelt-717640128/ Pepijn Tebrunsvelt]<br />
| sleutelfiguren = <br />
| bestuur = [https://www.linkedin.com/in/mick-gooren-692016a3/ Mick Gooren], [https://www.linkedin.com/in/koen-ploum-654760148/ Koen Ploum], [https://www.linkedin.com/in/niels-peetjens-495a56b5/ Niels Peetjens] <br />
| land = Nederland<br />
| locatie = Veghel, Noord-Brabant<br />
| werknemers = 7<br />
| leden = <br />
| actieve leden = <br />
| dochteronderneming = <br />
| moederonderneming = <br />
| beheerd vermogen = <br />
| producten = <br />
| sector = <br />
| industrie = Film<br />
| omzet = <br />
| winst = <br />
| marktkapitalisatie = <br />
| website = [http://www.studiogotley.com Studio Gotley]<br />
| overig = <br />
}}<br />
'''Studio Gotley''' is een productiebedrijf van ficitieve- en reclamefilms, gevestigd op de Noordkade in [[Veghel]]. Het werd opgericht in 2016.<br />
<br />
De naam 'Gotley' is afgeleid van de gelijknamige [[Gotley gletsjer]] in Nieuw-Zeeland. <br />
In het logo is een uitbeelding van de gletsjer (Gotley) verwerkt.<br />
<br />
{{LinkedIn|studiogotley}}<br />
<br />
{{authority control|TYPE=o|Wikidata= }}<br />
[[Categorie:Nederlands filmbedrijf]]<br />
[[Categorie:Veghel]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Overig&diff=236357Overig2018-03-29T15:10:53Z<p>Juliën: Versie 236353 van Mickgooren (overleg) ongedaan gemaakt</p>
<hr />
<div>{{Ne|1=|2=2017|3=08|4=14}}<br />
{{Infobox bedrijf<br />
| bedrijfsnaam = Studio Gotley Film Corporation<br />
| bedrijfslogo = <br />
| bedrijfslogobreedte = <br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| eigendom = <br />
| beurs = <br />
| beurscode1 = <br />
| beurscode2 = <br />
| beurs2 = <br />
| beurs2code1 = <br />
| beurs2code2 = <br />
| beurs3 = <br />
| beurs3code1 = <br />
| beurs3code2 = <br />
| beursanders = <br />
| grootaandeelhouders = <br />
| doel = <br />
| slogan = Film Groots in Verhaal<br />
| rechtsvorm = <br />
| oprichting = Veghel, Noord-Brabant 11 September, 2016<br />
| voorganger = <br />
| opheffingnaam = <br />
| opheffing = <br />
| oorzaak einde = <br />
| oprichter = <br />
| eigenaar = [https://www.linkedin.com/in/pepijn-tebrunsvelt-717640128/ Pepijn Tebrunsvelt]<br />
| sleutelfiguren = <br />
| bestuur = [https://www.linkedin.com/in/mick-gooren-692016a3/ Mick Gooren], [https://www.linkedin.com/in/koen-ploum-654760148/ Koen Ploum], [https://www.linkedin.com/in/niels-peetjens-495a56b5/ Niels Peetjens] <br />
| land = Nederland<br />
| locatie = Veghel, Noord-Brabant<br />
| werknemers = 6<br />
| leden = <br />
| actieve leden = <br />
| dochteronderneming = <br />
| moederonderneming = <br />
| beheerd vermogen = <br />
| producten = <br />
| sector = <br />
| industrie = Film<br />
| omzet = <br />
| winst = <br />
| marktkapitalisatie = <br />
| website = [http://www.studiogotley.com Studio Gotley]<br />
| overig = <br />
}}<br />
'''Studio Gotley''' is een Commercial- en Feature filmstudio gevestigd op de Noordkade in Veghel, Noord-Brabant en werd opgericht in 2016.<br />
<br />
=== Naam & Logo===<br />
De naam 'Gotley' is afgeleid van de gelijknamige [https://en.wikipedia.org/wiki/Gotley_Glacier gletsjer] gelegen in Nieuw-Zeeland. <br />
Deze naam is een metafoor voor het gedachtegoed achter het behouden van de natuur en smeltende ijskappen door menselijke uitstoot en vervuiling. <br />
De reden waarom deze naam werd gekozen is omdat de studio die beeldspraak spiegelt aan het behouden van rust, kwaliteit en ambacht in de huidige filmindustrie en media.<br />
In het logo is een uitbeelding van de gletsjer (Gotley) verwerkt.<br />
<br />
== Geschiedenis ==<br />
===== Oprichting=====<br />
Studio Gotley is 19 September 2016 opgericht te s-Hertogenbosch<br />
<br />
== Filmografie ==<br />
===== Films =====<br />
* 2017: The Fox - Politieke Thriller<br />
<br />
===== Korte films =====<br />
* 2015: Infidèle<br />
{{authority control|TYPE=o|Wikidata= }}<br />
[[Categorie:Nederlands filmbedrijf]]<br />
[[Categorie:Veghel]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Gooise_Meren&diff=236285Gooise Meren2018-03-28T14:08:59Z<p>Juliën: https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gooise_Meren&oldid=50811460</p>
<hr />
<div>{{Infobox gemeente Nederland<br />
| naam = Gooise Meren<br />
| bestandsnaam vlag =Naarden vlag.svg<br />
| vlagartikel = <br />
| bestandsnaam wapen = Coats of arms of Gooise Meren.svg<br />
| wapenartikel = Wapen van Gooise Meren<br />
| provincie = Noord-Holland<br />
| burgemeester = [[Han ter Heegde]] ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]])<br />
| hoofdplaats = [[Bussum]]<br />
| lat_deg = 52<br />
| lat_min = 16<br />
| lon_deg = 5<br />
| lon_min = 10<br />
| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|1}} {{Pictogram weg Nederland N-weg|524}}<br />
| netnummer = 035, 0294<br />
| CBS = 1942<br />
| postcode = 1398 t/m 1406, 1410 t/m 1414<br />
| Amsterdamse code =<br />
| website = [http://www.gooisemeren.nl/ www.gooisemeren.nl]<br />
| bestuur =<br />
| zetels=<br />Gemeenteraad '''31'''<br />
| bevolkingspiramide = geen<br />
}}<br />
'''Gooise Meren''' is een Nederlandse gemeente in het zuidoosten van de [[provincie Noord-Holland]], in de [[regio]] [[Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek|Gooi en Vechtstreek]]. Zij is ontstaan door de samenvoeging van drie buurgemeenten: [[Bussum]], [[Naarden]] en [[Muiden]]. De gemeente is op 1 januari 2016 ingesteld en telde toen 56.687 inwoners, welk aantal vervolgens per {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}} licht is gestegen tot {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|1942}}. Ze is daarmee naar inwonertal de tweede gemeente van [[het Gooi]], de twaalfde gemeente van Noord-Holland, was per 1 januari 2016 de 64ste, en is thans de [[Tabel van Nederlandse gemeenten|65ste]] van Nederland. Het gemeentehuis is gevestigd in Bussum.<br />
<br />
== Ligging ==<br />
Het grondgebied van de gemeente ligt grotendeels aan de kust van de vroegere [[Zuiderzee]]. Het omvat vier kernen: twee historische vestingstadjes (Naarden en Muiden), en twee voormalige [[forensen]]plaatsen (Bussum en [[Muiderberg]]). Het geheel aaneengegroeide [[Naarden-Bussum]] vormt de stedelijke kern van de nieuwe gemeente.<br><br />
<br />
Met haar naam wordt in globale zin verwezen naar de gezamenlijke geografische ligging. Gooise Meren grenst in het noorden zowel aan het [[IJmeer]] als aan het [[Gooimeer]], beide zogenoemde [[randmeren]], ontstaan bij de aanleg van de [[Flevopolder]]. De gemeente is daarmee zeer waterrijk, ongeveer de helft van haar oppervlak bestaat uit water. In het noorden en noordwesten grenst ze aan het zuidelijke en westelijke watergebied van de buurgemeente [[Almere]]. Aan de zuidkant valt een [[oppervlaktewater]] met [[wetland|drasland]], het [[natuurmonument]] [[Naardermeer]], geheel binnen haar grenzen. Daarentegen ligt de stedelijke kern (Bussum en Naarden) in het zuidoosten, en die is, evenals het dorp Muiderberg, juist gelegen op de hogere [[zandgronden]] van [[het Gooi]]. De genoemde wateren zijn dus niet kenmerkend voor het zwaartepunt van de gemeente, haar specifiek Gooise en meest bevolkte deel.<br> <br />
<br />
Het grondgebied van de gemeente vervult een belangrijke logistieke functie binnen de randstedelijke infrastructuur. Een belangrijk deel van de [[rijksweg]] [[Rijksweg 1|A1]] met aansluiting op [[Almere]] (via het [[knooppunt Muiderberg]]) ligt binnen haar grenzen en doorkruist haar. {{Zie ook|Zie ook: [[Project Schiphol-Amsterdam-Almere]]}} Van groot historisch belang was hier de waterverbinding met Amsterdam via de [[Naardertrekvaart|Naarder-]] en [[Muidertrekvaart]]. Door de komst van de spoorbaan en een trambaan aan het eind van de 19e eeuw verloren deze trekvaarten hun status als transportroute.<br />
<br />
== Wapen en vlag ==<br />
[[Bestand:Gem-GooiseMeren-OpenTopo.jpg|{{largethumb}}|Topografische kaart gemeente Gooise Meren]]<br />
[[Bestand:Naardermeer-natuur-OpenTopo.jpg|{{largethumb}}|Natuurgebied [[Naardermeer]] ligt geheel in de gemeente Gooise Meren]]<br />
[[Bestand:Gooimeer.JPG|{{largethumb}}|De gemeente Gooise Meren ligt aan het [[Gooimeer]]]]<br />
<br />
De procedure om tot een nieuw gemeentewapen te komen is in oktober 2016 in gang gezet. Tegelijk stelde het gemeentebestuur voor om de oude gemeentevlaggen te behouden. Naarden mag dus zijn bestaande Naarder vlag blijven voeren, Bussum de Bussumse vlag en Muiden de Muidense. Daarvoor werd gekozen opdat de kernen een symbool voor eigen identiteit zouden behouden. De oude gemeentewapens kunnen als 'dorpswapens' ook nog gewoon terugkeren.<br />
<br />
== Bestuur ==<br />
De verkiezing voor de gemeenteraad met mandaat voor de eerste twee jaar heeft plaatsgevonden op 18 november 2015. De opkomst was 41%, bij in totaal 17.611 stemmen.<br />
<br />
{| class="wikitable"<br />
!colspan="5"|'''Gemeenteraad '''2017'''<br />
|-<br />
|'''Partij'''||align="left"|'''zetels''' -- ''(in 2015)''<br />
|-<br />
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]|||6 -- ''(8)''<br />
|-<br />
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||5<br />
|-<br />
|[[D66]]||5<br />
|-<br />
|[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]||4<br />
|-<br />
|[[GroenLinks]]||3<br />
|-<br />
|[[50PLUS]]||2<br />
|-<br />
|Hart voor Bussum Naarden Muiden|||1 -- ''(2)''<br />
|-<br />
|Gooise Ouderen Partij|||1 -- ''(2)''<br />
|-<br />
|Fractie Kruyt|| 1 -- ''(-)''<br />
|-<br />
|Gewoon Gooise Meren||2 -- ''(-)''<br />
|-<br />
|Fractie Vlaanderen||1 -- ''(-)''<br />
|-<br />
|''Totaal''||''31''<br />
|}<br />
<br />
De [[ChristenUnie]] en [[Trots op Nederland]] behaalden geen zetel. In het college zijn per 4 januari 2016 vijf wethouders opgenomen, die vier partijen vertegenwoordigen: VVD (2), CDA, D66 en GroenLinks.<br />
<br />
=== Burgemeester ===<br />
Nadat [[Albertine van Vliet-Kuiper]] vanaf december 2015 [[waarnemend burgemeester]] van Gooise Meren was geweest<ref>[https://www.noord-holland.nl/web/Actueel/Nieuws/Artikel/Waarnemend-burgemeester-nieuw-gevormde-gemeente-Gooise-Meren-benoemd.htm Waarnemend burgemeester nieuw gevormde gemeente Gooise Meren benoemd] Nieuwsbericht provincie Noord-Holland d.d. 15 december 2015</ref>, is per 18 januari 2017 als de nieuwe burgemeester van de gemeente benoemd [[Han ter Heegde]], voordien burgemeester van [[Heerhugowaard]].<ref>[https://gooisemeren.nl/nieuws/nieuws-single/news/gemeenteraad-van-gooise-meren-draagt-han-ter-heegde-voor-als-burgemeester-van-de-gemeente-gooise-meren/ Gemeenteraad van Gooise Meren draagt Han ter Heegde voor als burgemeester van de gemeente Gooise Meren] Nieuwsbericht gemeente Gooise Meren d.d. 2 november 2016</ref><ref>[https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2016/12/09/benoeming-burgemeester-gooise-meren Benoeming burgemeester Gooise Meren] Nieuwsbericht Rijksoverheid d.d. 9 december 2016</ref><br />
<br />
== Voorgeschiedenis ==<br />
Al vele decennia is er discussie gevoerd over mogelijke en wenselijke vormen van gemeentelijke herindeling binnen [[Het Gooi]]. De geheel aaneengegroeide plaatsen Naarden en Bussum vormen daartoe een van de duidelijkste aanleidingen. Sinds 2005 werd er gesproken over een fusie tussen de twee Gooise buurgemeenten en twee aangrenzende uit de [[Vechtstreek]], waarin oorspronkelijk ook [[Weesp]] (buurgemeente van Muiden, met zijn ruim 18.000 inwoners nog iets groter dan Naarden) betrokken zou worden.<ref>Zie onder meer [http://www.noord-holland.nl/web/bestuur/Gemeenten-1/Artikel/Gemeentelijke-herindeling-Gooi-en-Vechtstreek.htm Gemeentelijke herindeling Gooi en Vechtstreek], op noord-holland.nl</ref> In mei 2012 verwierp de Tweede Kamer het voorstel tot samengaan van dit viertal. De provincie kwam anderhalf jaar later met een aangepast, minder vergaand plan. Weesp zou buiten de beoogde fusie blijven en voorlopig zelfstandig voortgaan. Bovendien zou Weesp bij de totstandkoming van Gooise Meren via grenscorrectie de [[Bloemendalerpolder]] toegewezen krijgen, een bouwlocatie die voor het grootste deel binnen de gemeente Muiden lag.<br />
<br />
In november 2013 startten [[Gedeputeerde Staten]] van Noord-Holland een procedure voor de samenvoeging van Bussum, Muiden en Naarden.<ref>Zie [http://www.noord-holland.nl/web/Actueel/Nieuws/Artikel/Herindelingsontwerp-Bussum-Muiden-Naarden-en-Weesp-ter-inzage.htm Herindelingsontwerp Bussum Muiden Naarden en Weesp ter inzage], op noord-holland.nl</ref> De [[Ministerraad]] stemde in september 2014 in met de samenvoeging van de drie betrokken gemeenten. Het bijbehorende voorstel werd op 7 april 2015 met brede steun aangenomen door de Tweede Kamer.<ref>De [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], de [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]], de [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]], het [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]], [[Democraten 66|D66]], de [[ChristenUnie]], [[GroenLinks]], de [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]], [[50PLUS]], de [[Groep Kuzu/Öztürk]], [[Roland van Vliet|Van Vliet]], [[Johan Houwers|Houwers]] en [[Norbert Klein|Klein]] stemden voor.</ref> Op 26 mei 2015 stemde de Eerste Kamer ook in met het wetsvoorstel.<ref>[http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2015/05/26/definitief-groen-licht-voor-vorming-gooise-meren.html Definitief groen licht voor vorming Gooise Meren], nieuwsbericht op rijksoverheid.nl, 26 mei 2015</ref><br />
<br />
== Naamgeving ==<br />
Met de keuze (in oktober 2014) voor de naam 'Gooise Meren' volgden de raden van de drie deelnemende gemeenten het advies van een commissie die hiertoe door de raden speciaal was ingesteld. Per gemeente hadden drie inwoners in deze commissie zitting, allen gekozen op basis van betrokkenheid bij die specifieke gemeente. Uit 389 door inwoners ingediende namen selecteerde de commissie er drie waaruit de raden konden kiezen, in volgorde van haar voorkeur: 1. ''Gooise Meren'', 2. ''Naardingerland'', 3. ''Naarden-Bussum''.<ref>[http://www.vngmagazine.nl/nieuws/16867/gooise-meren-naam-nieuwe-fusiegemeente Gooise Meren naam nieuwe fusiegemeente], op vngmagazine.nl</ref><br />
<br />
=== Bezwaren ===<br />
Het voorstel van de commissie riep veel weerstand op. De grootste gemeente, Bussum, liet weten voor de naam 'Naarden-Bussum' te zijn, een reeds ingeburgerd begrip. In Naarden voelde men veel voor 'Naardingerland', verwijzend naar de historische benaming ''Naerdincklant''. Alleen in de kleinste gemeente, Muiden, omarmde men het voorstel 'Gooise Meren', omdat de inwoners daarvan zich bij de andere twee namen buitengesloten voelden. Veel inwoners van de drie gemeenten achtten de aanduiding 'Gooise Meren' echter niet realistisch en weinig doeltreffend; vooral in het nagenoeg geheel waterloze Bussum <ref>Vergelijk ''Waterplan Naarden-Bussum 2008-2014'' [https://web.archive.org/web/20141231190416/http://www.bussum.nl/fileadmin/user_upload/Dossiers/Bouwinitiatieven/beleid/Openbare_ruimte_-_water_-_recreatie/Waterplan%20naarden%20bussum.pdf Waterplan Naarden - Bussum], op bussum.nl</ref> herkende men zich daarin in het geheel niet. Ook ligt Muiden niet in [[Het Gooi]] of aan het [[Gooimeer]], maar aan het [[IJmeer]]. Bovendien kent het Gooi maar één echt meer, namelijk het Naardermeer, dus de meervoudsvorm 'Gooise Meren' wekt een verkeerde verwachting en is geografisch niet correct. De enkelvoudige naam 'Naardermeer' zou dan passender zijn, maar deze was al in een eerder stadium geopperd voor de afgewezen vierledige fusie met Weesp er nog bij. Dat eerder verworpen fusievoorstel zou nog een gemeente opgeleverd hebben met het Naardermeer als topografisch midden, waarvoor de naam althans geografisch toepasselijk was. Voor de drieledige fusiegemeente zonder Weesp gold dat al minder of niet, en voor de naam 'Gooise Meren' kon het nog minder staande gehouden worden. Reacties in de plaatselijke media en enige enquêtes onder het publiek maakten duidelijk dat er onder de burgerij van Naarden en Bussum zeer weinig draagvlak voor 'Gooise Meren' bestond.<ref>[https://web.archive.org/web/20141129042947/http://www.rtvnh.nl/nieuws/152936/Gooise+Meren+wordt+het%252C+maar+niet+van+harte Gooise Meren wordt het, maar niet van harte], op rtvnh.nl</ref><ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2014/10/21/fusiegemeente-bussum-naarden-en-muiden-gaat-gooise-meren-heten Fusiegemeente Bussum, Naarden en Muiden gaat Gooise Meren heten], op nrc.nl</ref> Na veel interne en externe discussie kozen de 53 raadsleden van de drie gemeenten uiteindelijk toch voor deze naam, omdat dit de meest neutrale naam zou zijn. Als de raadsleden het niet eens waren geworden, was 'Bussum' de naam geworden, omdat dat de grootste gemeente is.<ref>[http://nos.nl/artikel/2000127-bussum-naarden-en-muiden-samen-in-gooise-meren.html Bussum, Naarden en Muiden samen in Gooise Meren], [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]], 21 oktober 2014</ref><br /><br />
<br />
Kritische kanttekeningen bij de aldus gekozen naam werden geplaatst door de emeritus-hoogleraar cartografie [[Ferjan Ormeling]], voorzitter van de [[Adviescommissie Aardrijkskundige Namen in Nederland]] (AaniN).<ref>'Drie dorpen bij elkaar maken nog geen stad', ''[[de Volkskrant]]'', 20 november 2014</ref> [[naamkunde|Naamkundige]] dr. Karel Gildemacher, lid van dezelfde adviescommissie, gaf in een radioprogramma te kennen, dat volgens deze commissie een naam als 'Gooise Meren' meer een [[hydroniem|waternaam]] is en dat zij als naam voor de nieuwe gemeente de minst geschikte was van de drie.<ref>[[KRO]]-programma ''De Taalstaat'', 22-11-14; te beluisteren op [http://www.npo.nl/de-taalstaat/22-11-2014/RBX_KRO_568066 npo.nl]</ref><br />
<br />
== Topografische kenmerken ==<br />
De gemeente is grotendeels gelegen in de regio [[Het Gooi]]. Bussum en Naarden zijn daarin al ruim driekwart eeuw geheel aaneen gebouwd en vormen samen een stedelijke kern ''Naarden-Bussum'' (50.000 inwoners). Met een oppervlakte van slechts 8 km² was Bussum ruimtelijk de kleinste, maar tevens de dichtst bevolkte gemeente van het Gooi; na [[Hilversum]] en [[Huizen]] had zij de meeste inwoners. Groei was binnen deze grenzen niet mogelijk.<br /> De gemeente Muiden (6.000 inwoners) maakte op zichzelf geen deel uit van het Gooi, maar van de noordelijke [[Vechtstreek]], meer precies waar de rivier [[de Vecht]] in het [[IJmeer]] stroomt. Het [[brinkdorp]] [[Muiderberg]], een losse, meer naar Naarden toe gelegen kern binnen de gemeente Muiden, vormt in de gemeente de vierde onderscheiden woonkern.<br /> De vier kernen behouden hun naam.<br/><br />
De gemeente heeft een oppervlakte van 73,54 [[vierkante kilometer|km²]], waarvan bijna 46% (33,57 km²) water (voornamelijk delen van het IJmeer en het [[Gooimeer]], alsmede het gehele [[Naardermeer]]).<ref> Er liggen ook drie naamdragende eilandjes binnen deze wateren: de eilanden [[Pampus (eiland)|Pampus]] en [[Hooft (eiland)|Hooft]] in het IJmeer bij Muiden, en het eilandje [[De Schelp (eiland)|de Schelp]] in het Gooimeer bij het [[Naarderbos]].</ref> De keuze van de naam is mede door dit gegeven gemotiveerd, al is die volgens deskundigen topografisch onnauwkeurig en naamkundig minder adequaat. Op dit punt zijn de onderlinge verschillen tussen de voormalige gemeenten bovendien groot: van Muiden bestond de oppervlakte voor 60% uit water, van Bussum was dat vrijwel 0%. Het gedeelte van het IJmeer dat onder de gemeente valt is ook groter dan dat van het Gooimeer. De gemeente is nu eenzijdig naar deze natte zones vernoemd, en niet naar de al vele eeuwen oude bebouwde kernen, waarvan onder meer toch twee zeer bekende en karakteristieke Hollandse vestingsteden met een rijke historie deel uitmaken: Naarden en Muiden. Daarnaast is het compact bebouwde Bussum aan drie zijden omgeven door groen: in het westen de [[meent]]landen, aansluitend op het Naardermeer, in het zuiden de bos- en heidegebieden van de [[Franse Kamp]], het [[Spanderswoud]] en de [[Bussumerheide]], in het oosten de uitgestrekte (voormalige) landgoederen [[Crailo]], De Beek en [[Oud Bussem]]. De meest opvallende landschappelijke karakteristiek van de gemeente wordt niettemin gevormd door haar langgerekte kustlijn: de aaneengesloten zuidoevers van het IJmeer en Gooimeer tussen [[Diemen]] en [[Huizen]] vallen onder haar grondgebied. Het Naardense deel daarvan ten oosten van het [[Naarderbos]] vormt een beschermd [[Natura 2000]]-gebied: [[Eemmeer & Gooimeer Zuidoever|Gooimeer Zuidoever]]. Gedeeltelijk parallel aan de oude kustlijn loopt de snelweg [[Rijksweg 1|A1]], waarvan het Gooise deel (tussen Diemen en Crailo) voor het grootste deel (twee derde) door de gemeente loopt.<br /><br />
<br />
De drie voormalige gemeenten hadden in mei 2014 een gezamenlijk inwonertal van 56.196 (bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]). In de grootste plaats, Bussum, is het gemeentehuis gevestigd.<ref>Vergelijk [https://web.archive.org/web/20150923195439/http://www.bussum.nl/nieuws/artikel/artikel/gemeentehuis-van-bussum-wordt-de-centrale-locatie-van-de-nieuwe-gemeente-gooise-meren/ Gemeentehuis van Bussum wordt de centrale locatie van de nieuwe gemeente Gooise Meren], op bussum.nl</ref><br />
<br />
== Monumenten en kunst ==<br />
* [[Lijst van rijksmonumenten in Gooise Meren]]<br />
* [[Lijst van gemeentelijke monumenten in Gooise Meren]]<br />
* [[Lijst van oorlogsmonumenten in Gooise Meren]]<br />
<br />
=== Kunst in de openbare ruimte ===<br />
{{Commonscatklein|Gooise Meren}}<br />
In de gemeente Gooise Meren zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:<br />
* [[Lijst van beelden in Gooise Meren]]<br />
<br />
== Fotogalerij ==<br />
<center><gallery widths="200" heights="200"><br />
Bestand:Muiden het slot en de Flevopolder.jpg|Op de voorgrond aan het IJmeer: Muiden met de Jachthaven Stichting Muiden, de thuishaven van de [[Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging|''Koninklijke'']], en het [[Muiderslot]].<br /> Links boven het midden het eilandje [[Hooft (eiland)|Hooft]]. Op de achtergrond: links de [[Flevopolder]], rechts [[Muiderberg]] voor de [[Hollandse Brug]], en het Gooimeer met het eilandje [[De Schelp (eiland)|De Schelp]] (2007)<br />
Bestand:Muiderslot_010.jpg|Het Muiderslot met moestuin (2007). Het kasteel werd gebouwd aan de monding van de [[Utrechtse Vecht|Vecht]] in de [[Zuiderzee]], waar tegenwoordig het [[IJmeer]] ligt, een [[randmeer (water)|randmeer]] van het [[IJsselmeer]]. Direct bij het kasteel ligt Muiden met zijn haven.<br />
Bestand:Naarden kl Bijgewerkt.jpg|De stervormige [[vesting Naarden]] vanuit de lucht. Op de achtergrond het Gooimeer met links het eilandje De Schelp (2006). De vesting met omliggend gebied is sinds 1985 een [[beschermd stadsgezicht]].<br />
Bestand:Gemeentehuis Bussum.jpg|Het [[Gemeentehuis van Bussum]], in functionele stijl gebouwd tussen 1958 en 1974 (2008). Op deze plaats lag voor de [[Tweede Wereldoorlog|oorlog]] de [[haven van Bussum]].<br />
Bestand:Overzicht havenkantoor met hoge toren en bordes - Bussum - 20408095 - RCE.jpg|Bussum: voormalig havenkantoor met hoge toren en [[bordes (verhoogde stoep)|bordes]], gebouwd in 1928 in zakelijk-expressionistische stijl (2005). De haven werd in de jaren 1940-1942 gedempt, maar werd in 2004-2007 in een decoratieve versie hersteld.<br />
</gallery></center><br />
<br />
<br />
== Externe link ==<br />
* [https://gooisemeren.nl/ Gooise Meren]<br />
<br />
{{Appendix}}<br />
{{Navigatie gemeente Gooise Meren}}<br />
{{Navigatie provincie Noord-Holland}}<br />
<br />
[[Categorie:Gooise Meren| ]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor/Wikistress/&diff=236204Gebruiker:Kapitein Zeiksnor/Wikistress/2018-03-28T01:25:22Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Disclaimer medisch lemma}}<br />
[[Bestand:730px-Felis silvestris - July 2007-1.jpg|thumb|right|300px|Neem een voorbeeld aan deze kat. Die heeft geen stress. En al helemaal geen wikistress. Het rustige gespin van katten schijnt zelfs bloeddrukverlagend te zijn. Katten zijn bijzonder fascinerende en intelligente wezen, die vaak uren hun prooi observeren vóór ze toeslaan. Kattenliefhebbers hebben meestal een meer dan uitstekende band met hun kat, die weten namelijk met katten om te gaan. Volgens vele van hen bestaan er geen leukere huisdieren, juist vanwege hun vaak eigengereide gedrag. Het beste kan men een kat zijn gang laten gaan, dan zijn het prettige, aanhankelijke en sociale huisdieren. Niet-kattenliefhebbers moeten echter beducht zijn voor de vlijmscherpe nagels en vervaarlijke tanden van de beestjes. Als een kat ergens genoeg van heeft zal hij eerst met wat blazen en grommen waarschuwen, maar als deze waarschuwingen genegeerd worden kan men echt nare verwondingen oplopen. Wie niet tegen het gedrag van katten kan of allergisch voor katten is kan veel beter een hond nemen. Deze dieren zijn gemakkelijker in de omgang vanwege hun slaafse karakter. De ware kattenliefhebber moet echter niets van honden hebben. Pas dus goed op voor kattenliefhebbers. Net als pianisten en componisten zijn dat vaak [[Essay:Troll|de ergste trollen]]. Ze hebben namelijk veel van katten weg. Zoals trollen elkaar onmidelijk herkennen herkent ook een kat onmiddelijk een echte troll. De kat weet ook dat hij of zij de troll nooit kwaad kan krijgen. Neptrollen en daktrollen daarintegen vallen onmiddelijk door de mand en worden door de kat te grazen genomen. Gewoon omdat ze niet in de gaten hebben waar ze mee bezig zijn. Het ontbreekt hen simpelweg aan de noodzakelijke sociale intelligentie. (Das leben meines katze Immanuel Kant pag 312).]]<br />
[[Bestand:Jehova norway.jpg|thumb|left|300px|Eerste hulp aan een chronische patient, er wordt geprobeerd hem te bekeren tot het gedachtegoed van Immanuel Kant. De patient wordt in een [[Essay:Stofdoekgate|stofdoek]] gewikkeld zodat hij geen kant meer op kan. Doel van dit ritueel is tweeledig: enerzijds de persoon „tot berouw te brengen”, anderzijds te voorkomen dat hij aan de drank gaat of plekken als de taveerne bezoekt. Wanneer de patient na verloop van tijd voldoende genezen is, kan hij onder voorwaarden bevrijd (hersteld) worden. Hierna wordt hij liefdevol opgenomen in de gemeenschap der trollosagianen en heeft levenslang recht op het schrijven van onzinnige essays over dorpjes in Belgie die niet (meer) blijken te bestaan, kaasplankjes, uitgestorven diersoorten, componisten als [[Tjako van Schie]] en personen die om welke reden dan ook goed of fout waren in de oorlog. Welke oorlog doet er niet toe. Desnoods begin je je eigen oorlog, de wiki-produkten zijn hier immers voor gemaakt. In Piraeus zeggen ze terecht: '''''Δεν ελπίζω τίποτα. Δε φοβούμαι τίποτα. Είμαι λέφτερος.''''' Waarom dacht u dat daar zoveel katten wonen?]]<br />
'''Wikistress''' is een [[Psychologie|psychologische]] belasting die ontstaat uit frustratie over de gang van zaken op wikisage en verwante projecten. De wikistress kan verschillende oorzaken hebben. Of wikistress terecht of onterecht is, is veelal afhankelijk van het standpunt van de beschouwer, de weersvoorspelling en de stand van de maan. Er kan dus in algemene zin geen uitspraak over worden gedaan. En als die uitspraak toch gedaan wordt is het de vraag of deze terecht is. <br />
<br />
==Veelvoorkomende symptomen==<br />
[[Bestand:Tjako van Schie foto.jpg|thumb|left|300px| Vooral de composities van [[Tjako van Schie]] zijn erg rustgevend.]]<br />
* Dagelijks meerdere uren op een wikiproject aktief zijn<br />
* Oeverloze discussies voeren [[Wikisage:Te_hernoemen|over artikelen en essays die je niet begrijpt en/of waar je het gewoon niet mee eens bent]] (meestal beiden)<br />
* Het idee hebben dat elke aanpassing aan een artikel angstvallig moet worden verdedigd<br />
* Edits doen op tijdstippen wanneer de meeste mensen slapen<br />
* Boos worden om onbenulligheden<br />
* Bewerkingsoorlogen voeren over zaken als een [[Essay:Stofdoekgate|stofdoek]]<br />
* Ro de Jong de schuld geven <br />
* Het voeren van oeverloze discussies bijvoorbeeld over [https://nl.wikiquote.org/wiki/Wikiquote:De_kantine de wenselijkheid van spreekwoorden] <br />
* Dwangmatig lijsten samenstellen van personen (naar geloof, beroep, haarkleur etc)<br />
* Ruzie met katten bewust opzoeken, oerstom, want vogeltjes die bovenbaasje gaan spelen zijn namelijk voor de poes<br />
* Dictatortje gaan spelen op een project waar je zelf al tijden <u>helemaal niets</u> bijdraagt (Dit gaat uitsluitend over de zeer, zeer zware gevallen)<br />
* Voortdurend de grootte van afbeeldingen optimalisen voor het eigen beeldscherm<br />
* Het oeverloos heen en weer terug schuiven van teksten van kroeg/kantine/herberg naar achterkamertje/steeg/taveerne zodat er voor een buitenstaander geen touw meer aan vast te knopen is<br />
<br />
==Veelvoorkomende oorzaken==<br />
* Conflicten omtrent de inhoud van een artikel, vooral als de eigen mening in het geding is<br />
* Onvrede over de naam en de categorieen van een essay of artikel<br />
* Onvrede over de kwaliteit van de artikelen<br />
* Onvrede over nominaties, reverts en edits van anderen<br />
* Conflicten met medegebruikers<br />
* Het ''One [[Essay:Troll|troll]] too many''-syndroom<br />
<br />
==Behandeling==<br />
[[Bestand:Duivels bier.jpg|thumb|right|300px|Blijf op zondag uit de kroeg en van het bier!]]<br />
De beste remedie is om op een of meerdere projecten (met name de zeeuwse wiki, en wikiquote zijn hiervoor bijzonder geschikt) met een sokpop te gaan trollen. Onder de eigen gebruikersnaam kan ook. Dat is echter riskant en alleen voor gevorderden. Als dat niet helpt kan men een z.g. wikibreak nemen, meestal een zeer korte periode (enkele uren) en zeer zelden een langere afwezigheid om de geestelijke balans te herstellen. Ook een "vertrokken" sjabloon plaatsen kan therapeutisch werken. Uiteraard edit men er hierna op los dat het een lieve lust is. <br />
<br />
===Chronische gevallen===<br />
Chronische gevallen laten zich moeilijker behandelen en resulteren soms in een (semi-) permanente staat van irritatie over de eigen en vooral andermans edits. Of chronische allergie voor de bewerkingen van een bepaalde gebruiker in het bijzonder. De chronische gevallen doen er goed aan om plekken als de [[Wikisage:Den nieuwen taveerne|taveerne]] te mijden. Juist daar is kans op genezing namelijk nihil. Integendeel.<br />
<br />
===Zondagsrust===<br />
Het is in ieder geval sterk aan te raden op zondag de computer uit te laten, van de drank af te blijven en plekken als de [[Wikisage:Den nieuwen taveerne|taveerne]] niet te bezoeken. Men kan zich op deze dag het beste helemaal niet bezig houden met wereldse zaken, geen stroom verbruiken en zich volledig richten op gebed en meditatie. <br>Helaas gaat wikistress meestal samen met een wikiverslaving. Dit houdt in dat de zwaarste gevallen van Wikistress (en dus ook met een wikiverslaving) vierentwintig uur per dag (en vaak langer!) achter hun computer zitten, liggen of hangen, zeven tot acht dagen in de week. Van de zondagsrust komt dus meestal niets terecht in de praktijk.<br />
<br />
===Boeken, treintjes en muziek===<br />
Chronische patienten worden aangeraden ter ontspanning eens een goed boek te lezen. Die Schattenspieler van Renate Hartwig bijvoorbeeld. Of Suske en Wiske. Wat vaker met [[LGB|treintjes spelen]] kan ook geen kwaad. Piano spelen schijnt ook goed te helpen. Of pianomuziek luisteren. Vooral de composities van [[Tjako van Schie]] zijn erg rustgevend.<br />
<br />
==Wikistress vermijden==<br />
Leven en laten leven. En je vooral niet opwinden over totaal onbelangrijke zaken zoals niet (meer) bestaande essays, dorpjes, mensen die goed of fout waren in welke oorlog dan ook en bijvoorbeeld boektitels. Wees vooral voorzichtig met duitse boektitels. Op een dag kom je er achter dat je toch de wiki-wereld niet kan veranderen en dat er nu eenmaal overal idioten zijn en zullen zijn, in het bijzonder op de wiki-projecten. De grootse idioten tref je doorgaans op plekken als het achterkamertje, de verzoekpagina voor het hernoemen van artikelen en afbeeldingen, de regblok pagina, de verwijderlijst, de taveerne en vooral in de wikiquote kantine. Mijd deze plekken als de pest in het belang van uw gezondheid en nachtrust! De beste remedie is nog altijd flink trollen en/of gewoon ongecompliceerd een partij ongein hier en daar neersmijten samen met je wiki- vrienden en vriendinnen. Is een prima middel tegen wikistress en veel gezonder dan [[Diazepam|pillen]]. Pillen bah! Word je alleen maar katterig van. <br />
<br />
<br />
{{bron|1=<br />
*"Game theory" en het gedachtegoed van Immanuel Kant (maar dan wel de vertaling in het plat Duits uitgegeven in Visé maart 1841) <br />
{{reflist}}<br />
}}<br />
<br />
{{Wikiquote|de eigen mening die in het geding is}}{{Wikiquote|boos worden om onbenulligheden }}{{Wikiquote|het gedachtegoed van Immanuel Kant}}{{Wikiquote|rustgevende muziek van Tjako van Schie}}{{Wikiquote|het mijden van de taveerne}}{{Wikiquote|griekse en belgische toestanden}}{{Wikiquote|zondagsrust}}{{Wikiquote|Katten in Piraeus}}{{Wikiquote|De speltheorie}}{{Wikiquote|Dictatortje spelen op een project waar je zelf al tijden helemaal niets bijdraagt}} <br />
[[Categorie:Betogen in de gebruikersnaamruimte]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikisage:Herberg&diff=236201Wikisage:Herberg2018-03-28T01:16:32Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Portaal Gebruikers}}{{kopje herberg}} [[Categorie:Wikisage:Gemeenschap]]<br />
<br />
[[en:Wikisage:Tavern]]<br />
<br />
== <big><big>2017</big></big> ==<br />
==Bijdragen==<br />
Wikipedia verzamelt 8,7 miljoen aan bijdragen.<br />
* {{de}} http://www.golem.de/news/spendenaufruf-wikipedia-sammelt-8-7-millionen-euro-1701-125347.html<br />
::[[User:Mendelo|Mendelo]] 4 jan 2017 18:24 (CET)<br />
== Hoofdpagina ==<br />
"In het nieuws" op de voorpagina is redelijk verouderd. Zou hete niet goed zijn om dat van de voorpagina te verwijderen. Het wordt niet meer bijgehouden en is arbeidsintensief. De rubriek heeft precies weer dat Wikisage niet meer actueel zou zijn. Ik denk dat het de uitstraling van Wikisage ten goede zou komen. <br />
<br />
En misschien enkele uitgelichte artikels op de hoofdpagina, zo dat die goed gevuld is.--[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 10 aug 2017 17:26 (CEST)<br />
<br />
:Er staat een facelift in de planning voor deze herfst. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 11 aug 2017 00:35 (CEST)<br />
<br />
== Bewerkingsveld software ==<br />
Kan de beheerder de nieuwste software (indien mogelijk) installeren. Het bewerkingsveld en alle nodige nieuwe opties enzo. Het bewerkveld ziet er wat verouderd uit. --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 10 aug 2017 17:58 (CEST)<br />
:De komende herfst zal ook de software een update krijgen. Omdat we geen toegang hebben tot de root van de server kunnen we echter niet alle opties van [[MediaWiki]] installeren. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 11 aug 2017 00:38 (CEST)<br />
::Goed om te horen, dankjewel! --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 12 aug 2017 19:39 (CEST)<br />
<br />
== Categorie hernoemen ==<br />
Het lukt me niet om een categorie te hernoemen, weet iemand hoe dat komt? --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 5 sep 2017 18:57 (CEST)<br />
:Wellicht moet je een nieuwe categorie aanmaken en dan een aanvraag indienen om de verkeerde te laten verwijderen. Wel goed oppassen met categorieën, a.u.b., want er zijn in het verleden overtollige of overbodige categorieën aangemaakt waar men moeilijk vanaf geraakt. [[User:Mendelo|Mendelo]] 5 sep 2017 19:19 (CEST)<br />
::Categorieën hernoemen gaat niet. Die bestaan namelijk bij de gratie van de verwijzingen ernaar. Een categorie-pagina verwijderen kan uiteraard wel. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 5 sep 2017 22:49 (CEST)<br />
:::Dankjewel beiden voor de uitleg! --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 6 sep 2017 01:02 (CEST)<br />
<br />
==Welkom==<br />
Welkom aan iedereen die zich op Wikisage inschrijft om constructief mee te werken.<br />
<br />
Vreemd genoeg zie ik er velen die zich inschrijven om vervolgens niets te doen.<br />
[[Speciaal:Logboeken/newusers]]<br />
<br />
[[User:Mendelo|Mendelo]] 25 okt 2017 14:40 (CEST)<br />
:Het kan zijn dat men enkel graag een volglijst heeft, maar als ze helemaal niets doen verdwijnen ze na een tijdje in [[Gebruiker:WS_Gebruikersdump|de put]]. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 29 okt 2017 00:45 (CEST)<br />
::Twee dagen wachten alvorens men kan bewerken bij het aanmaken van een nieuw account zorgt er volgens mij ook voor dat mensen afhaken. Nieuwe gebruikers willen onmiddellijk bewerken, maar tegen de tijd dat ze dat kunnen, zijn ze Wikisage alweer vergeten, en hebben ze hun zinnen op iets anders gezet. --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 17 nov 2017 14:12 (CET)<br />
:::De wachttijd is nodig gebleken omdat anders gebruikers van Wikipedia hier massaal vandalisme komen bedrijven. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 17 nov 2017 22:37 (CET)<br />
<br />
idee: bewaar de mail adressen in een bestandje en stuur jaarlijks een nieuwsbrief rond waarvoor mensen zich ook kunnen afmelden. Als ze echt serieus interesse hebben komen ze vanzelf wel terug. Hebben ze een ander project gevonden dat ze beter past ook prima. - [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 20 mrt 2018 10:30 (CET)<br />
<br />
::Mogelijk is het een idee de wachttijd tot 24 uur te verkorten, dat houdt geklieder tegen, maar voorkomt dat mensen vergeten zijn dat ze zich ingeschreven hebben. En ik denk dat het ook een stukje promotie is wat mist. Het is namelijk een geweldig project voor wie echt zelf artiklen wil creëren. Je hebt veel minder last van allerlei bureaucraten en wikibestuurders om je heen, het project zit vele malen beter in in elkaar, en de mensen zijn op de inhoud gericht en niet op andere dingen. Ik kan niet begrijpen dat een echte schrijver niet deze kant op komt. <br />
::Ik zie dat artikelen vaak aanzienlijke pageviews krijgen en meer en meer in Google omhoog komen, en je krijgt hulp waar je maar wilt. Ikzelf vind het een geweldig project, wat veel toekomstkansen kan hebben en elke steun verdient. Het is ook een puur Nederlands/Belgisch project, zodat je niet met allerlei internationale toestanden van doen hebt, en het daardoor juridisch allemaal veel duidelijker ligt. Ook dat vind ik een enorm voordeel. [[Gebruiker:Hold The Line|Hold The Line]] ([[Overleg gebruiker:Hold The Line|overleg]]) 20 mrt 2018 11:03 (CET)</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Robbert_Jan_Bron&diff=236198Robbert Jan Bron2018-03-28T01:09:18Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>'''Robbert Jan Bron''' (Nuenen, 15 januari 1966) is een voormalig [[wethouder]] en gemeenteraadslid (1994–2002) van de gemeente [[Groningen]] als partijlid van [[D66]]. <br />
<br />
Bron volgde een opleiding aan de [[Rijksuniversiteit Groningen]] in de periode 1984 – 1991. Daarna was hij tot en met 2004 politiek actief, de laatste paar jaar als wethouder. Sinds 2011 werkt hij als redacteur bij de [[RKK]]<ref>[http://www.rkk.nl/colofon/ rkk.nl]</ref> en [[KRO]].<br />
<br />
Het artikel ''Sleutelen aan de Stad: Hoe de [[Burchtstraat (Groningen)|Burchtstraat]] verkoopruimte werd'' is van zijn hand.<ref>'''Robbert Jan Bron''', <!---[http://www.stichtingmenm.nl/hervondenstad/pdfs/2002/2002-09.pdf --->''Sleutelen aan de Stad: Hoe de Burchtstraat verkoopruimte werd'', in: ''Hervonden Stad. Jaarboek voor archeologie, bouwhistorie en restauratie in de gemeente Groningen, 2002, 99-104</ref><br />
<br />
==Zie ook==<br />
* [[Lijst van wethouders van Groningen]]<br />
<br />
== Sociale media==<br />
{{Facebook|robbert.j.bron}}<br />
{{Twitter|robbertjanbron}}<br />
<br />
==Link==<br />
* [https://www.trouw.nl/home/is-het-leuker-een-school-te-besturen-dan-een-stad-~aff19de6/ ''Is het leuker een school te besturen dan een stad?''] De Groningse wethouder van onderwijs Henk Pijlman, geeft het stokje door aan Robbert Jan Bron. Trouw juli 2000<br />
<br />
{{Bron|bronvermelding=<br />
* [http://www.overheidingroningen.nl/zoek?q=Robbert+jan&s=Zoeken&st=n&g=166 overheidingroningen.nl]<br />
* [http://www.linkedin.com/pub/robbert-jan-bron/4/39b/315 Robbert Jan Bron] op [[linkedIn]]<br />
----<br />
;Referenties<br />
* [http://www.123people.nl/s/robbert+jan+bron gegevens over Robert Jan Bron] op [[123people.nl]]<br />
{{References}}<br />
}}<br />
{{DEFAULTSORT:Bron, Robbert Jan}}<br />
[[Categorie: D66-politicus]]<br />
[[Categorie: Nederlands gemeentelijk politicus]]<br />
[[Categorie: Nederlands redacteur]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikisage:Herberg&diff=236197Wikisage:Herberg2018-03-28T00:58:45Z<p>Juliën: /* Gecoordineerde aanval */</p>
<hr />
<div>{{Portaal Gebruikers}}{{kopje herberg}} [[Categorie:Wikisage:Gemeenschap]]<br />
<br />
[[en:Wikisage:Tavern]]<br />
<br />
== <big><big>2017</big></big> ==<br />
==Bijdragen==<br />
Wikipedia verzamelt 8,7 miljoen aan bijdragen.<br />
* {{de}} http://www.golem.de/news/spendenaufruf-wikipedia-sammelt-8-7-millionen-euro-1701-125347.html<br />
::[[User:Mendelo|Mendelo]] 4 jan 2017 18:24 (CET)<br />
== Hoofdpagina ==<br />
"In het nieuws" op de voorpagina is redelijk verouderd. Zou hete niet goed zijn om dat van de voorpagina te verwijderen. Het wordt niet meer bijgehouden en is arbeidsintensief. De rubriek heeft precies weer dat Wikisage niet meer actueel zou zijn. Ik denk dat het de uitstraling van Wikisage ten goede zou komen. <br />
<br />
En misschien enkele uitgelichte artikels op de hoofdpagina, zo dat die goed gevuld is.--[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 10 aug 2017 17:26 (CEST)<br />
<br />
:Er staat een facelift in de planning voor deze herfst. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 11 aug 2017 00:35 (CEST)<br />
<br />
== Bewerkingsveld software ==<br />
Kan de beheerder de nieuwste software (indien mogelijk) installeren. Het bewerkingsveld en alle nodige nieuwe opties enzo. Het bewerkveld ziet er wat verouderd uit. --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 10 aug 2017 17:58 (CEST)<br />
:De komende herfst zal ook de software een update krijgen. Omdat we geen toegang hebben tot de root van de server kunnen we echter niet alle opties van [[MediaWiki]] installeren. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 11 aug 2017 00:38 (CEST)<br />
::Goed om te horen, dankjewel! --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 12 aug 2017 19:39 (CEST)<br />
<br />
== Categorie hernoemen ==<br />
Het lukt me niet om een categorie te hernoemen, weet iemand hoe dat komt? --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 5 sep 2017 18:57 (CEST)<br />
:Wellicht moet je een nieuwe categorie aanmaken en dan een aanvraag indienen om de verkeerde te laten verwijderen. Wel goed oppassen met categorieën, a.u.b., want er zijn in het verleden overtollige of overbodige categorieën aangemaakt waar men moeilijk vanaf geraakt. [[User:Mendelo|Mendelo]] 5 sep 2017 19:19 (CEST)<br />
::Categorieën hernoemen gaat niet. Die bestaan namelijk bij de gratie van de verwijzingen ernaar. Een categorie-pagina verwijderen kan uiteraard wel. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 5 sep 2017 22:49 (CEST)<br />
:::Dankjewel beiden voor de uitleg! --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 6 sep 2017 01:02 (CEST)<br />
<br />
==Welkom==<br />
Welkom aan iedereen die zich op Wikisage inschrijft om constructief mee te werken.<br />
<br />
Vreemd genoeg zie ik er velen die zich inschrijven om vervolgens niets te doen.<br />
[[Speciaal:Logboeken/newusers]]<br />
<br />
[[User:Mendelo|Mendelo]] 25 okt 2017 14:40 (CEST)<br />
:Het kan zijn dat men enkel graag een volglijst heeft, maar als ze helemaal niets doen verdwijnen ze na een tijdje in [[Gebruiker:WS_Gebruikersdump|de put]]. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 29 okt 2017 00:45 (CEST)<br />
::Twee dagen wachten alvorens men kan bewerken bij het aanmaken van een nieuw account zorgt er volgens mij ook voor dat mensen afhaken. Nieuwe gebruikers willen onmiddellijk bewerken, maar tegen de tijd dat ze dat kunnen, zijn ze Wikisage alweer vergeten, en hebben ze hun zinnen op iets anders gezet. --[[Gebruiker:Oleander|Oleander]] ([[Overleg gebruiker:Oleander|overleg]]) 17 nov 2017 14:12 (CET)<br />
:::De wachttijd is nodig gebleken omdat anders gebruikers van Wikipedia hier massaal vandalisme komen bedrijven. [[Gebruiker:Guido den Broeder|Guido den Broeder]] ([[Overleg gebruiker:Guido den Broeder|overleg]]) 17 nov 2017 22:37 (CET)<br />
<br />
idee: bewaar de mail adressen in een bestandje en stuur jaarlijks een nieuwsbrief rond waarvoor mensen zich ook kunnen afmelden. Als ze echt serieus interesse hebben komen ze vanzelf wel terug. Hebben ze een ander project gevonden dat ze beter past ook prima. - [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 20 mrt 2018 10:30 (CET)<br />
<br />
::Mogelijk is het een idee de wachttijd tot 24 uur te verkorten, dat houdt geklieder tegen, maar voorkomt dat mensen vergeten zijn dat ze zich ingeschreven hebben. En ik denk dat het ook een stukje promotie is wat mist. Het is namelijk een geweldig project voor wie echt zelf artiklen wil creëren. Je hebt veel minder last van allerlei bureaucraten en wikibestuurders om je heen, het project zit vele malen beter in in elkaar, en de mensen zijn op de inhoud gericht en niet op andere dingen. Ik kan niet begrijpen dat een echte schrijver niet deze kant op komt. <br />
::Ik zie dat artikelen vaak aanzienlijke pageviews krijgen en meer en meer in Google omhoog komen, en je krijgt hulp waar je maar wilt. Ikzelf vind het een geweldig project, wat veel toekomstkansen kan hebben en elke steun verdient. Het is ook een puur Nederlands/Belgisch project, zodat je niet met allerlei internationale toestanden van doen hebt, en het daardoor juridisch allemaal veel duidelijker ligt. Ook dat vind ik een enorm voordeel. [[Gebruiker:Hold The Line|Hold The Line]] ([[Overleg gebruiker:Hold The Line|overleg]]) 20 mrt 2018 11:03 (CET)<br />
<br />
==Griekenland de Euro en de Crisis==<br />
<br />
https://groetenuiteerbeek.wordpress.com/2018/03/23/essaygriekenland-de-euro-en-de-crisis-deel-1/<br />
<br />
Commentaar is welkom<br />
<br />
- [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 23 mrt 2018 05:36 (CET)<br />
<br />
==Taalpurisme==<br />
(na bwc in de Steeg)<br />
<br />
::Capt'n Zeiksnor, de betreffende lijkt me een romantische grootneerlandistische taalpuristische en soort van taalnationalistische dromer, maar is geen verdediger van het apartheidsregime. Misschien moet u uw beweringen maar wat beter afwegen, voor iemand het als laster opvat. [[User:Mendelo|Mendelo]] 27 mrt 2018 20:18 (CEST)<br />
<br />
En taalpuristische dromers willen we hier niet Mendelo:) Zal vanavond wel de bezem er door jassen dan is het weer proper hier. De boel opkuisen zegt men in Vlaanderen. - [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 27 mrt 2018 20:21 (CEST)<br />
<br />
:Dus u heeft een politiek agenda. [[User:Mendelo|Mendelo]] 27 mrt 2018 20:48 (CEST)<br />
<br />
::Neu schrijf hier voor mijn plezier wat artikeljes. En als IEDEREEN het zgn stadje [[Bergen]] [[Mons]] noemt dan vermeld ik het ook zo. Idem voor [[Visé]]. Wat Thois betreft: dat is inderdaad ouwe meuk van jaaren terug. Ga er van uit dat hij inmiddels wijzer en verstandiger is.<br />
<br />
::- [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 27 mrt 2018 20:58 (CEST)<br />
:::Tja soms kom ik wel iemand tegen die vindt dat elke plaats maar één naam in één taal zou mogen hebben. Handig en gemakkelijk zou het zijn. Dan moet men aan een Duitser niet meer uitleggen waarom men Brüssel met een X schrijft. Of een Amerikaan niet moeten uitleggen waarom men in de naam van de rivier de Rhein de e op een andere plaats heeft staan. Of aan een Franstalige dat het niet Le Hague heet maar Den Haag. Uitgesproken met chch. Zo'n romantisch dromer ben ik niet. Het leven is nu eenmaal complex en veralgemeningen zoals "iedereen" zijn meestal ergens fout. [[User:Mendelo|Mendelo]] 27 mrt 2018 21:13 (CEST)<br />
<br />
@Mendelo Wees serieus als je als toerist de weg vraagt naar Bergen wie gaat je dan verstaan? - [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 27 mrt 2018 21:17 (CEST)<br />
[[Bestand:Overschilderde_wegwijzer_St-Vith.jpg|{{largethumb}}|Als je in Duitsland de weg zou vragen naar Trèves, wie zou je dan verstaan?]]<br />
:Hoezo ik? Als ik het aan een Franstalige vraag, vraag ik Mons, maar aan een Nederlandstalige vraag ik Bergen. Ik was een tijdje geleden in Braine L'Alleud en begon die Franstalige man toch wel over Eigenbrakel! [[User:Mendelo|Mendelo]] 27 mrt 2018 21:41 (CEST)<br />
::Kijk dat is Waalse beleedheid! - [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 27 mrt 2018 21:43 (CEST)<br />
:::Dat was meertaligheid, flexibiliteit en openheid naar iemand die een andere taal spreekt. Ook in Anvers kunt u mensen treffen zonder VNJ-uniformpje, die iemand de weg kunnen tonen in een andere taal. [[User:Mendelo|Mendelo]] 27 mrt 2018 22:06 (CEST)<br />
<br />
Kwas laatst nog bij de etappe Arras naar Roubaix. Eh Robaais bedoel ik natuurlijk.<br />
<br />
TOUR DE FRANCE 2018 PARCOURS ETAPPE 9: ARRAS - ROUBAIX https://www.touretappe.nl/tour-de-france-2018-parcours/etappe-9-route-tdf-2018/<br />
<br />
- [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 27 mrt 2018 21:46 (CEST)<br />
:Lachertje. [[User:Mendelo|Mendelo]] 27 mrt 2018 22:06 (CEST)<br />
<br />
==Gecoordineerde aanval==<br />
<br />
Zie https://truusuitdelft.wordpress.com/2018/03/27/23/<br />
<br />
Hallo,<br />
Ik ben Kleuske, vrijwilliger van de site nl.wikipedia.org. Op vrijdag 21 November, tot ongeveer half negen, vond er op Wikipedia een gecoordineerde aanval van een stel vandalen plaats. Helaas heb ik moeten constateren dat uw website daarbij dienst deed als ”coordinatie centrum”, waar het gekakel van de knurften publiekelijk is te volgen<br />
<br />
Kleuske, das een tijd geleden. Was ooit arbom lid of in ieder geval kandidaat daarvoor. Toen de arbcom net werd opgericht.<br />
<br />
- [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 28 mrt 2018 02:42 (CEST)<br />
:''"Kleuske? Da’s toch die zottin van een Renate Meijer, niet? Je zou je kunnen afvragen wat die nog komt doen op Wikipedia maar men zou zich beter afvragen waarom die nog steeds vrij mag los lopen!!! Dat wijf is hartstikke gestoord."''</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235874Wikipedia2018-03-26T12:12:30Z<p>Juliën: /* Gouden stoelen */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px|[[Internetbedelen]]]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. Onze kosten blijven stijgen, maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op 12 miljoen dollar, waarvan 300.000 euro uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==== Gouden stoelen ====<br />
Newsmonkey: ''Maar dit jaar zorgen de woorden én de grootte van de [[internetbedelen|banner]] - die de helft van de pagina inneemt - voor heel wat kritiek. Ongepast, vinden velen. Want nee: de Wikimedia Foundation (WMF) - de non-profitorganisatie achter Wikipedia - heeft helemaal geen geldproblemen. Integendeel zelfs: volgens hun eigen cijfers hebben ze '''27,9 miljoen dollar in kas én nog eens 23,3 miljoen dollar aan investeringen'''. Dat is 13 miljoen dollar meer in vergelijking met vorig jaar.''<br />
<br />
Waarom blijven ze dan om donaties vragen, en ook: waar gaat dat geld naartoe? ''"De WMF gaf vorig jaar bijna 684.000 dollar uit aan meubilair", schreef Mark Devlin van Newslines. "Dat is bijna 3.200 dollar per werknemer. '''Je donaties gaan naar gouden stoelen'''."''<ref>[http://newsmonkey.be/article/26038 Wikipedia heeft blijkbaar écht geen geld te kort... waarom blijft het dan om donaties vragen?]</ref><br />
<br />
[[Pete Forsyth]], gewezen werknemer binnen de dienst fondsenwerving van de Wikimedia Foundation zei in een artikel van [[The Washington Post]] dat hij de donatiebanners schandalig vindt.<ref>[https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2015/12/02/wikipedia-has-a-ton-of-money-so-why-is-it-begging-you-to-donate-yours/?utm_term=.f210c7aa39ee Wikipedia has a ton of money. So why is it begging you to donate yours?]</ref><ref>[https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikipedia_Signpost/2015-03-18/Op-ed The Signpost]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Jimmy_Wales&diff=235873Jimmy Wales2018-03-26T12:11:37Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>[[File:Jimmy Wales vector.png|thumb|''[[Internetbedelen|That's right, the price of a cup of coffee is all we need.]]'']]<br />
'''Jimmy Donal (Jimbo) Wales''' ([[Huntsville]] ,Alabama, [[7 augustus]] [[1966]]) is een [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] internetondernemer. Hij is bekend geworden als een van medeoprichter van [[Wikipedia]]. Hij deed dit o.a. samen met [[Larry Sanger]]. Tevens heeft hij de [[Wikimedia Foundation]] opgericht, waarvan hij van 2003 tot 2006 voorzitter was. Ook heeft hij de telefoonprovider [[the People's Operator]] (of ook wel TPO Mobile genoemd) opgericht en de [[WikiTribune]], een project gerund door een combinatie van vrijwilligers en beroepsjournalisten, waarvan hij claimt er mee [[fake nieuws]] te kunnen bestrijden.<br />
<br />
<br />
<br />
== Externe links ==<br />
* {{en}}[https://en.wikipedia.org/wiki/User:Jimbo_Wales Gebruikerspagina van Wales op de Engelstalige Wikipedia]<br />
* {{en}}[http://en.wikipedia.org/wiki/User:Larry_Sanger Gebruikerspagina van Sanger op de Engelstalige Wikipedia]<br />
* {{en}}[http://features.slashdot.org/article.pl?sid=05/04/18/164213&from=rss The Early History of Nupedia and Wikipedia: A Memoir]<br />
* {{en}}[http://features.slashdot.org/article.pl?sid=05/04/19/1746205&from=rss The Early History of Nupedia and Wikipedia, Part II]<br />
<br />
{{bron|bronvermelding={{references}}}}<br />
<br />
{{Commonscat|Jimmy Wales}}<br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Wales, Jimmy}}<br />
[[Categorie:Amerikaans ondernemer]]<br />
[[Categorie:Wikimediapersoon]]<br />
[[Categorie:Encyclopedist]]<br />
{{beter}}</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Bestand:Jimmy_Wales_vector.png&diff=235872Bestand:Jimmy Wales vector.png2018-03-26T12:08:43Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Afbeelding |Beschrijving= |Bron=https://pixabay.com/nl/jimmy-jimmy-wales-wales-persoon-157594/ |Datum= |Auteur= |Toestemming= |Versies= |Licentie=Cc-zero }}</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Bestand:Jimmy_Wales_vector.png&diff=235871Bestand:Jimmy Wales vector.png2018-03-26T12:07:48Z<p>Juliën: {{Afbeelding |Beschrijving= |Bron=https://pixabay.com/nl/jimmy-jimmy-wales-wales-persoon-157594/ |Datum= |Auteur= |Toestemming= |Versies= |Licentie=C00 }}</p>
<hr />
<div>{{Afbeelding |Beschrijving= |Bron=https://pixabay.com/nl/jimmy-jimmy-wales-wales-persoon-157594/ |Datum= |Auteur= |Toestemming= |Versies= |Licentie=C00 }}</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235870Wikipedia2018-03-26T11:58:37Z<p>Juliën: /* Donaties */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px|[[Internetbedelen]]]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. Onze kosten blijven stijgen, maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op 12 miljoen dollar, waarvan 300.000 euro uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==== Gouden stoelen ====<br />
Newsmonkey: ''Maar dit jaar zorgen de woorden én de grootte van de [[internetbedelen|banner]] - die de helft van de pagina inneemt - voor heel wat kritiek. Ongepast, vinden velen. Want nee: de Wikimedia Foundation (WMF) - de non-profitorganisatie achter Wikipedia - heeft helemaal geen geldproblemen. Integendeel zelfs: volgens hun eigen cijfers hebben ze '''27,9 miljoen dollar in kas én nog eens 23,3 miljoen dollar aan investeringen'''. Dat is 13 miljoen dollar meer in vergelijking met vorig jaar.''<br />
<br />
Waarom blijven ze dan om donaties vragen, en ook: waar gaat dat geld naartoe? ''"De WMF gaf vorig jaar bijna 684.000 dollar uit aan meubilair", schreef Mark Devlin van Newslines. "Dat is bijna 3.200 dollar per werknemer. '''Je donaties gaan naar gouden stoelen'''."''<ref>[http://newsmonkey.be/article/26038 Wikipedia heeft blijkbaar écht geen geld te kort... waarom blijft het dan om donaties vragen?]</ref><br />
<br />
[[Pete Forsyth]], gewezen werknemer binnen de dienst fondsenwerving van de Wikimedia Foundation zei in een artikel van [[The Washington Post]] dat hij de donatiebanners schandalig vindt.<ref>[https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2015/12/02/wikipedia-has-a-ton-of-money-so-why-is-it-begging-you-to-donate-yours/?utm_term=.f210c7aa39ee Wikipedia has a ton of money. So why is it begging you to donate yours?]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235866Wikipedia2018-03-26T11:47:37Z<p>Juliën: /* Donaties */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px|[[Internetbedelen]]]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. Onze kosten blijven stijgen, maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op 12 miljoen dollar, waarvan 300.000 euro uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==== Gouden stoelen ====<br />
Newsmonkey: ''Maar dit jaar zorgen de woorden én de grootte van de [[internetbedelen|banner]] - die de helft van de pagina inneemt - voor heel wat kritiek. Ongepast, vinden velen. Want nee: de Wikimedia Foundation (WMF) - de non-profitorganisatie achter Wikipedia - heeft helemaal geen geldproblemen. Integendeel zelfs: volgens hun eigen cijfers hebben ze '''27,9 miljoen dollar in kas én nog eens 23,3 miljoen dollar aan investeringen'''. Dat is 13 miljoen dollar meer in vergelijking met vorig jaar.''<br />
<br />
Waarom blijven ze dan om donaties vragen, en ook: waar gaat dat geld naartoe? ''"De WMF gaf vorig jaar bijna 684.000 dollar uit aan meubilair", schreef Mark Devlin van Newslines. "Dat is bijna 3.200 dollar per werknemer. '''Je donaties gaan naar gouden stoelen'''."''<ref>[http://newsmonkey.be/article/26038 Wikipedia heeft blijkbaar écht geen geld te kort... waarom blijft het dan om donaties vragen?]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235865Wikipedia2018-03-26T11:46:30Z<p>Juliën: /* Donaties */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px|[[Internetbedelen]]]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. Onze kosten blijven stijgen, maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op 12 miljoen dollar, waarvan 300.000 euro uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
'''Gouden stoelen'''<br />
Newsmonkey: ''Maar dit jaar zorgen de woorden én de grootte van de [[internetbedelen|banner]] - die de helft van de pagina inneemt - voor heel wat kritiek. Ongepast, vinden velen. Want nee: de Wikimedia Foundation (WMF) - de non-profitorganisatie achter Wikipedia - heeft helemaal geen geldproblemen. Integendeel zelfs: volgens hun eigen cijfers hebben ze '''27,9 miljoen dollar in kas én nog eens 23,3 miljoen dollar aan investeringen'''. Dat is 13 miljoen dollar meer in vergelijking met vorig jaar.''<br />
<br />
Waarom blijven ze dan om donaties vragen, en ook: waar gaat dat geld naartoe? ''"De WMF gaf vorig jaar bijna 684.000 dollar uit aan meubilair", schreef Mark Devlin van Newslines. "Dat is bijna 3.200 dollar per werknemer. '''Je donaties gaan naar gouden stoelen'''."''<ref>[http://newsmonkey.be/article/26038 Wikipedia heeft blijkbaar écht geen geld te kort... waarom blijft het dan om donaties vragen?]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Belinda_Plat&diff=235862Belinda Plat2018-03-26T11:37:38Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>'''Belinda Plat''' is een voormalig gemeenteraadslid voor [[D66]] in [[Bussem]].<br />
<br />
In oktober 2014 nam ze afstand van haar zetel in de gemeenteraad: ''"Zelf ben ik te enthousiast geweest bij het aanvaarden van mijn raadszetel. Mijn gezin blijkt mij harder nodig te hebben dan ik dacht. Dat heeft mij doen besluiten mijn raadszetel over te dragen aan [[Mimy Sluiter]], die met haar strategisch overzicht nog beter '''de D66-verkiezingsbeloften kan verzilveren'''."''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Twitter|BelindaPlat}}<br />
{{Facebook|belinda.plat}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2014/10/19/herfstbrief-oktober-2015/ Herstbrief oktober 2015]<br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Belinda_Plat&diff=235804Belinda Plat2018-03-26T01:18:09Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>'''Belinda Plat''' is een voormalig gemeenteraadslid voor [[D66]] in [[Bussem]].<br />
<br />
In oktober 2014 nam ze afstand van haar zetel in de gemeenteraad: ''"Zelf ben ik te enthousiast geweest bij het aanvaarden van mijn raadszetel. Mijn gezin blijkt mij harder nodig te hebben dan ik dacht. Dat heeft mij doen besluiten mijn raadszetel over te dragen aan [[Mimy Sluiter]], die met haar strategisch overzicht nog beter de D66-verkiezingsbeloften kan verzilveren."''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Twitter|BelindaPlat}}<br />
{{Facebook|belinda.plat}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2014/10/19/herfstbrief-oktober-2015/ Herstbrief oktober 2015]<br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mimy_Sluiter&diff=235803Mimy Sluiter2018-03-26T01:06:24Z<p>Juliën: /* Politiek */</p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Mimy Sluiter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| handtekening = <br />
| pseudoniem = <br />
| bijnaam = <br />
| academischetitel= <br />
| adeltitel = <br />
| religieuzetitel = <br />
| religieuzenaam = <br />
| handtekening = <br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| doodsoorzaak = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = redactrice en politica<br />
| bekendvan = <br />
| algemeennaam1 = <br />
| algemeen1 = <br />
| algemeennaam2 = <br />
| algemeen2 = <br />
| tijdvak1 = <br />
| functie1 = <br />
| tijdvak2 = <br />
| functie2 = <br />
| tijdvak3 = <br />
| functie3 = <br />
| tijdvak4 = <br />
| functie4 = <br />
| tijdvak5 = <br />
| functie5 = <br />
| tijdvak6 = <br />
| functie6 = <br />
| tijdvak7 = <br />
| functie7 = <br />
| tijdvak8 = <br />
| functie8 = <br />
| tijdvak9 = <br />
| functie9 = <br />
| partners = <br />
| kinderen = <br />
| religie = <br />
| politieknaam = <br />
| politiek = [[D66]]<br />
| politieknaam1 = <br />
| politiek1 = <br />
| politieknaam2 = <br />
| politiek2 = <br />
| overignaam1 = <br />
| overig1 = <br />
| overignaam2 = <br />
| overig2 = <br />
| zieook = <br />
| website = <br />
| portaal = <br />
| extra portaal = <br />
}}<br />
'''Mimy Sluiter''' is een [[Nederland]]se [[redacteur|redactrice]] en [[politicus|politica]] voor [[D66]].<br />
<br />
== Opleiding ==<br />
Ze studeerde [[Nederlands Recht]] aan de [[Universiteit van Amsterdam]] van 1981 tot 1983, en in 1987 volgde ze de driejarige opleiding in de Nederlandse taal- en letterkunde.<br />
<br />
== Loopbaan ==<br />
=== Politiek ===<br />
==== Het begin ====<br />
In haar studentenperiode kwam ze in contact met de [[Jonge Democraten]]. Van 1982 tot 1986 was ze penningmeesteres van de jongerenwerking van D66. In 1990 (tot 1996) was ze fractievoorzitster en wethoudster van [[Stadsdeel De Baarsjes]] in Amsterdam. Vanaf 1992 was ze zes jaar lid van de "Landelijke Adviesraad" van D66. Sluiter nam verschillende posities aan binnen D66.<br />
<br />
Van 1996 tot 2001 was Mimy Sluiter Provinciale Statenlid in [[Noord-Holland]] en van 2001 tot september 2009 fractievoorzitster van D66 in de gemeenteraad van [[Bussum]]. Ze besloot daarna het fractievoorzitterschap over te dragen aan een ander raadslid, maar bleef wel voor D66 in de gemeenteraad. <br />
<br />
In 2006 citeerde dagblad [[Trouw (krant)|Trouw]] haar over de landelijke politiek: ''“De D66-reputatie van eerlijkheid, afrekenbaarheid en transparantie is door de landelijke fractie te grabbel gegooid. De achterban herkent zich niet meer in hun landelijke politiek”, vertelde een strijdlustige Mimy Sluiter, fractievoorzitter in Bussum. Volgens haar komt de fractie van de regio Noord-Brabant volgende week zelfs met een motie om uit het kabinet Balkenende te stappen.'' In de Volkskrant van 3 april 2006 schreef ze: ''De hele Kamerfractie moet weg. Dat zou goed zijn voor onze geloofwaardigheid.''<br />
<br />
In juni 2010 schreef de Bussemse krant dat de leden van D66 kozen voor vernieuwing: een groep mensen met een frisse blik. Mimy Sluiter koos voor een niet-verkiesbare plek op de lijst voor de verkiezingen in november van datzelfde jaar.<br />
<br />
==== Opnieuw gemeenteraadslid ====<br />
Doordat partijgenote [[Belinda Plat]] het voor bekeken hield was Sluiter vanaf oktober 2014 opnieuw gemeenteraadslid in Bussum. In 2016 kwam hier een eind aan toen de Bussem fuseerde met 2 andere gemeenten, en de naam [[Gooise Meren]] kreeg. <br />
<br />
In 2009 sprak Sluiter zich in de gemeenteraad nog negatief uit over een fusie met andere gemeenten: "''De fusie gaat echt de problemen van Muiden en Weesp niet oplossen. De regio schiet niets op met onevenwichtig broddelwerk.''"<ref>[https://www.dichtbij.nl/166952/nieuw-elan-raad-bussum-tegen-fusie-gv4 Nieuw elan raad Bussum tegen fusie Gv4]</ref> Desondanks zetelde Sluiter in de Fusiepresidium, partijgenoot [[Loek Schmidt]] bij de fusiewerkgroep Burgerparticipatie.<br />
<br />
==== Plaquettes ====<br />
Ze onthulde samen met wethoudster [[Nen van Ramshorst]] in 2015 [[plaquette]]s op bomen, die zeggen waarom de bomen er staan.<ref>[https://www.bussumsnieuws.nl/nieuws/algemeen/54629/bussum-bomen-onthuld Bussum-bomen onthuld]</ref><br />
<br />
===Bestuursactiviteiten===<br />
* Van 1999 tot 2010 beheerster van de [[Stichting Goois Natuurreservaat]].<br />
* Sinds 2008 bestuursvoorzitster van de Stichting Piramide en [[coördinator|coördinatrice]] van een honkbalschool, en sinds 2011 ook van het [[waterschap]] Amstel, Gooi en Vecht.<br />
<br />
=== Redactrice ===<br />
In 1993 werd ze redactrice van het tijdschrift [[Kattenmanieren]], waar ze acht jaar lang in dienst bleef. In 2003 gaf ze bij uitgeverij Rebo Productions een boek uit over de Maine Coon-kat.<ref>[https://boekentips.com/auteur/6586485/mimy-sluiter Maine Coon, Boekentips]</ref> Dit boek werd goed ontvangen door kattenliefhebbers. ''"Maine coon van Mimy Sluiter, ben al tevreden met de dikte ervan. Ik had al een andere, die was aardig aan de dunne kant, deze is groter en dikker en met ook veel kleurenfoto's, dus tot nu toe erg tevreden."'' schreef een tevreder lezer op een kattenforum.<ref>[http://mainecoon.nl/forum/threads/een-mooi-boek.67600/ Tevreden lezeres]</ref><br />
<br />
==Sociale media==<br />
{{LinkedIn|mimy-sluiter-11080886}}<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://www.gooieneemlander.nl/gooi-vechtstreek/de-teloorgang-van-d66-bussum De teloorgang van D66 Bussum], De Gooi- en Eemlander, 11 november 2014<br />
*[https://www.trouw.nl/home/lokale-d66-ers-willen-vers-bloed-op-kandidatenlijst~af67abb3/ Lokale D66'ers willen vers bloed op kandidatenlijst], [[Trouw (krant)|dagblad Trouw]], 3 april 2006<br />
{{LinkedIn|mimy-sluiter-11080886}}<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]<br />
[[Categorie:Redacteur]]<br />
<br />
[[en:Mimy Sluiter]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Belinda_Plat&diff=235802Belinda Plat2018-03-26T00:58:50Z<p>Juliën: Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Belinda Plat''' is een voormalig gemeenteraadslid voor D66 in Bussem. In oktober 2014 nam ze afstand van haar zetel in de gemeenteraad: ''"Zelf ben ik t...'</p>
<hr />
<div>'''Belinda Plat''' is een voormalig gemeenteraadslid voor [[D66]] in [[Bussem]].<br />
<br />
In oktober 2014 nam ze afstand van haar zetel in de gemeenteraad: ''"Zelf ben ik te enthousiast geweest bij het aanvaarden van mijn raadszetel. Mijn gezin blijkt mij harder nodig te hebben dan ik dacht. Dat heeft mij doen besluiten mijn raadszetel over te dragen aan [[Mimy Sluiter]], die <u>met haar strategisch overzicht nog beter de D66-verkiezingsbeloften kan verzilveren.</u>"''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Twitter|BelindaPlat}}<br />
{{Facebook|belinda.plat}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2014/10/19/herfstbrief-oktober-2015/ Herstbrief oktober 2015]<br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mimy_Sluiter&diff=235801Mimy Sluiter2018-03-26T00:48:45Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Mimy Sluiter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| handtekening = <br />
| pseudoniem = <br />
| bijnaam = <br />
| academischetitel= <br />
| adeltitel = <br />
| religieuzetitel = <br />
| religieuzenaam = <br />
| handtekening = <br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| doodsoorzaak = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = redactrice en politica<br />
| bekendvan = <br />
| algemeennaam1 = <br />
| algemeen1 = <br />
| algemeennaam2 = <br />
| algemeen2 = <br />
| tijdvak1 = <br />
| functie1 = <br />
| tijdvak2 = <br />
| functie2 = <br />
| tijdvak3 = <br />
| functie3 = <br />
| tijdvak4 = <br />
| functie4 = <br />
| tijdvak5 = <br />
| functie5 = <br />
| tijdvak6 = <br />
| functie6 = <br />
| tijdvak7 = <br />
| functie7 = <br />
| tijdvak8 = <br />
| functie8 = <br />
| tijdvak9 = <br />
| functie9 = <br />
| partners = <br />
| kinderen = <br />
| religie = <br />
| politieknaam = <br />
| politiek = [[D66]]<br />
| politieknaam1 = <br />
| politiek1 = <br />
| politieknaam2 = <br />
| politiek2 = <br />
| overignaam1 = <br />
| overig1 = <br />
| overignaam2 = <br />
| overig2 = <br />
| zieook = <br />
| website = <br />
| portaal = <br />
| extra portaal = <br />
}}<br />
'''Mimy Sluiter''' is een [[Nederland]]se [[redacteur|redactrice]] en [[politicus|politica]] voor [[D66]].<br />
<br />
== Opleiding ==<br />
Ze studeerde [[Nederlands Recht]] aan de [[Universiteit van Amsterdam]] van 1981 tot 1983, en in 1987 volgde ze de driejarige opleiding in de Nederlandse taal- en letterkunde.<br />
<br />
== Loopbaan ==<br />
=== Politiek ===<br />
In haar studentenperiode kwam ze in contact met de [[Jonge Democraten]]. Van 1982 tot 1986 was ze penningmeesteres van de jongerenwerking van D66. In 1990 (tot 1996) was ze fractievoorzitster en wethoudster van [[Stadsdeel De Baarsjes]] in Amsterdam. Vanaf 1992 was ze zes jaar lid van de "Landelijke Adviesraad" van D66. Sluiter nam verschillende posities aan binnen D66.<br />
<br />
Van 1996 tot 2001 was Mimy Sluiter Provinciale Statenlid in [[Noord-Holland]] en van 2001 tot september 2009 fractievoorzitster van D66 in de gemeenteraad van [[Bussum]]. Ze besloot daarna het fractievoorzitterschap over te dragen aan een ander raadslid, maar bleef wel voor D66 in de gemeenteraad. <br />
<br />
In 2006 citeerde dagblad [[Trouw (krant)|Trouw]] haar over de landelijke politiek: ''“De D66-reputatie van eerlijkheid, afrekenbaarheid en transparantie is door de landelijke fractie te grabbel gegooid. De achterban herkent zich niet meer in hun landelijke politiek”, vertelde een strijdlustige Mimy Sluiter, fractievoorzitter in Bussum. Volgens haar komt de fractie van de regio Noord-Brabant volgende week zelfs met een motie om uit het kabinet Balkenende te stappen.'' In de Volkskrant van 3 april 2006 schreef ze: ''De hele Kamerfractie moet weg. Dat zou goed zijn voor onze geloofwaardigheid.''<br />
<br />
In juni 2010 schreef de Bussemse krant dat de leden van D66 kozen voor vernieuwing: een groep mensen met een frisse blik. Mimy Sluiter koos voor een niet-verkiesbare plek op de lijst voor de verkiezingen in november van datzelfde jaar.<br />
<br />
Vanaf oktober 2014 was ze voor D66 even gemeenteraadslid in Bussum totdat de gemeente in 2016 fuseerde met 2 andere gemeenten, en de naam [[Gooise Meren]] kreeg. In 2009 sprak ze zich in de gemeenteraad negatief uit over een fusie met andere gemeenten: "''De fusie gaat echt de problemen van Muiden en Weesp niet oplossen. De regio schiet niets op met onevenwichtig broddelwerk.''"<ref>[https://www.dichtbij.nl/166952/nieuw-elan-raad-bussum-tegen-fusie-gv4 Nieuw elan raad Bussum tegen fusie Gv4]</ref> Desondanks zetelde Sluiter in de Fusiepresidium, partijgenoot [[Loek Schmidt]] bij de fusiewerkgroep Burgerparticipatie.<br />
<br />
Ze onthulde samen met wethoudster [[Nen van Ramshorst]] [[plaquette]]s op bomen, die zeggen waarom de bomen er staan.<ref>[https://www.bussumsnieuws.nl/nieuws/algemeen/54629/bussum-bomen-onthuld Bussum-bomen onthuld]</ref><br />
<br />
===Bestuursactiviteiten===<br />
* Van 1999 tot 2010 beheerster van de [[Stichting Goois Natuurreservaat]].<br />
* Sinds 2008 bestuursvoorzitster van de Stichting Piramide en [[coördinator|coördinatrice]] van een honkbalschool, en sinds 2011 ook van het [[waterschap]] Amstel, Gooi en Vecht.<br />
<br />
=== Redactrice ===<br />
In 1993 werd ze redactrice van het tijdschrift [[Kattenmanieren]], waar ze acht jaar lang in dienst bleef. In 2003 gaf ze bij uitgeverij Rebo Productions een boek uit over de Maine Coon-kat.<ref>[https://boekentips.com/auteur/6586485/mimy-sluiter Maine Coon, Boekentips]</ref> Dit boek werd goed ontvangen door kattenliefhebbers. ''"Maine coon van Mimy Sluiter, ben al tevreden met de dikte ervan. Ik had al een andere, die was aardig aan de dunne kant, deze is groter en dikker en met ook veel kleurenfoto's, dus tot nu toe erg tevreden."'' schreef een tevreder lezer op een kattenforum.<ref>[http://mainecoon.nl/forum/threads/een-mooi-boek.67600/ Tevreden lezeres]</ref><br />
<br />
==Sociale media==<br />
{{LinkedIn|mimy-sluiter-11080886}}<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://www.gooieneemlander.nl/gooi-vechtstreek/de-teloorgang-van-d66-bussum De teloorgang van D66 Bussum], De Gooi- en Eemlander, 11 november 2014<br />
*[https://www.trouw.nl/home/lokale-d66-ers-willen-vers-bloed-op-kandidatenlijst~af67abb3/ Lokale D66'ers willen vers bloed op kandidatenlijst], [[Trouw (krant)|dagblad Trouw]], 3 april 2006<br />
{{LinkedIn|mimy-sluiter-11080886}}<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]<br />
[[Categorie:Redacteur]]<br />
<br />
[[en:Mimy Sluiter]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Loek_Schmidt&diff=235800Loek Schmidt2018-03-26T00:46:20Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>'''Loek Schmidt''' is pensioenfondsbestuurder en daarnaast gemeenteraadslid voor [[D66]] in de [[Gooise Meren]].<br />
<br />
Schmidt werkte hij als administratief medewerker bij de [[Nederlandsche Bank]] tot hij in 2014 pensioenfondsbestuurder werd in [[Zoetermeer]].<br />
<br />
== Bestuursactiviteiten ==<br />
*2011-2014 - penningmeester van D66 Naarden-Bussem<br />
*2014-2016 - fractievoorzitter D66 Bussem<br />
*2017 - Voorzitter programmacommissie D66 Gooise Meren<br />
<br />
In 2015 bepleitte Schmidt een goede burgerparticipatie in de fusie van Naarden-Muiden-Bussum: ''"Begin dit jaar hebben we met de fractie gekeken naar wat we in de aanloop naar die fusie nog willen aanpakken. [...] Ikzelf ben onlangs toegetreden tot de fusiewerkgroep Burgerparticipatie en [[Mimy Sluiter]] zit in het Fusiepresidium. '''De D66 fractie heeft invloed op de centjes''' van de nieuwe gemeente in de werkgroep Financiën en op het toekomstig communicatiebeleid in de werkgroep Communicatie. Het D66 geluid klinkt helder door in Bussum."''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|loek.schmidt}}<br />
{{LinkedIn|loek-schmidt-msc-37ba982b}}<br />
<br />
== Externe links ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/mensen/loek-smidt/ Loek Schmidt]<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2015/04/04/nieuwsbrief-4-april-2015/ Nieuwsbrief 4 april 2015]<br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mimy_Sluiter&diff=235799Mimy Sluiter2018-03-26T00:44:53Z<p>Juliën: /* Politiek */</p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Mimy Sluiter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| handtekening = <br />
| pseudoniem = <br />
| bijnaam = <br />
| academischetitel= <br />
| adeltitel = <br />
| religieuzetitel = <br />
| religieuzenaam = <br />
| handtekening = <br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| doodsoorzaak = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = redactrice en politica<br />
| bekendvan = <br />
| algemeennaam1 = <br />
| algemeen1 = <br />
| algemeennaam2 = <br />
| algemeen2 = <br />
| tijdvak1 = <br />
| functie1 = <br />
| tijdvak2 = <br />
| functie2 = <br />
| tijdvak3 = <br />
| functie3 = <br />
| tijdvak4 = <br />
| functie4 = <br />
| tijdvak5 = <br />
| functie5 = <br />
| tijdvak6 = <br />
| functie6 = <br />
| tijdvak7 = <br />
| functie7 = <br />
| tijdvak8 = <br />
| functie8 = <br />
| tijdvak9 = <br />
| functie9 = <br />
| partners = <br />
| kinderen = <br />
| religie = <br />
| politieknaam = <br />
| politiek = [[D66]]<br />
| politieknaam1 = <br />
| politiek1 = <br />
| politieknaam2 = <br />
| politiek2 = <br />
| overignaam1 = <br />
| overig1 = <br />
| overignaam2 = <br />
| overig2 = <br />
| zieook = <br />
| website = <br />
| portaal = <br />
| extra portaal = <br />
}}<br />
'''Mimy Sluiter''' is een [[Nederland]]se [[redacteur|redactrice]] en [[politicus|politica]] voor [[D66]].<br />
<br />
== Opleiding ==<br />
Ze studeerde [[Nederlands Recht]] aan de [[Universiteit van Amsterdam]] van 1981 tot 1983, en in 1987 volgde ze de driejarige opleiding in de Nederlandse taal- en letterkunde.<br />
<br />
== Loopbaan ==<br />
=== Politiek ===<br />
In haar studentenperiode kwam ze in contact met de [[Jonge Democraten]]. Van 1982 tot 1986 was ze penningmeesteres van de jongerenwerking van D66. In 1990 (tot 1996) was ze fractievoorzitster en wethoudster van [[Stadsdeel De Baarsjes]] in Amsterdam. Vanaf 1992 was ze zes jaar lid van de "Landelijke Adviesraad" van D66. Sluiter nam verschillende posities aan binnen D66.<br />
<br />
Van 1996 tot 2001 was Mimy Sluiter Provinciale Statenlid in [[Noord-Holland]] en van 2001 tot september 2009 fractievoorzitster van D66 in de gemeenteraad van [[Bussum]]. Ze besloot daarna het fractievoorzitterschap over te dragen aan een ander raadslid, maar bleef wel voor D66 in de gemeenteraad. <br />
<br />
In 2006 citeerde dagblad [[Trouw (krant)|Trouw]] haar over de landelijke politiek: ''“De D66-reputatie van eerlijkheid, afrekenbaarheid en transparantie is door de landelijke fractie te grabbel gegooid. De achterban herkent zich niet meer in hun landelijke politiek”, vertelde een strijdlustige Mimy Sluiter, fractievoorzitter in Bussum. Volgens haar komt de fractie van de regio Noord-Brabant volgende week zelfs met een motie om uit het kabinet Balkenende te stappen.'' In de Volkskrant van 3 april 2006 schreef ze: ''De hele Kamerfractie moet weg. Dat zou goed zijn voor onze geloofwaardigheid.''<br />
<br />
In juni 2010 schreef de Bussemse krant dat de leden van D66 kozen voor vernieuwing: een groep mensen met een frisse blik. Mimy Sluiter koos voor een niet-verkiesbare plek op de lijst voor de verkiezingen in november van datzelfde jaar.<br />
<br />
Vanaf oktober 2014 was ze voor D66 even gemeenteraadslid in Bussum totdat de gemeente in 2016 fuseerde. In 2009 sprak ze zich in de gemeenteraad negatief uit over een fusie met andere gemeenten: "''De fusie gaat echt de problemen van Muiden en Weesp niet oplossen. De regio schiet niets op met onevenwichtig broddelwerk.''"<ref>[https://www.dichtbij.nl/166952/nieuw-elan-raad-bussum-tegen-fusie-gv4 Nieuw elan raad Bussum tegen fusie Gv4]</ref> Desondanks zetelde Sluiter in de Fusiepresidium, partijgenoot [[Loek Schmidt]] bij de fusiewerkgroep Burgerparticipatie.<br />
<br />
Ze onthulde samen met wethoudster [[Nen van Ramshorst]] [[plaquette]]s op bomen, die zeggen waarom de bomen er staan.<ref>[https://www.bussumsnieuws.nl/nieuws/algemeen/54629/bussum-bomen-onthuld Bussum-bomen onthuld]</ref><br />
<br />
===Bestuursactiviteiten===<br />
* Van 1999 tot 2010 beheerster van de [[Stichting Goois Natuurreservaat]].<br />
* Sinds 2008 bestuursvoorzitster van de Stichting Piramide en [[coördinator|coördinatrice]] van een honkbalschool, en sinds 2011 ook van het [[waterschap]] Amstel, Gooi en Vecht.<br />
<br />
=== Redactrice ===<br />
In 1993 werd ze redactrice van het tijdschrift [[Kattenmanieren]], waar ze acht jaar lang in dienst bleef. In 2003 gaf ze bij uitgeverij Rebo Productions een boek uit over de Maine Coon-kat.<ref>[https://boekentips.com/auteur/6586485/mimy-sluiter Maine Coon, Boekentips]</ref> Dit boek werd goed ontvangen door kattenliefhebbers. ''"Maine coon van Mimy Sluiter, ben al tevreden met de dikte ervan. Ik had al een andere, die was aardig aan de dunne kant, deze is groter en dikker en met ook veel kleurenfoto's, dus tot nu toe erg tevreden."'' schreef een tevreder lezer op een kattenforum.<ref>[http://mainecoon.nl/forum/threads/een-mooi-boek.67600/ Tevreden lezeres]</ref><br />
<br />
==Sociale media==<br />
{{LinkedIn|mimy-sluiter-11080886}}<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://www.gooieneemlander.nl/gooi-vechtstreek/de-teloorgang-van-d66-bussum De teloorgang van D66 Bussum], De Gooi- en Eemlander, 11 november 2014<br />
*[https://www.trouw.nl/home/lokale-d66-ers-willen-vers-bloed-op-kandidatenlijst~af67abb3/ Lokale D66'ers willen vers bloed op kandidatenlijst], [[Trouw (krant)|dagblad Trouw]], 3 april 2006<br />
{{LinkedIn|mimy-sluiter-11080886}}<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]<br />
[[Categorie:Redacteur]]<br />
<br />
[[en:Mimy Sluiter]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Loek_Schmidt&diff=235798Loek Schmidt2018-03-26T00:41:50Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>'''Loek Schmidt''' is pensioenfondsbestuurder en daarnaast gemeenteraadslid voor [[D66]] in [[Bussem]].<br />
<br />
Schmidt werkte hij als administratief medewerker bij de [[Nederlandsche Bank]] tot hij in 2014 pensioenfondsbestuurder werd in [[Zoetermeer]].<br />
<br />
== Bestuursactiviteiten ==<br />
*2011-2014 - penningmeester van D66 Naarden-Bussem<br />
*2014-2016 - fractievoorzitter D66 Bussem<br />
*2017 - Voorzitter programmacommissie D66 Gooise Meren<br />
<br />
In 2015 bepleitte Schmidt een goede burgerparticipatie in de fusie van Naarden-Muiden-Bussum: ''"Begin dit jaar hebben we met de fractie gekeken naar wat we in de aanloop naar die fusie nog willen aanpakken. [...] Ikzelf ben onlangs toegetreden tot de fusiewerkgroep Burgerparticipatie en [[Mimy Sluiter]] zit in het Fusiepresidium. '''De D66 fractie heeft invloed op de centjes''' van de nieuwe gemeente in de werkgroep Financiën en op het toekomstig communicatiebeleid in de werkgroep Communicatie. Het D66 geluid klinkt helder door in Bussum."''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|loek.schmidt}}<br />
{{LinkedIn|loek-schmidt-msc-37ba982b}}<br />
<br />
== Externe links ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/mensen/loek-smidt/ Loek Schmidt]<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2015/04/04/nieuwsbrief-4-april-2015/ Nieuwsbrief 4 april 2015]<br />
<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Loek_Schmidt&diff=235797Loek Schmidt2018-03-26T00:41:25Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>'''Loek Schmidt''' is pensioenfondsbestuurder en daarnaast gemeenteraadslid voor [[D66]] in [[Bussem]].<br />
<br />
Schmidt werkte hij als administratief medewerker bij de [[Nederlandsche Bank]] tot hij in 2014 pensioenfondsbestuurder werd in [[Zoetermeer]].<br />
<br />
== Bestuursactiviteiten ==<br />
*2011-2014 - penningmeester van D66 Naarden-Bussem<br />
*2014-2016 - fractievoorzitter D66 Bussem<br />
*2017 - Voorzitter programmacommissie D66 Gooise Meren<br />
<br />
In 2015 bepleitte Schmidt een goede burgerparticipatie in de fusie van Naarden-Muiden-Bussum: ''"Begin dit jaar hebben we met de fractie gekeken naar wat we in de aanloop naar die fusie nog willen aanpakken. [...] Ikzelf ben onlangs toegetreden tot de fusiewerkgroep Burgerparticipatie en [[Mimy Sluiter]] zit in het Fusiepresidium. '''De D66 fractie heeft invloed op de centjes''' van de nieuwe gemeente in de werkgroep Financiën en op het toekomstig communicatiebeleid in de werkgroep Communicatie. Het D66 geluid klinkt helder door in Bussum."''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|loek.schmidt}}<br />
{{LinkedIn|loek-schmidt-msc-37ba982b}}<br />
<br />
== Externe links ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/mensen/loek-smidt/ Loek Schmidt]<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2015/04/04/nieuwsbrief-4-april-2015/ Nieuwsbrief 4 april 2015]<br />
<br />
[[D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Loek_Schmidt&diff=235796Loek Schmidt2018-03-26T00:41:04Z<p>Juliën: Nieuwe pagina aangemaakt met ''''Loek Schmidt''' is pensioenfondsbestuurder en daarnaast gemeenteraadslid voor D66 in Bussem. Schmidt werkte hij als administratief medewerker bij de N...'</p>
<hr />
<div>'''Loek Schmidt''' is pensioenfondsbestuurder en daarnaast gemeenteraadslid voor [[D66]] in [[Bussem]].<br />
<br />
Schmidt werkte hij als administratief medewerker bij de [[Nederlandsche Bank]] tot hij in 2014 pensioenfondsbestuurder werd in [[Zoetermeer]].<br />
<br />
== Bestuursactiviteiten ==<br />
*2011-2014 - penningmeester van D66 Naarden-Bussem<br />
*2014-2016 - fractievoorzitter D66 Bussem<br />
*2017 - Voorzitter programmacommissie D66 Gooise Meren<br />
<br />
In 2015 bepleitte Schmidt een goede burgerparticipatie in de fusie van Naarden-Muiden-Bussum: ''"Begin dit jaar hebben we met de fractie gekeken naar wat we in de aanloop naar die fusie nog willen aanpakken. [...] Ikzelf ben onlangs toegetreden tot de fusiewerkgroep Burgerparticipatie en [[Mimy Sluiter]] zit in het Fusiepresidium. '''De D66 fractie heeft invloed op de centjes''' van de nieuwe gemeente in de werkgroep Financiën en op het toekomstig communicatiebeleid in de werkgroep Communicatie. Het D66 geluid klinkt helder door in Bussum."''<br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|loek.schmidt}}<br />
{{LinkedIn|loek-schmidt-msc-37ba982b}}<br />
<br />
== Externe links ==<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/mensen/loek-smidt/ Loek Schmidt]<br />
*[https://gooisemeren.d66.nl/2015/04/04/nieuwsbrief-4-april-2015/ Nieuwsbrief 4 april 2015]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Sluiter&diff=235793Sluiter2018-03-26T00:22:34Z<p>Juliën: Nieuwe pagina aangemaakt met '{{dpintro}} *Mimy Sluiter, politica voor D66 *Mark Sluiter, hockeyspeler en politicus voor D66 *Peter Sluiter, museumdirecteur {{dp}}'</p>
<hr />
<div>{{dpintro}}<br />
*[[Mimy Sluiter]], politica voor D66<br />
*[[Mark Sluiter]], hockeyspeler en politicus voor D66<br />
*[[Peter Sluiter]], museumdirecteur<br />
<br />
{{dp}}</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mark_Sluiter&diff=235790Mark Sluiter2018-03-26T00:17:57Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox sporter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| naam = Mark Sluiter<br />
| bijnaam = <br />
| geboortedatum = [[23 juli]] [[1963]]<br />
| geboorteplaats = [[Amsterdam]]<br />
| overlijdensdatum = <br />
| overlijdensplaats =<br />
| lengte = 1 m 91<br />
| gewicht = 88 kg<br />
| clubs = [[Hurley]]; [[Fili Moskva]]; [[MHV]]<br />
| discipline = [[Hockey]]<br />
| trainer = <br />
| 1etitel = [[1988]] Bekerwinnaar hoofdklasse Sovjet Unie<br />
| OS = <br />
| extra =<br />
}}<br />
'''Mark Sluiter''' ([[Amsterdam]], [[23 juli]] [[1963]]) is een [[Nederland]]s [[hockey]]speler en politicus voor [[D66]].<br />
<br />
Sluiter is de enige buitenlander die houder is van de Russische [[Master of Sports]]-titel gebaseerd op zijn verrichtingen binnen de Sovjet-Unie. Sluiter speelde bij [[THC Hurley|Hurley]] in [[Amsterdam]] en verhuisde voor zijn studie [[Russisch|Slavische talen]] en tegelijkertijd werk als [[journalist]] in de jaren tachtig naar [[Moskou]]. Hier verkreeg hij via een aanbevelingsbrief van de [[Koninklijke Nederlandse Hockey Bond|KNHB]] een profcontract als staatsamateur bij de Russische hoofdklassehockeyvereniging [[SHVSM Izmajlovo Moskou|Fili Moskva]] waarvoor hij in het eerste team uitkwam in de landelijke competitie van de Sovjet-Unie. Toen hij met dit team de Nationale Beker won, werden alle teamleden onderscheiden waaronder Sluiter.<br />
<br />
Sluiter speelde na zijn terugkeer naar Nederland hockey bij [[Meppeler Hockey Vereniging|MHV]] - waarvoor zijn moeder voor de Tweede Wereldoorlog in het eerste damesteam in de toenmalige hoogste klasse van de hockeybond uitkwam - en vervolgens in de hoofdklasse veteranen voor [[HC Zwolle]]. Na zijn werkperiode als correspondent voor onder meer de [[Panorama (tijdschrift)|Panorama]] en [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]] werd hij werkzaam als managing partner van een adviesbureau in de gezondheidszorg. Sluiter stond voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Tweede Kamerverkiezingen van 2010]] op de [[Kandidatenlijst van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen 2010|kandidatenlijst van D66]], maar werd (als nr. 29) niet verkozen.<br />
<br />
Op 4 april 2017 werd hij provinciaal voorzitter voor D66 in [[Drenthe]].<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/120393/Mark-Sluiter-is-definitief-voorzitter-D66-Drenthe Mark Sluiter is definitief voorzitter D66 Drenthe]</ref><br />
<br />
In 2018 kende D66 in Drenthe een verlies van acht gemeenteraadszetels. Volgens Sluiter lag dat aan dingen die landelijk misliepen bij D66. Hij verwees naar de [[Sleepwet]]. ''"Het is een soort afrekening. Na zeven gewonnen verkiezingen moet het een keer mis gaan, denk je dan. Landelijk gaan er momenteel wat dingen mis. "''<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/132708/D66-voorzitter-na-zetelverlies-Landelijk-gaan-er-dingen-mis D66-voorzitter Mark Sluiter baalt van de communicatie rondom de sleepwet]</ref><br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Sluiter, Mark}}<br />
[[Categorie:Nederlands hockeyer]]<br />
[[Categorie:Master of Sports]]<br />
[[Categorie:Nederlands journalist]]<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mark_Sluiter&diff=235789Mark Sluiter2018-03-26T00:17:39Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox sporter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| naam = Mark Sluiter<br />
| bijnaam = <br />
| geboortedatum = [[23 juli]] [[1963]]<br />
| geboorteplaats = [[Amsterdam]]<br />
| overlijdensdatum = <br />
| overlijdensplaats =<br />
| lengte = 1 m 91<br />
| gewicht = 88 kg<br />
| clubs = [[Hurley]]; [[Fili Moskva]]; [[MHV]]<br />
| discipline = [[Hockey]]<br />
| trainer = <br />
| 1etitel = [[1988]] Bekerwinnaar hoofdklasse Sovjet Unie<br />
| OS = <br />
| extra =<br />
}}<br />
'''Mark Sluiter''' ([[Amsterdam]], [[23 juli]] [[1963]]) is een [[Nederland]]s [[hockey]]speler en politicus voor [[D66]].<br />
<br />
Sluiter is de enige buitenlander die houder is van de Russische [[Master of Sports]]-titel gebaseerd op zijn verrichtingen binnen de Sovjet-Unie. Sluiter speelde bij [[THC Hurley|Hurley]] in [[Amsterdam]] en verhuisde voor zijn studie [[Russisch|Slavische talen]] en tegelijkertijd werk als [[journalist]] in de jaren tachtig naar [[Moskou]]. Hier verkreeg hij via een aanbevelingsbrief van de [[Koninklijke Nederlandse Hockey Bond|KNHB]] een profcontract als staatsamateur bij de Russische hoofdklassehockeyvereniging [[SHVSM Izmajlovo Moskou|Fili Moskva]] waarvoor hij in het eerste team uitkwam in de landelijke competitie van de Sovjet-Unie. Toen hij met dit team de Nationale Beker won, werden alle teamleden onderscheiden waaronder Sluiter.<br />
<br />
Sluiter speelde na zijn terugkeer naar Nederland hockey bij [[Meppeler Hockey Vereniging|MHV]] - waarvoor zijn moeder voor de Tweede Wereldoorlog in het eerste damesteam in de toenmalige hoogste klasse van de hockeybond uitkwam - en vervolgens in de hoofdklasse veteranen voor [[HC Zwolle]]. Na zijn werkperiode als correspondent voor onder meer de [[Panorama (tijdschrift)|Panorama]] en [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]] werd hij werkzaam als managing partner van een adviesbureau in de gezondheidszorg. Sluiter stond voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Tweede Kamerverkiezingen van 2010]] op de [[Kandidatenlijst van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen 2010|kandidatenlijst van D66]], maar werd (als nr. 29) niet verkozen.<br />
<br />
Op 4 april 2017 werd hij provinciaal voorzitter voor D66 in [[Drenthe]].<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/120393/Mark-Sluiter-is-definitief-voorzitter-D66-Drenthe Mark Sluiter is definitief voorzitter D66 Drenthe]</ref><br />
<br />
In 2018 (gemeenteraadsverkiezingen) kende D66 in Drenthe een verlies van acht gemeenteraadszetels. Volgens Sluiter lag dat aan dingen die landelijk misliepen bij D66. Hij verwees naar de [[Sleepwet]]. ''"Het is een soort afrekening. Na zeven gewonnen verkiezingen moet het een keer mis gaan, denk je dan. Landelijk gaan er momenteel wat dingen mis. "''<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/132708/D66-voorzitter-na-zetelverlies-Landelijk-gaan-er-dingen-mis D66-voorzitter Mark Sluiter baalt van de communicatie rondom de sleepwet]</ref><br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Sluiter, Mark}}<br />
[[Categorie:Nederlands hockeyer]]<br />
[[Categorie:Master of Sports]]<br />
[[Categorie:Nederlands journalist]]<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mark_Sluiter&diff=235788Mark Sluiter2018-03-26T00:14:07Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox sporter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| naam = Mark Sluiter<br />
| bijnaam = <br />
| geboortedatum = [[23 juli]] [[1963]]<br />
| geboorteplaats = [[Amsterdam]]<br />
| overlijdensdatum = <br />
| overlijdensplaats =<br />
| lengte = 1 m 91<br />
| gewicht = 88 kg<br />
| clubs = [[Hurley]]; [[Fili Moskva]]; [[MHV]]<br />
| discipline = [[Hockey]]<br />
| trainer = <br />
| 1etitel = [[1988]] Bekerwinnaar hoofdklasse Sovjet Unie<br />
| OS = <br />
| extra =<br />
}}<br />
'''Mark Sluiter''' ([[Amsterdam]], [[23 juli]] [[1963]]) is een [[Nederland]]s [[hockey]]speler en politicus voor [[D66]].<br />
<br />
Sluiter is de enige buitenlander die houder is van de Russische [[Master of Sports]]-titel gebaseerd op zijn verrichtingen binnen de Sovjet-Unie. Sluiter speelde bij [[THC Hurley|Hurley]] in [[Amsterdam]] en verhuisde voor zijn studie [[Russisch|Slavische talen]] en tegelijkertijd werk als [[journalist]] in de jaren tachtig naar [[Moskou]]. Hier verkreeg hij via een aanbevelingsbrief van de [[Koninklijke Nederlandse Hockey Bond|KNHB]] een profcontract als staatsamateur bij de Russische hoofdklassehockeyvereniging [[SHVSM Izmajlovo Moskou|Fili Moskva]] waarvoor hij in het eerste team uitkwam in de landelijke competitie van de Sovjet-Unie. Toen hij met dit team de Nationale Beker won, werden alle teamleden onderscheiden waaronder Sluiter.<br />
<br />
Sluiter speelde na zijn terugkeer naar Nederland hockey bij [[Meppeler Hockey Vereniging|MHV]] - waarvoor zijn moeder voor de Tweede Wereldoorlog in het eerste damesteam in de toenmalige hoogste klasse van de hockeybond uitkwam - en vervolgens in de hoofdklasse veteranen voor [[HC Zwolle]]. Na zijn werkperiode als correspondent voor onder meer de [[Panorama (tijdschrift)|Panorama]] en [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]] werd hij werkzaam als managing partner van een adviesbureau in de gezondheidszorg. Sluiter stond voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Tweede Kamerverkiezingen van 2010]] op de [[Kandidatenlijst van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen 2010|kandidatenlijst van D66]], maar werd (als nr. 29) niet verkozen.<br />
<br />
In 2017 kende D66 in [[Drenthe]] een verlies van acht gemeenteraadszetels bij de laatste verkiezingen. Volgens Sluiter lag dat aan dingen die landelijk misliepen bij D66. Hij verwees naar de [[Sleepwet]]. ''"Het is een soort afrekening. Na zeven gewonnen verkiezingen moet het een keer mis gaan, denk je dan. Landelijk gaan er momenteel wat dingen mis. "''<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/132708/D66-voorzitter-na-zetelverlies-Landelijk-gaan-er-dingen-mis D66-voorzitter Mark Sluiter baalt van de communicatie rondom de sleepwet]</ref><br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Sluiter, Mark}}<br />
[[Categorie:Nederlands hockeyer]]<br />
[[Categorie:Master of Sports]]<br />
[[Categorie:Nederlands journalist]]<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mark_Sluiter&diff=235787Mark Sluiter2018-03-26T00:13:27Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox sporter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| naam = Mark Sluiter<br />
| bijnaam = <br />
| geboortedatum = [[23 juli]] [[1963]]<br />
| geboorteplaats = [[Amsterdam]]<br />
| overlijdensdatum = <br />
| overlijdensplaats =<br />
| lengte = 1 m 91<br />
| gewicht = 88 kg<br />
| clubs = [[Hurley]]; [[Fili Moskva]]; [[MHV]]<br />
| discipline = [[Hockey]]<br />
| trainer = <br />
| 1etitel = [[1988]] Bekerwinnaar hoofdklasse Sovjet Unie<br />
| OS = <br />
| extra =<br />
}}<br />
'''Mark Sluiter''' ([[Amsterdam]], [[23 juli]] [[1963]]) is een [[Nederland]]s [[hockey]]speler.<br />
<br />
Sluiter is de enige buitenlander die houder is van de Russische [[Master of Sports]]-titel gebaseerd op zijn verrichtingen binnen de Sovjet-Unie. Sluiter speelde bij [[THC Hurley|Hurley]] in [[Amsterdam]] en verhuisde voor zijn studie [[Russisch|Slavische talen]] en tegelijkertijd werk als [[journalist]] in de jaren tachtig naar [[Moskou]]. Hier verkreeg hij via een aanbevelingsbrief van de [[Koninklijke Nederlandse Hockey Bond|KNHB]] een profcontract als staatsamateur bij de Russische hoofdklassehockeyvereniging [[SHVSM Izmajlovo Moskou|Fili Moskva]] waarvoor hij in het eerste team uitkwam in de landelijke competitie van de Sovjet-Unie. Toen hij met dit team de Nationale Beker won, werden alle teamleden onderscheiden waaronder Sluiter.<br />
<br />
Sluiter speelde na zijn terugkeer naar Nederland hockey bij [[Meppeler Hockey Vereniging|MHV]] - waarvoor zijn moeder voor de Tweede Wereldoorlog in het eerste damesteam in de toenmalige hoogste klasse van de hockeybond uitkwam - en vervolgens in de hoofdklasse veteranen voor [[HC Zwolle]]. Na zijn werkperiode als correspondent voor onder meer de [[Panorama (tijdschrift)|Panorama]] en [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]] werd hij werkzaam als managing partner van een adviesbureau in de gezondheidszorg. Sluiter stond voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Tweede Kamerverkiezingen van 2010]] op de [[Kandidatenlijst van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen 2010|kandidatenlijst van D66]], maar werd (als nr. 29) niet verkozen.<br />
<br />
In 2017 kende D66 in [[Drenthe]] een verlies van acht gemeenteraadszetels bij de laatste verkiezingen. Volgens Sluiter lag dat aan dingen die landelijk misliepen bij D66. Hij verwees naar de [[Sleepwet]]. ''"Het is een soort afrekening. Na zeven gewonnen verkiezingen moet het een keer mis gaan, denk je dan. Landelijk gaan er momenteel wat dingen mis. "''<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/132708/D66-voorzitter-na-zetelverlies-Landelijk-gaan-er-dingen-mis D66-voorzitter Mark Sluiter baalt van de communicatie rondom de sleepwet]</ref><br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Sluiter, Mark}}<br />
[[Categorie:Nederlands hockeyer]]<br />
[[Categorie:Master of Sports]]<br />
[[Categorie:Nederlands journalist]]<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Mark_Sluiter&diff=235786Mark Sluiter2018-03-26T00:12:48Z<p>Juliën: n°2</p>
<hr />
<div>{{Infobox sporter<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| naam = Mark Sluiter<br />
| bijnaam = <br />
| geboortedatum = [[23 juli]] [[1963]]<br />
| geboorteplaats = [[Amsterdam]]<br />
| overlijdensdatum = <br />
| overlijdensplaats =<br />
| lengte = 1 m 91<br />
| gewicht = 88 kg<br />
| clubs = [[Hurley]]; [[Fili Moskva]]; [[MHV]]<br />
| discipline = [[Hockey]]<br />
| trainer = <br />
| 1etitel = [[1988]] Bekerwinnaar hoofdklasse Sovjet Unie<br />
| OS = <br />
| extra =<br />
}}<br />
'''Mark Sluiter''' ([[Amsterdam]], [[23 juli]] [[1963]]) is een [[Nederland]]s [[hockey]]speler.<br />
<br />
Sluiter is de enige buitenlander die houder is van de Russische [[Master of Sports]]-titel gebaseerd op zijn verrichtingen binnen de Sovjet-Unie. Sluiter speelde bij [[THC Hurley|Hurley]] in [[Amsterdam]] en verhuisde voor zijn studie [[Russisch|Slavische talen]] en tegelijkertijd werk als [[journalist]] in de jaren tachtig naar [[Moskou]]. Hier verkreeg hij via een aanbevelingsbrief van de [[Koninklijke Nederlandse Hockey Bond|KNHB]] een profcontract als staatsamateur bij de Russische hoofdklassehockeyvereniging [[SHVSM Izmajlovo Moskou|Fili Moskva]] waarvoor hij in het eerste team uitkwam in de landelijke competitie van de Sovjet-Unie. Toen hij met dit team de Nationale Beker won, werden alle teamleden onderscheiden waaronder Sluiter.<br />
<br />
Sluiter speelde na zijn terugkeer naar Nederland hockey bij [[Meppeler Hockey Vereniging|MHV]] - waarvoor zijn moeder voor de Tweede Wereldoorlog in het eerste damesteam in de toenmalige hoogste klasse van de hockeybond uitkwam - en vervolgens in de hoofdklasse veteranen voor [[HC Zwolle]]. Na zijn werkperiode als correspondent voor onder meer de [[Panorama (tijdschrift)|Panorama]] en [[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]] werd hij werkzaam als managing partner van een adviesbureau in de gezondheidszorg. Sluiter stond voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2010|Tweede Kamerverkiezingen van 2010]] op de [[Kandidatenlijst van D66 voor de Tweede Kamerverkiezingen 2010|kandidatenlijst van D66]], maar werd (als nr. 29) niet verkozen.<br />
<br />
In 2017 kende D66 in [[Drenthe]] een verlies van acht gemeenteraadszetels. Volgens Sluiter lag dat aan dingen die landelijk misliepen bij D66. Hij verwees naar de [[Sleepwet]]. ''"Het is een soort afrekening. Na zeven gewonnen verkiezingen moet het een keer mis gaan, denk je dan. Landelijk gaan er momenteel wat dingen mis. "''<ref>[http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/132708/D66-voorzitter-na-zetelverlies-Landelijk-gaan-er-dingen-mis D66-voorzitter Mark Sluiter baalt van de communicatie rondom de sleepwet]</ref><br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
{{DEFAULTSORT:Sluiter, Mark}}<br />
[[Categorie:Nederlands hockeyer]]<br />
[[Categorie:Master of Sports]]<br />
[[Categorie:Nederlands journalist]]<br />
[[Categorie:D66-politicus]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Sleepwet&diff=235785Sleepwet2018-03-26T00:04:28Z<p>Juliën: https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wet_op_de_inlichtingen-_en_veiligheidsdiensten_2017&oldid=51309137</p>
<hr />
<div>{{Infobox wet<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| citeertitel = Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017<br />
| titel = Wet van 26 juli 2017, houdende regels met betrekking tot de inlichtingen- en veiligheidsdiensten alsmede wijziging van enkele wetten<br />
| afkorting = Wiv 2017<br />
| soort = [[Wet in formele zin]]<br />
| toepassingsgebied = [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]<br />
| rechtsgebied = Openbare orde en veiligheidsrecht<br />
| status = Gedeeltelijk in werking getreden<br />
| amendeert = <br />
| grondslag = Geen<br />
| indiening = 28 oktober 2016<br />
| indiener = de [[Nederlandse regering|regering]] ([[kabinet-Rutte II]])<br />
| lagerhuis = [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede Kamer]]<br />
| datumlagerhuis = 14 februari 2017<br />
| hogerhuis = [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]]<br />
| datumhogerhuis = 11 juli 2017<br />
| ondertekening = 26 juli 2017<br />
| publicatiedatum = 17 augustus 2017<br />
| publicatieblad = [[Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden|Stb.]] 2017, 317<br />
| inwerkingtreding = 1 september 2017 (gedeeltelijk)<br />
| intrekking = <br />
| voorganger = [[Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002]]<br />
| opvolger = <br />
| laatste_wijziging = http://wetten.overheid.nl/BWBR0039896/informatie/<br />
| website = http://wetten.overheid.nl/BWBR0039896/volledig<br />
}}<br />
<br />
De '''Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017''' (Wiv 2017)<ref>[http://wetten.overheid.nl/BWBR0039896 Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017] - wetstekst op wetten.nl</ref>, ook wel aangeduid als de "Sleepwet" of "Sleepnetwet", is een Nederlandse [[wet in formele zin]] die het wettelijke kader voor de [[Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst]] (AIVD) en [[Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst]] (MIVD) wordt en het toezicht door de [[Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten]] (CTIVD) regelt. Deze wet vervangt de [[Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2002]] (Wiv 2002).<br />
<br />
De wet is nog niet geheel in werking getreden, maar sinds september 2017 zijn wel al gedeelten van kracht die nodig zijn voor de werving van commissieleden en administratief personeel waarvoor een [[veiligheidsonderzoek]] vereist is. Aanvankelijk zou de Wiv 2017 als geheel per 1 januari 2018 van kracht worden, maar omdat het langer duurde om kandidaten voor de nieuwe toetsingscommissie TIB te vinden, wordt de inwerkingtreding uitgesteld tot 1 mei 2018.<ref>Parool.nl: [https://www.parool.nl/binnenland/invoering-sleepwet-uitgesteld-tot-1-mei~a4526879 Invoering 'sleepwet' uitgesteld tot 1 mei], 31 oktober 2017</ref> <br />
<br />
Voorafgaand vond op 21 maart 2018 een [[Referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017|raadgevend referendum]] over de Wiv 2017 plaats. Met een opkomstpercentage van 51.5% is de kiesdrempel gehaald. Van de uitgebrachte stemmen was 46.5% voor invoering van de Wiv 2017 en 49.5% tegen <ref>https://www.parool.nl/verkiezingen/live-dit-is-de-uitslag-van-het-referendum-over-de-wiv~a4582872/</ref>. Het parlement moet nu een nieuw besluit nemen over de wet: intrekken of - eventueel aangepast - in werking laten treden. <br />
<br />
== Ontstaansgeschiedenis ==<br />
Toen in 2012 de oude wet op de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 10 jaar bestond, verzocht de Tweede Kamer om een evaluatie. Daartoe werd in februari 2013 de Commissie Dessens ingesteld die op 2 december van dat jaar haar verslag uitbracht.<ref>AIVD.nl: [https://www.aivd.nl/actueel/nieuws/2013/12/02/commissie-dessens-biedt-evaluatierapport-wiv-2002-aan Commissie-Dessens biedt evaluatierapport Wiv 2002 aan], 2 december 2013</ref> De commissie adviseerde om voortaan ook ongerichte interceptie van kabelgebonden internet- en telefonieverkeer toe te staan. Vanwege het toegenomen wantrouwen jegens de geheime diensten moest daartegenover wel een grotere mate van "sturing, toezicht en transparantie" komen te staan.<ref>Volkskrant.nl: [http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2824/Politiek/article/detail/3555001/2013/12/02/Commissie-Dessens-geef-de-AIVD-meer-bevoegdheden.dhtml Commissie-Dessens: geef de AIVD meer bevoegdheden], 2 december 2013.</ref><br />
<br />
=== Wetgevingsprocedure ===<br />
De regering heeft het eerste ontwerp voor de nieuwe Wiv gepubliceerd op 2 juli 2015.<ref>{{Citeer web|url=http://www.rijksoverheid.nl/nieuws/2015/07/02/wet-op-de-inlichtingen-en-veiligheidsdiensten-in-consultatie.html|titel=Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten in consultatie|bezochtdatum=2017-09-17|auteur=Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|werk=www.rijksoverheid.nl|taal=nl}}</ref> Daarna kon gedurende twee maanden iedereen die dat wilde via een internetconsultatie een zienswijze over het ontwerp indienen.<ref>Internetconsultatie: [https://www.internetconsultatie.nl/wiv/details Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 20..]</ref> Dit leidde tot ruim 1100 veelal kritische reacties, waaronder van uiteenlopende bedrijven en organisaties als [[KPN]], [[Tele2]], [[MKB-Nederland]], [[VNO-NCW]] en het [[College voor de Rechten van de Mens]].<ref>Zie bijv. ook de [https://www.amnesty.nl/content/uploads/2016/12/wetsvoorstel_wiv_20xx_-_bezwaren_amnesty_nederland.pdf?x65391 bezwaren van Amnesty Nederland] uit december 2016</ref> Naar aanleiding van deze kritiek kwam de regering in april 2016 met een aangepast wetsontwerp, waarin een extra toetsingscommissie was opgenomen en de kosten voor interceptie niet meer op de providers worden afgewenteld.<ref name="vk2016">Volkskrant.nl: [https://www.volkskrant.nl/tech/kabinet-houdt-vast-aan-massaal-aftappen-internetverkeer~a4291392/ Kabinet houdt vast aan massaal aftappen internetverkeer], 29 april 2016</ref>.<br />
<br />
Het ontwerp ging vervolgens naar de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]], die op 21 september 2016 een tamelijk kritisch advies aan de regering uitbracht.<ref>Raad van State: [https://www.raadvanstate.nl/adviezen/advies.html?id=12331 Advies W04.16.0097/I], 21 september 2016</ref> Dit leidde opnieuw tot enkele kleine aanpassingen aan het wetsontwerp, dat eind oktober naar de Tweede Kamer werd gestuurd.<ref>Rijksoverheid.nl: [https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bevoegdheden-inlichtingendiensten-en-veiligheidsdiensten/vraag-en-antwoord/advies-raad-van-state-op-wetsvoorstel-wiv Wat is er gebeurd met het advies van de Raad van State op het voorstel voor de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten?]</ref> De [[Tweede Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|vaste kamercommissie voor binnenlandse zaken]] hield een drietal hoorzittingen met betrokkenen en deskundigen<ref>Computable.nl: [https://www.computable.nl/artikel/nieuws/overheid/5900072/250449/forse-kritiek-op-wetsvoorstel-inlichtingendiensten.html Forse kritiek op wetsvoorstel inlichtingendiensten], 13 december 2016; Agenda en position papers voor de openbare [https://www.tweedekamer.nl/debat_en_vergadering/commissievergaderingen/details?id=2016A04597 Hoorzitting / rondetafelgesprek],<br />
15 december 2016.</ref> en tijdens het plenaire debat op 7 februari werden ruim 30 amendementen ingediend, waarvan het overgrote deel door de regering ontraden en door een kamermeerderheid afgewezen werd.<ref>Officiële bekendmakingen: [https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34588-52.html ingediende amendementen op het voorstel van wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 20..], 8 februari 2017</ref> Het wetsvoorstel werd uiteindelijk op 14 februari 2017 door de Tweede Kamer en op 11 juli 2017 door de Eerste Kamer aangenomen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.aivd.nl/onderwerpen/nieuwe-wet-op-de-inlichtingen--en-veiligheidsdiensten|titel=Nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten|bezochtdatum=2017-09-17|auteur=Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|werk=www.aivd.nl|taal=nl}}</ref> De resultaten van beide stemmingen zijn hieronder weergegeven:<br />
<br />
{| class="wikitable collapsible collapsed"<br />
! colspan="3" | Stemverhoudingen Wiv 2017 in de Eerste en Tweede Kamer<br />
|-<br />
! '''Partij''' || '''Tweede kamer (aantal zetels)''' <ref>[https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20170214/stemmingsoverzicht_tweede_kamer_8/document3/f=/vkbtebj8fhcd.pdf Stemmingsoverzicht 2e kamer]</ref> || '''Eerste Kamer (aantal zetels)''' <ref>[https://www.eerstekamer.nl/verslagdeel/20170711/wet_op_de_inlichtingen_en_3 Stemmingsoverzicht 1e kamer]</ref><br />
|-<br />
| [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] || Voor (40) || Voor (13)<br />
|-<br />
| [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]] || Voor (35) || Voor (8)<br />
|-<br />
| [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]] || Tegen (15) || Tegen (9)<br />
|-<br />
| [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] || Voor (13) || Voor (12)<br />
|-<br />
| [[Partij voor de Vrijheid|PVV]] || Voor (12) || Voor (9)<br />
|-<br />
| [[Democraten 66|D66]] || Tegen (12) || Tegen (10)<br />
|-<br />
| [[ChristenUnie|CU]] || Voor (5) || Voor (3)<br />
|-<br />
| [[GroenLinks|GL]] || Tegen (4) || Tegen (4)<br />
|-<br />
| [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]] || Voor (3) || Voor (2)<br />
|-<br />
| [[Partij voor de Dieren|PvdD]] || Tegen (2) || Tegen (2)<br />
|-<br />
| [[50PLUS|50PLUS]] || Voor (1) || Voor (2)<br />
|-<br />
| [[Groep Bontes/Van Klaveren]] || Voor (2) || -<br />
|-<br />
| [[Roland van Vliet|Van Vliet]] || Voor (1) || -<br />
|-<br />
| [[Norbert Klein|Klein]] || Tegen (2) || -<br />
|-<br />
| [[Johan Houwers|Houwers]] || Voor (1) || -<br />
|-<br />
| [[Jacques Monasch|Monasch]] || Voor (1) || -<br />
|-<br />
| [[Onafhankelijke Senaatsfractie|OSF]] || - || Voor (1)<br />
|-<br />
| '''Voor:''' || '''115 (77%)'''|| '''50 (67%)'''<br />
|}<br />
<br />
=== Raadgevend referendum ===<br />
De wet is referendabel verklaard. Een vijftal bètastudenten van de [[Universiteit van Amsterdam]] heeft als reactie op de wet een website opgezet om verzoeken te verzamelen voor een [[Referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017|raadgevend referendum]] over de wet.<ref>{{Citeer web|url=https://www.sleepwet.nl/contact.html|titel=De Sleepwet|bezochtdatum=2017-09-17|werk=www.sleepwet.nl}}</ref> In de inleidende fase werden voldoende verzoeken verzameld (meer dan 10.000) om vervolgens een campagne te beginnen voor het verzamelen van minstens 300.000 definitieve verzoeken.<br />
<br />
Tijdens de periode waarin referendum-verzoeken konden worden ingediend lieten onder andere burgerrechtenbewegingen [[Bits of Freedom]], [[Privacy First]] en [[Amnesty International]] weten tegen deze wet te zijn. Amnesty Nederland geeft op haar website de volgende kritiekpunten op de wet:<ref>Amnesty.nl: [https://www.amnesty.nl/actueel/amnesty-international-steunt-referendum-over-sleepnetwet Steun voor referendum over Sleepnetwet], 12 september 2017</ref><br />
* Er kan van iedereen communicatie worden afgetapt, ook van niet-verdachte burgers of van een buurt waarin een verdacht persoon vermeend wordt te verblijven.<br />
* De geheime diensten krijgen toestemming om in te breken op telefoon, computers, televisies en andere apparaten.<br />
* Verzamelde gegevens mogen zonder analyse doorgestuurd worden naar inlichtingendiensten van buitenlandse regimes.<br />
<br />
Volgens de beheerders van de campagnewebsite was op 9 oktober 2017 het vereiste aantal van 300.000 verzoeken binnengekomen. In totaal werd het verzoekschrift door 407.582 personen ondertekend en deze handtekeningen werden op 16 oktober aan de [[Kiesraad]] aangeboden.<ref>Nu.nl: [https://www.nu.nl/internet/4964999/verzoek-referendum-aftapwet-ruim-400000-keer-ondertekend.html Verzoek om referendum 'aftapwet' ruim 400.000 keer ondertekend], 15 oktober 2017</ref> Deze liet op 1 november 2017 weten dat er zo'n 384.000 geldige verzoeken waren ingediend en het referendum dus doorgang kan vinden. Het referendum zal tegelijk met de [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2018|gemeenteraadsverkiezingen]] op 21 maart 2018 gehouden worden.<ref>Volkskrant.nl: [https://www.volkskrant.nl/politiek/kiesraad-staat-referendum-over-sleepwet-toe-aan-alle-voorwaarden-is-voldaan~a4526991/ Kiesraad staat referendum over 'sleepwet' toe: 'Aan alle voorwaarden is voldaan'], 1 november 2017</ref><ref>[https://www.referendum-commissie.nl/nieuws/nieuws/2017/11/14/datum-referendum Referendumcommissie: Datum referendum en aanduiding wet - 14 november 2017]</ref><br />
<br />
== Wijzigingen ten opzichte van de Wiv 2002 ==<br />
Onder de Wiv 2002 is het de inlichtingendiensten alleen toegestaan om communicatie via de [[Ether (medium)|ether]] (radio- en satellietverkeer) ongericht te onderscheppen. Onder de Wiv 2017 worden de AIVD en MIVD ook bevoegd tot 'ongerichte interceptie van kabelgebonden telecommunicatie'.<ref>E.R. Muller, commentaar op aanhef WIV 2017, aant. 2b, in: ''Tekst & Commentaar Openbare Orde en Veiligheid'', Deventer: Wolters Kluwer 2017 (boek en online).</ref> De inzet van onderzoeksbevoegdheden jegens advocaten en journalisten wordt onderworpen aan voorafgaande toestemming van de [[rechtbank Den Haag]].<ref name="Muller2c" /><br />
<br />
Om het recht op [[privacy]] van burgers te waarborgen wordt de controle op de inlichtingendiensten aangescherpt. Zo komt er een Toetsingscommissie inzet bevoegdheden (TIB), die de toestemming van de minister tot het toepassen van onder meer ongerichte kabelinterceptie en [[telefoontap]]s en het [[hacken]] van computers aan een voorafgaande, bindende toetsing onderwerpt.<br />
<br />
Ook kan onder de Wiv 2017 bij de [[Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten]] (CTIVD) geklaagd worden over het optreden van de betrokken ministers, de AIVD, de MIVD en de coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. De Commissie wordt daartoe onderverdeeld in een afdeling toezicht en een afdeling klachtbehandeling.<ref name="Muller2c">E.R. Muller, commentaar op aanhef WIV 2017, aant. 2c, in: ''Tekst & Commentaar Openbare Orde en Veiligheid'', Deventer: Wolters Kluwer 2017 (boek en online).</ref><br />
<br />
== Coördinatie en geïntegreerde aanwijzing ==<br />
Art. 3 van de wet bepaalt dat de ministers van Binnenlandse Zaken en van Defensie regelmatig overleggen over hun beleid met betrekking tot de AIVD, resp. de MIVD. Dit overleg wordt conform art. 4 voorbereid door de coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Deze functie wordt vanouds vervuld door de secretaris-generaal van het [[Ministerie van Algemene Zaken]] en beschikt over een eigen secretariaat. <br />
<br />
De coördinator fungeert tevens als voorzitter van de '''Commissie Veiligheids- en Inlichtingendiensten Nederland''' (CVIN), die volgens art. 5 bestaat uit vertegenwoordigers van het ministerie van Algemene Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Defensie, Buitenlandse Zaken en Veiligheid en Justitie. De CVIN heeft als taak het bepalen van de behoefte aan inlichtingen, de prioriteit en de dekkingsgraad daarvan. Dit ter voorbereiding van de Geïntegreerde Aanwijzing (GA), die door de betrokken ministers voor een periode van 4 jaar wordt vastgesteld.<br />
<br />
Onder de oude wet had een dergelijke aanwijzing alleen betrekking op het verzamelen van inlichtingen uit en over het buitenland, maar onder de Wiv 2017 zal deze ook gelden voor de binnenlandse veiligheidstaak. Hierdoor krijgen de zogeheten behoeftestellers (de eerdergenoemde ministeries) een grotere invloed op waar met name de AIVD zich op focust, wat de dienst voorheen zelfstandig op basis van zijn wettelijke taakstelling bepaalde. De nieuwe GA kan aldus het risico van politiek gewenste inlichtingen in zich bergen.<ref>P.H.A.M. Abels, ''Per Undas Adversas? Geheime diensten in de maalstroom van politiek en beleid'', oratie Universiteit Leiden, 16 februari 2018.</ref><br />
<br />
== Taken van de diensten ==<br />
[[Bestand:Zoetermeer De Leyens AIVD kantoor (1).JPG|{{largethumb}}|Hoofdkantoor van de AIVD in Zoetermeer]]<br />
<br />
=== AIVD ===<br />
Voor de [[Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst]] noemt de wet de volgende taken, die ook wel worden aangeduid met de letter waaronder ze in artikel 8 lid 2 genoemd worden:<br />
* '''A-taak''': Het verrichten van onderzoek naar organisaties en personen die aanleiding geven tot het ernstige vermoeden dat zij een gevaar vormen voor de [[Democratie|democratische]] [[Rechtsstaat|rechtsorde]], de [[Staatsveiligheid|veiligheid van de staat]] of voor andere gewichtige belangen van de staat;<br />
* '''B-taak''': Het verrichten van [[veiligheidsonderzoek|veiligheidsonderzoeken]] naar kandidaten voor [[vertrouwensfunctie]]s (deze taak is apart uitgewerkt in de Wet veiligheidsonderzoeken);<br />
* '''C-taak''': Het bevorderen van veiligheidsmaatregelen, waaronder die voor onderdelen van overheid en bedrijfsleven die van vitaal belang zijn voor de instandhouding van het maatschappelijk leven;<br />
* '''D-taak''': Het verrichten van onderzoek naar andere landen ten aanzien van onderwerpen die door de [[minister-president]], de [[ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties|minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties]] en de [[ministerie van Defensie (Nederland)|minister van Defensie]] gezamenlijk zijn aangewezen.<br />
* '''E-taak''': Dreigings- en risico-analyses opstellen met betrekking tot personen, zaken en plaatsen van het rijk.<br />
[[Bestand:Mivd-headquarters.jpg|{{largethumb}}|Hoofdkantoor van de MIVD in Den Haag]]<br />
<br />
=== MIVD ===<br />
Voor de [[Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst]] noemt de wet de volgende taken, die ook wel worden aangeduid met de letter waaronder zij in artikel 10 lid 2 worden opgesomd:<br />
* '''A-taak''': Inlichtingen verzamelen over het militaire potentieel van andere landen, om de [[Nederlandse krijgsmacht]] beter te kunnen inrichten en benutten.<br />
* '''B-taak''': Veiligheidsonderzoeken doen naar kandidaten voor vertrouwensfuncties bij Defensie en toeleveranciers van Defensie.<br />
* '''C-taak''': Informatie verzamelen ter preventie van activiteiten die de veiligheid of de paraatheid van de krijgsmacht schaden (ook wel aangeduid als de veiligheids- of contra-inlichtingentaak).<br />
* '''D-taak''': Maatregelen nemen om de veiligheid en de paraatheid van de krijgsmacht te beschermen, waaronder de beveiliging van geheime militaire informatie.<br />
* '''E-taak''': Het doen van onderzoek betreffende andere landen en thema's die door de regering zijn aangewezen. Het gaat daarbij om onderwerpen met een militaire relevantie of over gebieden waar het Nederlandse leger als vredesmacht wordt ingezet, danwel ingezet zou kunnen worden.<br />
* '''F-taak''': Dreigingsanalyses opstellen met betrekking tot personen, zaken en plaatsen die van militair belang zijn.<br />
<br />
== Bijzondere bevoegdheden ==<br />
Voor het uitvoeren van bovengenoemde taken kent de Wiv aan zowel de AIVD als de MIVD een reeks van bijzondere bevoegdheden toe. Deze zijn vergelijkbaar met de [[bijzondere opsporingsbevoegdheden]] van de politie. De uitoefening van deze bijzondere bevoegdheden is alleen geoorloofd als de benodigde informatie niet of niet tijdig via openbare bronnen verzameld kan worden.<br />
<br />
De bijzondere bevoegdheden worden in de artikelen 40 t/m 58 van de wet limitatief opgesomd:<br />
* Het observeren en volgen van personen, al dan niet met behulp van apparatuur (art. 40)<br />
* Het inzetten van [[Spion|agenten]] om, al dan niet onder een dekmantel, gericht informatie over personen en organisaties te verzamelen (art. 41)<br />
* Het doorzoeken van besloten plaatsen en gesloten voorwerpen, al dan niet met behulp van technische hulpmiddelen (art. 42)<br />
* Het verrichten van [[DNA]]-onderzoek om de identiteit van personen vast te stellen of te verifiëren. Het celmateriaal moet uiterlijk 3 maanden na het onderzoek vernietigd worden, de hieruit afgeleide DNA-profielen mogen maximaal 5 jaar bewaard worden, waarna verlenging met telkens 5 jaar mogelijk is (art. 43)<br />
* Het heimelijk openen van [[Brief|brieven]] en andere postzendingen, maar alleen na verkregen toestemming van de [[rechtbank Den Haag]] (art. 44)<br />
* Het binnendringen in een "geautomatiseerd werk", al dan niet met behulp van technische hulpmiddelen, valse signalen, valse sleutels of valse hoedanigheid, over het algemeen aangeduid als [[hacken]], wat ook mag plaatsvinden via computersystemen van een derde (art. 45)<br />
* Het ''gericht'' aftappen, ontvangen, opnemen en afluisteren van elke vorm van gesprek of elektronische communicatie, onder meer door middel van een [[Telefoontap|telefoon]]- of [[internettap]] (art. 47)<br />
* Het ''ongericht'' onderscheppen van elektronische communicatie, het aansluitend vaststellen van de aard daarvan, het vaststellen of verifiëren van de daarbij betrokken personen of organisaties, en tenslotte op de [[metadata]] geautomatiseerde data-analyse toepassen en de inhoudsdata gericht selecteren ter nadere analyse (artt. 48-50). De wet noemt deze bevoegdheid "onderzoeksopdrachtgericht onderzoek", tegenstanders spreken van een "sleepnet".<br />
* Het bij aanbieders van communicatiediensten opvragen van gegevens die nodig zijn voor de gerichte en ongerichte interceptie en hun medewerking bij de uitvoering daarvan verlangen (artt. 52-53)<br />
* Het bij aanbieders van communicatiediensten opvragen van gegevens over bij deze dienst opgeslagen communicatie van een bepaalde gebruiker (art. 54)<br />
* Het bij aanbieders van communicatiediensten opvragen van gegevens over het communicatieverkeer van een bepaalde gebruiker op of rond het tijdstip van het verzoek (art. 55)<br />
* Het bij aanbieders van communicatiediensten opvragen van naam, adres en nummers van de gebruikers van hun diensten. Dit gebeurt via het Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie (CIOT), dat als doorgeefluik voor de betreffende gegevens van telecom- en internetaanbieders fungeert <ref>Officiële [https://cyberwar.nl/d/20120604_Factsheet_CIOT_j-14520-factsheet-ciot.pdf Factsheet CIOT]</ref> (art. 56)<br />
* Verlangen dat ten behoeve van de gerichte of de ongerichte interceptie wordt meegewerkt aan het ongedaan maken van eventueel aanwezige [[Encryptie|versleuteling]] (art. 57)<br />
* Toegang tot alle plaatsen die voor medewerkers van de diensten nodig zijn voor het uitoefenen van hun taken en bevoegdheden (art. 58)<br />
<br />
Al deze bevoegdheden mogen volgens art. 26 en 28 alleen worden ingezet als sprake is van:<br />
* [[#Taken van de diensten|Noodzakelijkheid]] (de methode is nodig voor de inlichtingen- of veiligheidstaak)<br />
* [[Proportionaliteitsbeginsel|Proportionaliteit]] (de middelen staan in verhouding tot het te bereiken doel)<br />
* [[Subsidiariteit]] (het doel kan niet met minder zware middelen bereikt worden)<br />
<br />
Wanneer jegens iemand de bijzondere bevoegdheden van art. 44 (heimelijk openen van brieven), art. 47 (gerichte taps) of art. 58 (heimelijke toegang tot woningen) zijn ingezet, moet na 5 jaar worden gekeken of die persoon daarvan schriftelijk op de hoogte kan worden gebracht, voor zover hiermee geen zwaarwegende belangen van de diensten of van andere landen geschaad worden. Dit staat bekend als de '''notificatieplicht''' (art. 59).<br />
<br />
De ambtenaren van de AIVD en de MIVD dragen geen wapens en zijn geen [[opsporingsambtenaar]], zodat ze geen mensen mogen arresteren. Dat is een taak van de politie, die daarbij eventueel wel gebruik kan maken van informatie die de AIVD heeft doorgegeven.<ref>AIVD.nl: [https://www.aivd.nl/onderwerpen/het-werk-van-de-aivd/mythes-en-misverstanden-over-de-aivd Mythes en misverstanden over de AIVD]</ref><br />
<br />
== Toegang tot databases ==<br />
Op basis van artikel 39 mogen AIVD en MIVD bij bestuursorganen, ambtenaren en ieder ander (die dan als [[Spion|informant]] wordt aangemerkt) gegevens opvragen die nodig zijn voor het uitvoeren van hun taak. Dit kan onder meer inhouden dat volledige [[database]]s worden overhandigd, dan wel dat de diensten "rechtstreeks geautomatiseerde toegang" tot dergelijke gegevensbestanden krijgen. Het gaat hier om informatie die vrijwillig aan de diensten verstrekt wordt en is dus geen [[#Bijzondere bevoegdheden|bijzondere bevoegdheid]], zodat hiervoor geen [[#Toestemming en toetsing|toestemming]] van de minister vereist is.<br />
<br />
De rechtstreekse geautomatiseerde toegang tot databestanden geschiedt volgens de [[memorie van toelichting]] (MvT) op basis van een zogeheten "hit/no hit-systeem", dat wil zeggen dat alleen als een gezochte term overeenkomt met een term in de betreffende database (een 'hit' of 'treffer'), de gegevens voor de geheime dienst beschikbaar komen.<ref>Zie [https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34588-3.html Kamerstukken II 2016/17, 34588, 3], Memorie van toelichting, p. 58.</ref><br />
<br />
Op gegevens uit openbare bronnen, uit de eigen databases, uit databases die derden verstrekt hebben en uit databases waartoe directe geautomatiseerde toegang is, mogen de geheime diensten [[data-analyse]] toepassen. Dit houdt in dat gegevens uit deze databases met elkaar mogen worden vergeleken, mogen worden doorzocht met behulp van profielen en mogen worden vergeleken om bepaalde patronen op te sporen. <br />
<br />
Volgens de MvT was het aanvankelijk de bedoeling dat er geen maatregelen tegen personen mochten worden genomen, louter op basis van profilering, maar uiteindelijk is in lid 3 van art. 60 bepaald dat op de uitkomst van alle vormen van data-analyse een menselijke afweging en interpretatie toegepast dient te worden.<ref>Zie [https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34588-3.html Kamerstukken II 2016/17, 34588, 3], Memorie van toelichting, p. 132-133.</ref><br />
<br />
== Bewaartermijnen ==<br />
Gegevens die middels een van de bijzondere bevoegdheden verkregen zijn, moeten op grond van art. 27 zo spoedig mogelijk op hun relevantie onderzocht worden en zodra die relevantie niet meer aanwezig is, terstond worden vernietigd. Voor het overige gelden de volgende bewaartermijnen:<br />
* De meeste gegevens die de diensten verzamelen op basis van de Wiv en die gedurende '''1 jaar''' (te verlengen tot 1,5 jaar) niet worden gebruikt, moeten worden vernietigd<br />
* Communicatie tussen een advocaat en cliënt moet meteen worden vernietigd (tenzij voor de verzameling toestemming van de rechtbank is verkregen)<br />
* Gegevens verkregen met een "onderzoeksopdrachtgericht onderzoek" (ongericht verzamelen) moeten na '''drie jaar''' worden verwijderd, behalve het gedeelte dat inmiddels is gebruikt.<br />
* Materiaal dat DNA bevat dat gedurende '''3 maanden''' (te verlengen tot 6 maanden) niet is getest, moet worden vernietigd.<br />
<br />
Op basis van art. 76 kunnen burgers een verzoek indienen ter inzage van de persoonsgegevens die de diensten over hen hebben verwerkt. Art. 80 geeft dit recht ook voor niet-persoonsgegevens over een bepaalde bestuurlijke zaak. De regels voor het aanvragen, toekennen en weigeren van dergelijke inzageverzoeken staan uitgewerkt in hoofdstuk 5 van de wet (artt. 74 t/m 85).<br />
<br />
== Gegevensverstrekking en samenwerking ==<br />
In de laatste paragraaf van hoofdstuk 3 (artt. 62 t/m 70) regelt de Wiv 2017 het verstrekken van door AIVD en MIVD verwerkte gegevens. Op basis van art. 62 mogen de diensten gegevens doorgeven aan hun minister, aan bestuursorganen en andere instanties en personen, alsmede aan buitenlandse [[Geheime dienst|inlichtingen- en veiligheidsdiensten]] waar mee wordt samengewerkt. De regels voor zowel binnenlandse als buitenlandse samenwerking staan in hoofdstuk 6 van de wet (artt. 86 t/m 96). <br />
<br />
Bij alle gegevens die verstrekt worden, kunnen de diensten de voorwaarde stellen dat deze niet aan derden mogen worden doorgegeven (art. 65). Internationaal staat dit bekend als de ''third party rule''.<br />
<br />
=== Binnenlands === <br />
Samenwerking tussen AIVD en MIVD wordt geregeld in de artikelen 86 en 87. Voor de uitvoering van onder meer hackoperaties en van gerichte en ongerichte interceptie werken beide diensten sinds 2014 samen in de [[Joint Sigint Cyber Unit]] (JSCU).<br />
<br />
Als een van de diensten stuit op informatie die van belang kan zijn voor de opsporing van strafbare feiten, dan kan de minister of het hoofd van de dienst die op basis van art. 66 schriftelijk doorgeven aan het [[Openbaar Ministerie]]. Persoonsgegevens mogen alleen worden doorgegeven als de ontvanger ook de bevoegdheid heeft om eventuele maatregelen tegen de betreffende persoon te nemen (art. 68). Omgekeerd moet het Openbaar Ministerie de AIVD, danwel de MIVD op de hoogte brengen van gegevens die voor deze diensten van belang kunnen zijn (art. 93).<br />
<br />
Op grond van art. 91 kunnen de [[Politie in Nederland|Nationale Politie]], de [[Koninklijke Marechaussee]], de [[Belastingdienst]], de [[Immigratie- en Naturalisatiedienst]]<ref>Zie bijv. [https://www.vreemdelingenvisie.nl/vreemdelingenvisie/2016/07/dubbelinterview-aivd-en-ind Directeuren van de AIVD en de IND over de aanpak van "jihadisme in de vreemdelingenketen"]</ref> en de [[Inspectie SZW]] taken ten behoeve van de AIVD uitvoeren. Bij de politie gebeurt dit door de [[Regionale Inlichtingendienst]]en (RID-Wiv). Op vergelijkbare wijze kan de marechaussee ook taken voor de MIVD uitvoeren (art. 92). Voor dergelijke taken staan de ambtenaren van deze diensten onder aanwijzingsbevoegdheid van het hoofd van de AIVD, resp. de MIVD en onder eindverantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken, resp. Defensie.<br />
<br />
AIVD en MIVD kunnen op verzoek ook (technische) ondersteuning verlenen aan de politie en andere instanties die met strafvervolging belast zijn (art. 95).<br />
<br />
=== Buitenlands ===<br />
Voor het aangaan van een samenwerkingsverband met een buitenlandse dienst is toestemming van de minister nodig, nadat eerst is afgewogen hoe de betreffende buitenlandse dienst er voor staat op het gebied van democratische inbedding, eerbiediging van de [[mensenrechten]], professionaliteit en betrouwbaarheid, wettelijke bevoegdheden en mogelijkheden, alsmede het niveau van gegevensbescherming (art. 88). Dit wordt vastgelegd in een zogeheten wegingsnotitie.<br />
<br />
Aan buitenlandse diensten waarmee een dergelijke samenwerkingsrelatie bestaat mogen gegevens worden verstrekt, mits dit niet tegen de belangen en de goede taakuitvoering van de Nederlandse diensten ingaat (art. 89 lid 1). Gaat het echter om ongeëvalueerde gegevens, dan is voorafgaande toestemming van de minister nodig (art. 89 lid 2). Deze toestemming hoeft niet door de TIB getoetst te worden. Ongeëvalueerde gegevens zijn vaak grotere hoeveelheden data, waarvan nog niet is beoordeeld of die relevant zijn voor de dienst.<ref>Aldus toezichthouder CTIVD in [https://www.aivd.nl/publicaties/rapporten/2016/06/30/ctivd-rapport-nr-49-over-uitwisseling-van-ongeevalueerde-gegevens rapport nr 49 over uitwisseling van ongeëvalueerde gegevens] van 30 juni 2016.</ref> <br />
<br />
Bij een dringende en gewichtige reden mogen zowel geëvalueerde als ongeëvalueerde gegevens ook worden gedeeld met buitenlandse diensten waarmee geen samenwerkingsrelatie bestaat. Ook hiervoor is toestemming van de minister vereist, zonder toetsing door de TIB (art. 64).<br />
<br />
AIVD en MIVD mogen op verzoek van een buitenlandse dienst ook (technische) ondersteuning verlenen, mits dat niet tegen de belangen en de goede taakuitvoering van de Nederlandse diensten ingaat. Bovendien mag het er niet toe leiden dat een buitenlandse dienst zelf in Nederland gegevens kan gaan verzamelen. Er is tevens voorafgaande toestemming van de minister of van het hoofd van de dienst nodig (art. 89 leden 4-6). Omgekeerd mogen ook de Nederlandse diensten aan buitenlandse partnerdiensten ondersteuning verzoeken. Artikel 90 geeft daarvoor nadere regels.<br />
<br />
== Toestemming en toetsing ==<br />
Voor het stelselmatig verzamelen van informatie over bepaalde personen vanuit openbare bronnen is toestemming van de minister nodig, maar deze kan ook in [[mandaat]] door het hoofd, of in ondermandaat door een ambtenaar van de dienst gegeven worden (art. 38).<br />
<br />
'''Toestemming door de minister'''<br />
<br />
Voor de inzet van een van de [[#Bijzondere bevoegdheden|bijzondere bevoegdheden]] is voorafgaande toestemming van de betrokken minister nodig: voor de AIVD is dat de minister van Binnenlandse Zaken, voor de MIVD die van Defensie. Op schriftelijk verzoek van het hoofd van de betreffende dienst, kan de minister deze toestemming verlenen voor een periode van maximaal 3 maanden, waarna een verzoek kan worden gedaan voor verlenging met dezelfde termijn (art. 29 en 30). Ook voor de verschillende vormen van samenwerking met buitenlandse diensten is toestemming van de minister nodig.<br />
<br />
'''Toestemming door de rechtbank'''<br />
<br />
Gaat het echter om het inzetten van een bijzondere bevoegdheid jegens een [[Advocaat (beroep)|advocaat]] of een [[journalist]], waarbij vertrouwelijke communicatie met een cliënt, respectievelijk gegevens over een bron vergaard kunnen worden, dan moet de rechtbank Den Haag toestemming geven. Dit gebeurt op verzoek van de minister voor een periode van maximaal 4 weken, met de mogelijkheid tot verlenging (art. 30). Wanneer in andere gevallen via een bijzondere bevoegdheid communicatie tussen een advocaat en diens cliënt verkregen wordt, moet deze direct worden vernietigd (art. 27 lid 2).<br />
<br />
'''Toetsing door de TIB'''<br />
<br />
Voor de meeste bijzondere bevoegdheden is in de Wiv 2017 bepaald dat de toestemming van de minister nog eens (bindend) op rechtmatigheid moet worden getoetst door de nieuw ingestelde '''Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden''' (TIB). Deze bestaat uit drie leden, die op voordracht van de minister bij [[koninklijk besluit]] voor zes jaar worden benoemd. Minstens twee van de drie leden, waaronder de voorzitter, moeten minstens zes jaar als [[rechter]] werkzaam zijn geweest. De TIB zal over een eigen secretariaat beschikken (artt. 32 t/m 37). Op 23 januari 2018 ging de Tweede Kamer akkoord met de benoeming van de volgende personen:<ref>Follow the Money: [https://www.ftm.nl/artikelen/ronald-prins-controleur-geheime-diensten Kamer kiest voor uitgesproken Sleepwet-voorstander Ronald Prins als controleur geheime diensten], 23 januari 2018</ref><br />
* Mariëtte Moussault (voorzitter), raadsheer van het [[gerechtshof Den Haag]]<br />
* Lex Mooy (lid), raadsheer van het [[gerechtshof Den Bosch]]<br />
* Ronald Prins (technisch deskundige), voorheen eigenaar van beveiligingsbedrijf [[Fox-IT]]<br />
<br />
== Commissie van Toezicht ==<br />
In de artikelen 97 t/m 134 regelt de wet de [[Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten]] (CTIVD). Met ingang van deze nieuwe wet bestaat de commissie uit een afdeling toezicht en een afdeling klachtbehandeling.<br />
* De '''afdeling toezicht''' houdt toezicht op de rechtmatigheid van de uitvoering van de Wiv en van de [[Veiligheidsonderzoek|Wet veiligheidsonderzoeken]] (Wvo). Op basis daarvan wordt zowel het handelen van de AIVD als van de MIVD getoetst, waarbij de afdeling over verregaande onderzoeksbevoegdheden beschikt. De CTIVD brengt hierover niet-bindend advies uit aan de minister.<br />
* De '''afdeling klachtbehandeling''' onderzoekt en beoordeelt klachten over de AIVD, de MIVD, de betrokken ministers en de coördinator van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, alsmede meldingen over vermoedelijke misstanden bij deze diensten. Het oordeel van de afdeling klachtbehandeling is bindend.<ref name="Muller2c" /><br />
<br />
De Commissie bestaat uit vier leden, waaronder een voorzitter, die voor een termijn van zes jaar op voordracht van de Tweede Kamer bij [[koninklijk besluit]] worden benoemd. De voorzitter van de Commissie is tevens voorzitter van de afdeling toezicht, waarnaast een lid van de Commissie als voorzitter van de afdeling klachtbehandeling fungeert. Beide afdelingen tellen drie leden, inclusief hun voorzitter. De Commissie wordt ondersteund door een eigen secretariaat.<br />
<br />
Over door de CTIVD gedane onderzoeken worden rapporten opgesteld. Bovendien wordt elk jaar een verslag van de werkzaamheden uitgebracht aan de beide kamers van de Staten-Generaal. Zowel de rapporten als het jaarverslag zijn openbaar, maar kunnen een geheime bijlage bevatten die alleen door de leden van de [[Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten]] (CIVD, ook wel "Commissie Stiekem") van de Tweede Kamer gelezen mag worden.<br />
<br />
== Evaluatie ==<br />
In artikel 167 is bepaald dat de regering elke 5 jaar een verslag over de doeltreffendheid en de effecten van deze wet naar de Tweede Kamer zal sturen. In het regeerakkoord voor het nieuwe [[kabinet-Rutte III]] werd bepaald dat na 2 jaar een onafhankelijke commissie zal beginnen met een eerste evaluatie van de Wiv 2017.<ref>[https://www.kabinetsformatie2017.nl/documenten/publicaties/2017/10/10/regeerakkoord-vertrouwen-in-de-toekomst Regeerakkoord 2017 – 2021], 10 oktober 2017, p. 4.</ref><br />
<br />
== Externe links ==<br />
* [https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2017-317.html Wetstekst van de Wiv 2017]<br />
* [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2016/10/28/memorie-van-toelichting-inzake-wijziging-wet-op-de-inlichtingen-en-veiligheidsdiensten Memorie van Toelichting bij de Wiv 2017]<br />
* [https://www.wodc.nl/onderzoeksdatabase/jv201801-geheime-diensten-en-de-democratische-rechtsstaat.aspx Themanummer Justitiële Verkenningen]<br />
* [https://www.referendum-commissie.nl/referendum-wiv-2017 Website van de referendumcommissie over het Referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017]<br />
<br />
{{Appendix}}<br />
<br />
[[Categorie:Nederlandse formele wet|inlichtingen]]<br />
[[Categorie:Nederlandse wet op het gebied van het openbare-orderecht|inlichtingen]]<br />
[[Categorie:Privacy]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Casper_Albers&diff=235782Casper Albers2018-03-25T23:51:56Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Casper Albers<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| pseudoniem = CAal<br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = http://www.casperalbers.nl<br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Casper Albers''' is een Nederlands hoofddocent in de psychometrie en statistiek bij het Heymans Instituut voor Psychologisch Onderzoek van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de [[Rijksuniversiteit Groningen]].<br />
<br />
Hij liep school in het Kottenpark College in [[Enschede]] waarna hij aan de Rijksuniversiteit Groningen ging studeren. Hij spreekt zowel Nederlands als Engels.<br />
<br />
== Referendum ==<br />
Albers ontdekte naar eigen zeggen een systeemfout bij het [[Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|referendum over Oekraïne]], ontwikkelde een strategie hoe het 'voor'kamp wél de overwinning zou hebben behaald en noemde in een opiniebijdrage op Joop.nl de verplichte opkomstdrempel 'stom'.<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom Die opkomstdrempel dus. Die is stom]</ref><br />
<br />
Reactie Dale S : ''"Deze schrijver vindt dus echt dat als men maar niet had komen opdagen het een democratische overwinning had geweest. Het is een schande voor Nederland dat deze strategie door de policorbrigade gebezigd wordt en ik ben dus ook blij dat de kiesdrempel wel is gehaald. Want dat is de straf voor deze vreselijk laffe strategie. Leve de Democratie!"'' <ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom#comment-1662249 Dale S]</ref><br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|meneercasper}}<br />
{{Twitter|caal}}<br />
{{LinkedIn|casperalbers}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Nederlands persoon]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Casper_Albers&diff=235771Casper Albers2018-03-25T22:31:08Z<p>Juliën: /* Referendum */</p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Casper Albers<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| pseudoniem = CAal<br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = http://www.casperalbers.nl<br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Casper Albers''' is een Nederlands hoofddocent in de psychometrie en statistiek bij het Heymans Instituut voor Psychologisch Onderzoek van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de [[Rijksuniversiteit Groningen]].<br />
<br />
Hij liep school in het Kottenpark College in [[Enschede]] waarna hij aan de Rijksuniversiteit Groningen ging studeren.<br />
<br />
== Referendum ==<br />
Albers ontdekte naar eigen zeggen een systeemfout bij het [[Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|referendum over Oekraïne]], ontwikkelde een strategie hoe het 'voor'kamp wél de overwinning zou hebben behaald en noemde in een opiniebijdrage op Joop.nl de verplichte opkomstdrempel 'stom'.<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom Die opkomstdrempel dus. Die is stom]</ref><br />
<br />
Reactie Dale S : ''"Deze schrijver vindt dus echt dat als men maar niet had komen opdagen het een democratische overwinning had geweest. Het is een schande voor Nederland dat deze strategie door de policorbrigade gebezigd wordt en ik ben dus ook blij dat de kiesdrempel wel is gehaald. Want dat is de straf voor deze vreselijk laffe strategie. Leve de Democratie!"'' <ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom#comment-1662249 Dale S]</ref><br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|meneercasper}}<br />
{{Twitter|caal}}<br />
{{LinkedIn|casperalbers}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Nederlands persoon]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Casper_Albers&diff=235770Casper Albers2018-03-25T22:30:25Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Casper Albers<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| pseudoniem = CAal<br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = http://www.casperalbers.nl<br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Casper Albers''' is een Nederlands hoofddocent in de psychometrie en statistiek bij het Heymans Instituut voor Psychologisch Onderzoek van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de [[Rijksuniversiteit Groningen]].<br />
<br />
Hij liep school in het Kottenpark College in [[Enschede]] waarna hij aan de Rijksuniversiteit Groningen ging studeren.<br />
<br />
== Referendum ==<br />
Albers ontdekte een systeemfout bij het [[Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|referendum over Oekraïne]], ontwikkelde een strategie hoe het 'voor'kamp wél de overwinning zou hebben behaald en noemde in een opiniebijdrage op Joop.nl de verplichte opkomstdrempel 'stom'.<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom Die opkomstdrempel dus. Die is stom]</ref><br />
<br />
Reactie Dale S : ''"Deze schrijver vindt dus echt dat als men maar niet had komen opdagen het een democratische overwinning had geweest. Het is een schande voor Nederland dat deze strategie door de policorbrigade gebezigd wordt en ik ben dus ook blij dat de kiesdrempel wel is gehaald. Want dat is de straf voor deze vreselijk laffe strategie. Leve de Democratie!"'' <ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom#comment-1662249 Dale S]</ref><br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|meneercasper}}<br />
{{Twitter|caal}}<br />
{{LinkedIn|casperalbers}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Nederlands persoon]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Casper_Albers&diff=235669Casper Albers2018-03-25T16:02:25Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Casper Albers<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| pseudoniem = CAal<br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = http://www.casperalbers.nl<br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Casper Albers''' is een Nederlands hoofddocent in de psychometrie en statistiek bij het Heymans Instituut voor Psychologisch Onderzoek van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de [[Rijksuniversiteit Groningen]].<br />
<br />
Hij liep school in het Kottenpark College in [[Enschede]] waarna hij aan de Rijksuniversiteit Groningen ging studeren.<br />
<br />
== Referendum ==<br />
Albers ontdekte een systeemfout bij het [[Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|referendum over Oekraïne]], ontwikkelde een strategie hoe het 'voor'kamp wél de overwinning zou hebben behaald en noemde in een opiniebijdrage op Joop.nl de verplichte opkomstdrempel 'stom'.<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom Die opkomstdrempel dus. Die is stom]</ref><br />
<br />
Reactie Dale S op Joop.nl: ''Deze schrijver vindt dus echt dat als men maar niet had komen opdagen het een democratische overwinning had geweest. Het is een schande voor Nederland dat deze strategie door de policorbrigade gebezigd wordt en ik ben dus ook blij dat de kiesdrempel wel is gehaald. Want dat is de straf voor deze vreselijk laffe strategie. Leve de Democratie!''<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom#comment-1662249 Dale S]</ref><br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|meneercasper}}<br />
{{Twitter|caal}}<br />
{{LinkedIn|casperalbers}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Nederlands persoon]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Casper_Albers&diff=235667Casper Albers2018-03-25T16:01:30Z<p>Juliën: /* Social media */</p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Casper Albers<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| pseudoniem = CAal<br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = http://www.casperalbers.nl<br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Casper Albers''' is een Nederlands hoofddocent in de psychometrie en statistiek bij het Heymans Instituut voor Psychologisch Onderzoek van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de [[Rijksuniversiteit Groningen]].<br />
<br />
Hij liep school in het Kottenpark College in [[Enschede]] waarna hij aan de Rijksuniversiteit Groningen ging studeren. Hij spreekt zowel Nederlands als Engels. <br />
<br />
== Referendum ==<br />
Albers ontdekte een systeemfout bij het [[Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|referendum over Oekraïne]], ontwikkelde een strategie hoe het 'voor'kamp wél de overwinning zou hebben behaald en noemde in een opiniebijdrage op Joop.nl de verplichte opkomstdrempel 'stom'.<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom Die opkomstdrempel dus. Die is stom]</ref><br />
<br />
Reactie Dale S op Joop.nl: ''Deze schrijver vindt dus echt dat als men maar niet had komen opdagen het een democratische overwinning had geweest. Het is een schande voor Nederland dat deze strategie door de policorbrigade gebezigd wordt en ik ben dus ook blij dat de kiesdrempel wel is gehaald. Want dat is de straf voor deze vreselijk laffe strategie. Leve de Democratie!''<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom#comment-1662249 Dale S]</ref><br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|meneercasper}}<br />
{{Twitter|caal}}<br />
{{LinkedIn|casperalbers}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Nederlands persoon]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Casper_Albers&diff=235666Casper Albers2018-03-25T16:00:41Z<p>Juliën: Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Infobox persoon | naam = Casper Albers | afbeelding = | onderschrift = | volledigenaam = | pseudoniem = CAal | handtekening = | geboorte...'</p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Casper Albers<br />
| afbeelding = <br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| pseudoniem = CAal<br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = <br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = http://www.casperalbers.nl<br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Casper Albers''' is een Nederlands hoofddocent in de psychometrie en statistiek bij het Heymans Instituut voor Psychologisch Onderzoek van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de [[Rijksuniversiteit Groningen]].<br />
<br />
Hij liep school in het Kottenpark College in [[Enschede]] waarna hij aan de Rijksuniversiteit Groningen ging studeren. Hij spreekt zowel Nederlands als Engels. <br />
<br />
== Referendum ==<br />
Albers ontdekte een systeemfout bij het [[Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|referendum over Oekraïne]], ontwikkelde een strategie hoe het 'voor'kamp wél de overwinning zou hebben behaald en noemde in een opiniebijdrage op Joop.nl de verplichte opkomstdrempel 'stom'.<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom Die opkomstdrempel dus. Die is stom]</ref><br />
<br />
Reactie Dale S op Joop.nl: ''Deze schrijver vindt dus echt dat als men maar niet had komen opdagen het een democratische overwinning had geweest. Het is een schande voor Nederland dat deze strategie door de policorbrigade gebezigd wordt en ik ben dus ook blij dat de kiesdrempel wel is gehaald. Want dat is de straf voor deze vreselijk laffe strategie. Leve de Democratie!''<ref>[https://joop.bnnvara.nl/opinies/die-opkomstdrempel-dus-die-is-stom#comment-1662249 Dale S]</ref><br />
<br />
== Social media ==<br />
{{Facebook|meneercaspers}}<br />
{{Twitter|caal}}<br />
{{LinkedIn|casperalbers}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Nederlands persoon]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Nederlands_referendum_over_de_Associatieovereenkomst_tussen_de_Europese_Unie_en_Oekra%C3%AFne&diff=235658Nederlands referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne2018-03-25T15:47:01Z<p>Juliën: Nieuwe pagina aangemaakt met '{{Infobox verkiezingen | naam = Referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne | afbeelding = NL Ukraine refer...'</p>
<hr />
<div>{{Infobox verkiezingen<br />
| naam = Referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne<br />
| afbeelding = NL Ukraine referendum voting bill blank.jpg<br />
| onderschrift = Stembiljet voor het referendum<br />
| datum = 6 april 2016<br />
| land = {{NL}}<br />
| zetels_te_verdelen = <br />
| genomineerde_1 = <br />
| diagram_uitslag = UitslagReferendumOekraine.PNG<br />
| keuze_1 = Voor<br />
| percentage_1 = 38,1 %<br />
| genomineerde_2 = <br />
| keuze_2 = Tegen<br />
| percentage_2 = 61,1%<br />
| keuze_3 = Blanco<br />
| percentage_3 = 0,8 %<br />
| opkomst = 32,2 %<br />
| kop_winnaar = Uitslag<br />
| winnaar = Tegen<ref>[http://nos.nl/artikel/2097625-rf16-kijk-hier-hoe-er-in-jouw-gemeente-is-gestemd.html '#RF16, kijk hier hoe er in jouw gemeente is gestemd'], ''nos.nl'', 7 april 2016. Geraadpleegd op 7 april 2016.</ref><br />
| functienaam = <br />
| nieuw_gekozen = <br />
| voorganger = <br />
| begin_regeerperiode= <br />
| vorige =<br />
| volgende = <br />
| portaal2 = <br />
}}<br />
Het '''referendum over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne''' was een nationaal [[raadgevend referendum]] over goedkeuring door [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]] van de [[Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne|Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie, Euratom, hun 28 lidstaten en Oekraïne]], de ''Wet van 8 juli 2015, houdende goedkeuring van de op 27 juni 2014 te Brussel tot stand gekomen Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en haar lidstaten, enerzijds, en Oekraïne, anderzijds (Trb. 2014, 160)''<ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2015-315.html Staatsblad] officielebekendmakingen.nl</ref>.<br />
<br />
Het referendum vond plaats in Nederland op 6 april 2016. De juridische basis voor het [[Volksraadpleging|referendum]] was de op 1 juli 2015 aangenomen [[Wet raadgevend referendum]]. Zij maakt het mogelijk om een referendum aan te vragen over een reeds aangenomen wet, mits er door stemgerechtigden voldoende verzoeken worden ingediend. Actiegroep [[GeenPeil]], een samenwerkingsverband tussen de website [[GeenStijl]], het [[Burgercomité EU]] en het [[Forum voor Democratie]], voerde actie om de benodigde verzoeken te verzamelen. In totaal werden 427.939 geldige verzoeken bij de Kiesraad ingediend, meer dan de benodigde 300.000.<ref name="kiesraad-uitslag-definitief">[https://www.kiesraad.nl/nieuws/groen-licht-voor-referendum-over-associatieovereenkomst-oekra%C3%AFne 'Groen licht voor referendum over Associatieovereenkomst Oekraïne'], op: ''Kiesraad.nl'', 14 oktober 2015.</ref><br />
<br />
De datum van het referendum viel binnen de periode waarin Nederland [[Voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie|voorzitter was van de EU]].<ref>[http://www.nu.nl/politiek/4146301/rutte-moet-duidelijk-uitkomsten-geenpeil-referendum.html ' 'Rutte moet duidelijk zijn over uitkomsten Geenpeil-referendum' '] ''Nu.nl'', 16 oktober 2015.</ref> Het referendum had een [[Correctief referendum|correctief]] karakter en was niet-bindend, maar inwerkingtreding van de goedkeuringswet na een afwijzing bij referendum zou opnieuw goedkeuring vereisen door de [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Tweede]] en [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]].<ref>[http://nos.nl/artikel/2060096-waar-gaat-het-geenpeil-referendum-over.html 'Waar gaat het GeenPeil-referendum over?'] ''NOS'', 28 september 2015.</ref> De referendumvraag<ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/referendum-eu-verdrag-met-oekraine-is-6-april~a4173657/ 'Referendum EU-verdrag met Oekraïne is op 6 april']. ''Volkskrant'', 29 oktober 2015.</ref> luidde:<br />
{{Citaat|Bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne?}}<br />
<br />
61% van de opgekomen kiezers - 2,5 miljoen van de 12,8 miljoen kiezers - stemden tegen de wet. De opkomst was 32%, waarmee de kiesdrempel gehaald werd. <br />
<br />
==Achtergrond==<br />
{{zie ook|Zie ook: [[Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne]]}}<br />
Na onderhandelingen werd de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne getekend op 27 juni 2014.<ref>[http://nos.nl/artikel/667174-rusland-niet-blij-accepteert-het.html ''Rusland niet blij, accepteert het''] ''NOS'', 27 juni 2014. Geraadpleegd op 16 oktober 2015.</ref> In Nederland werd het verdrag met Oekraïne goedgekeurd door de Tweede Kamer op 7 april 2015. Het [[CDA]], de [[ChristenUnie]], de [[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]], de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], het lid [[Johan Houwers|Houwers]], het lid [[Norbert Klein|Klein]], de [[Groep Kuzu/Öztürk]], [[50PLUS]], het lid [[Roland van Vliet|Van Vliet]], [[Democraten 66|D66]], [[GroenLinks]] en de [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]] stemden voor. De [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]], de [[Groep Bontes/Van Klaveren]], de [[Partij voor de Vrijheid|PVV]] en de [[Partij voor de Dieren]] stemden tegen.<ref>[https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/34116_goedkeuring '34.116 Goedkeuring Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie met Oekraïne']. ''Eerstekamer.nl''. Geraadpleegd op 16 oktober 2015.</ref><br />
<br />
De Eerste Kamer nam het wetsvoorstel aan op 7 juli 2015. Daar stemde tevens de [[Onafhankelijke Senaatsfractie]] voor.<br />
<br />
===Wet raadgevend referendum===<br />
{| class=wikitable style=text-align:right<br />
! Verzoek !! Inzendduur !! Einddatum !!Drempel !! Ingediend !! Geldig<br />
|-<br />
|align=left|Inleidend verzoek<ref>[https://www.kiesraad.nl/nieuws/inleidend-verzoek-referendum-over-associatieverdrag-met-oekra%C3%AFne-toegelaten 'Inleidend verzoek referendum over associatieverdrag met Oekraïne toegelaten']. ''Kiesraad.nl'', 13 augustus 2015.</ref> || 4 weken ||6 augustus 2015||10.000 || 14.441 || 13.480 <br />
|-<br />
|align=left| Definitief verzoek<ref name="kiesraad-uitslag-definitief" />|| 6 weken ||28 september 2015 || 300.000 || 472.849 || 427.939<br />
|}<br />
<br />
Op 1 juli 2015 trad de [[Wet raadgevend referendum]] in werking.<ref>[https://www.kiesraad.nl/nieuws/wet-raadgevend-referendum-werking 'Wet raadgevend referendum in werking']. ''Kiesraad.nl'', 30 juni 2015.</ref> De goedkeuringswet betreffende het EU-associatieverdrag met Oekraïne was vatbaar voor een referendum. In reactie daarop kondigde [[GeenStijl]] op 10 juli aan dat het samen met het Burgercomité-EU actie ging voeren voor het referendum.<ref>[http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/2015/07/geenstijl_en_burgercomite_kapen_kroonjuwelen_d66.html 'GeenPeil is terug! We gaan voor een EU referendum'], ''Geenstijl.nl'', 10 juli 2015. Geraadpleegd op 16 oktober 2015.</ref> Het Forum voor Democratie sloot zich hier later bij aan. De campagne verliep succesvol en op 14 oktober 2015 maakte de Kiesraad bekend dat de drempel van 300.000 ondersteuningsverklaringen ruimschoots was behaald.<ref name="kiesraad-uitslag-definitief" /><br />
<br />
===Beroep===<br />
Tegen het besluit van de Kiesraad om het referendum te houden over de Associatieovereenkomst met Oekraïne, werd beroep aangetekend door oud-advocaat [[Jeroen de Kreek]] bij de Raad van State.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/24635086/__Beroep_tegen_besluit_referendum__.html?utm_source=t.co&utm_medium=referral&utm_campaign=twitter 'Beroep tegen besluit referendum']. ''Telegraaf'', 19 oktober 2015.</ref> Hij stelde onder meer dat de ondersteuningsverklaringen onjuiste en onvolledige gegevens bevatten en dat alle elektronische formulieren die via de digitale applicatie van [[GeenPeil]] werden ingevuld, geen geldige handtekening zouden hebben.<ref>[https://www.raadvanstate.nl/pers/persberichten/tekst-persbericht.html?id=783&summary_only=&category_id=8 'Donderdag 22 oktober rechtszitting referendum Associatieovereenkomst Oekraïne']. ''Raad van State'', 19 oktober 2015.</ref> De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State verklaarde dit beroep echter [[niet-ontvankelijk]], omdat De Kreek geen belanghebbende was.<ref>[https://www.raadvanstate.nl/pers/persberichten/tekst-persbericht.html?id=785&summary_only=&category_id=8 'Referendum Associatieovereenkomst Oekraïne kan doorgaan']. ''Raad van State'', 26 oktober 2015.</ref> Niet-ontvankelijkheid brengt met zich mee dat de Afdeling bestuursrechtspraak in de uitspraak niet inhoudelijk is ingegaan op de bezwaren van De Kreek.<br />
<br />
===Voortgang===<br />
Door het slagen van de referendumactie kon Nederland het verdrag niet ratificeren. De ratificatie van alle EU-lidstaten, de EU, Euratom en Oekraïne was namelijk noodzakelijk voor inwerkingtreding het verdrag.<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/4134501/referendum-geenpeil-betekent-uitstel-associatieverdrag.html 'Referendum Geenpeil betekent uitstel associatieverdrag']. ''NU.nl'', 28 september 2015. Geraadpleegd op 4 oktober 2015.</ref> Een deel van het verdrag was al wel op 1 januari 2016 in werking getreden, vooral de clausules die betrekking hadden op de [[Internationale handel|handel]].<ref>[https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/associatieakkoord-oekraine/inhoud/oekraine-referendum 'Oekraïne-referendum'], ''rijksoverheid.nl'', Geraadpleegd op 15 januari 2016.</ref> Volgens Minister van Buitenlandse Zaken [[Bert Koenders]] was zeventig procent van de artikelen in het verdrag (ongeveer 355 artikelen) reeds voorlopig in werking getreden op 1 januari.<ref>[http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2016D04749&did=2016D04749 'Antwoord op vragen van de leden Omtzigt, Verhoeven en Voordewind over de voorlopige inwerkingtreding van het associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne ']. ''tweedekamer.nl'', 3 februari 2016. Geraadpleegd op 4 februari 2016.</ref> Op dit moment (stand 7 april 2016) zijn alleen Nederland, de [[Europese Unie]] zelf en [[Euratom]] niet overgegaan tot ratificatie.<br />
<br />
===Kosten===<br />
Voor de organisatie van het referendum werd in eerste instantie een bedrag van 25 miljoen euro beschikbaar gesteld. Hiervan zou 5 miljoen naar de Kiescommissie gaan en 20 miljoen naar de Nederlandse gemeenten.<ref>[http://nos.nl/artikel/2066860-kabinet-niet-nog-meer-geld-naar-referendum.html 'Kabinet: niet nóg meer geld naar referendum'], ''NOS''. Geraadpleegd op 3 november 2015.</ref> De [[Vereniging van Nederlandse Gemeenten]] (VNG) gaf aan dat het bedrag waarschijnlijk niet voldoende is. Volgens de VNG was het organiseren van een volksraadpleging een nieuwe taak voor gemeenten en zou het vrijgemaakte bedrag minder dan de helft zijn van het bedrag dat beschikbaar was gesteld voor de [[Tweede Kamerverkiezingen 2012|Tweede Kamerverkiezingen van 2012]].<ref>[http://www.binnenlandsbestuur.nl/financien/nieuws/gemeenten-krijgen-te-weinig-geld-voor-referendum.9498920.lynkx 'Gemeenten krijgen te weinig geld voor referendum'], ''Binnenlandsbestuur.nl''. Geraadpleegd op 3 november 2015.</ref> De Kamerleden [[Fatma Koşer Kaya|Koşer Kaya]] (D66) en [[Ronald van Raak|Van Raak]] (SP) dienden op 17 november 2015 een [[amendement]] in voor het verhogen van het bedrag in het gemeentefonds met 22,2 miljoen euro.<ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34300-B-9.html '34 300 B - Vaststelling van de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2016 '], ''Overheid.nl/''. Geraadpleegd op 4 december 2015.</ref> Dit zou het totaalbedrag voor gemeentes op 42,2 miljoen euro brengen. Het amendement, waarover op 3 december werd gestemd, werd verworpen: regeringspartijen VVD en PvdA stemden tegen, alsmede het CDA, de ChristenUnie en de SGP.<ref>[http://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/stemmingsuitslagen/detail?id=2015P18722 'Vaststelling van de begrotingsstaat van het gemeentefonds (B) voor het jaar 2016'], ''Tweedekamer.nl''. Geraadpleegd op 4 december 2015.</ref> Ook een motie van de PVV-fractie in de [[Eerste Kamer der Staten-Generaal|Eerste Kamer]] voor het verhogen van het budget haalde het niet: op 22 december werd de motie met 43 stemmen tegen en 31 vóór verworpen. Naast de PVV stemden D66 en SP voor.<ref>[http://nos.nl/artikel/2076752-ook-eerste-kamer-tegen-extra-geld-voor-organiseren-referendum.html 'Ook Eerste Kamer tegen extra geld voor organiseren referendum'], ''NOS.nl'', 22 december 2015. Geraadpleegd op 22 december 2015.</ref> Op 12 januari 2016 werd bekend dat Minister van Binnenlandse zaken [[Ronald Plasterk]], na overleg met de VNG, het bedrag in het gemeentefonds met 10 miljoen euro ging verhogen. Hiermee kwam het totaalbedrag op 30 miljoen.<ref>[http://nos.nl/artikel/2080032-30-miljoen-voor-referendum-oekraine.html '30 miljoen voor referendum Oekraïne'], ''NOS.nl'', 12 januari 2016. Geraadpleegd op 12 januari 2016.</ref><br />
<br />
===Referendumcommissie===<br />
{{zie ook|Zie ook: [[Referendumcommissie]]}}<br />
Volgens de Wet raadgevend referendum moest er een onafhankelijke referendumcommissie worden ingesteld om het referendum ordentelijk te doen verlopen. De vijf leden van deze commissie werden op 29 september 2015 benoemd.<ref name="cie">[http://www.referendum-commissie.nl/de-commissie/ 'De Referendumcommissie'], ''referendum-commissie.nl''. Geraadpleegd op 3 februari 2016.</ref> [[Medy van der Laan]], [[staatssecretaris (Nederland)|staatssecretaris]] van Cultuur en Media in het [[Kabinet-Balkenende II]], werd benoemd tot voorzitter van de commissie.<ref>[http://nos.nl/artikel/2060847-oud-d66-staatssecretaris-voorzitter-referendumcommissie.html 'Oud D66-staatssecretaris voorzitter referendumcommissie'], ''NOS.nl'', 2 oktober 2015. Geraadpleegd op 3 februari 2016.</ref> De overige leden waren: Prof. mr. [[Aletta Blomberg]], [[Advocaat (beroep)|advocaat]] en Bijzonder hoogleraar Rechtshandhaving aan de [[Erasmus Universiteit Rotterdam]]; prof. mr. drs. [[Willemien den Ouden]], hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de [[Universiteit Leiden]]; prof. dr. [[Ruud Koole]], hoogleraar [[politicologie]] aan de Universiteit Leiden; dr. Reint-Jan Renes, universitair hoofddocent bij de leerstoelgroep ''Strategic communication'' aan de [[Wageningen University & Research centre|Universiteit van Wageningen]].<ref name="cie"/><br />
<br />
De commissie had de volgende vier taken:<br />
* Het bepalen van de datum voor het referendum;<br />
* Het bepalen hoe de wet waar het referendum over gaat, wordt genoemd op het stembiljet;<br />
* Het geven van informatie aan de kiezers over de wet waar het referendum over gaat;<br />
* Het verstrekken van subsidie voor activiteiten die het debat moeten stimuleren over de wet waar het referendum over gaat.<ref name="cie"/><br />
<br />
===Subsidie===<br />
De referendumcommissie maakte op 16 november 2015 bekend twee miljoen euro beschikbaar te hebben gesteld voor het voeren van campagne. Zowel voor- als tegenstanders van het associatieverdrag konden aanspraak maken op deze [[subsidie]], in de hoedanigheid van (politieke) partij, organisatie, bedrijf of [[particulier]] (individu). Ook neutrale campagnes konden een subsidieverzoek indienen.<ref>[http://nos.nl/artikel/2069446-subsidie-voor-campagnes-referendum-over-oekraine.html 'Subsidie voor campagnes referendum over Oekraïne'], ''NOS''. Geraadpleegd op 16 november 2015.</ref> Het bedrag van twee miljoen werd als volgt verdeeld: 'ja'-campagnes en 'nee'-campagnes kregen ieder in totaal 700.000 euro; neutrale campagnes kregen 600.000 euro.<ref name="soepsidie">[http://www.volkskrant.nl/politiek/hoe-wordt-de-subsidie-voor-de-campagne-verdeeld~a4235797/ 'Hoe wordt de subsidie voor de campagne verdeeld?'], ''volkskrant.nl''. 1 februari 2016. Geraadpleegd op 1 februari 2016.</ref> Tachtig procent van het totaal was voor organisaties; twintig procent voor particulieren.<ref name="soepsidie"/> Over de periode 14 december 2015 - 14 januari 2016 konden verzoeken tot subsidieverstrekking worden ingediend, die gelijke kans van toewijzing hadden. In het geval dat er daarna subsidiegeld overschoot, konden er verzoeken worden ingediend tot en met 2 maart 2016. Deze verzoeken werden door de referendumcommissie op volgorde van binnenkomst behandeld.<ref>[https://web.archive.org/web/20151117033852/http://www.referendum-commissie.nl/data/pdf/toelichting_op_de_subsidieregeling.pdf 'Toelichting op de subsidieregeling'], ''Referendum-commissie.nl''. Geraadpleegd op 16 november 2015.</ref> <br />
<br />
Op 3 februari 2016 werd bekend dat er al 170 aanvragen bij de referendumcommissie waren binnengekomen.<ref name="soepnos">[http://nos.nl/artikel/2084582-oekraine-referendum-170-subsidieaanvragen-maar-vele-niet-in-orde.html 'Oekraïne-referendum: 170 subsidieaanvragen maar vele niet in orde'], ''NOS.nl'', 3 februari 2016. Geraadpleegd op 3 februari 2016.</ref> Van de ontvangen aanvragen zou bijna de helft "technisch niet in orde" zijn (zo zou op veel formulieren een handtekening ontbreken).<ref name="soepnos"/> Ook zou een gedeelte van de aanvragen inhoudelijk te summier zijn.<ref name="soepnos"/> Vanwege de vele gebrekkige aanvragen kon slechts een klein deel van de aanvragen in eerste instantie worden goedgekeurd.<ref name="soepnos"/> Op 3 februari waren er drie aanvragen goedgekeurd, waarvan één 'nee'-campagne en twee neutrale campagnes.<ref>[http://nos.nl/artikel/2084715-pas-drie-subsidieaanvragen-toegewezen-voor-oekraine-referendum.html '"Pas" drie subsidieaanvragen toegewezen voor Oekraïne-referendum'], ''NOS.nl'', 3 februari 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2016.</ref> Op diezelfde datum stond het totaal aangevraagde bedrag op 3.769.942 euro: ruimschoots meer dan de beschikbare twee miljoen.<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4237830/2016/02/03/Subsdieaanvragen-referendum-Oekraine-overtreffen-budget.dhtml 'Subsdieaanvragen referendum Oekraïne overtreffen budget'], ''trouw.nl'', 3 februari 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2016.</ref> SP-kamerlid [[Harry van Bommel]], die een 'nee'-campagne voert namens zijn partij, zei op 2 februari dat de subsidieaanvraag een "chaos en een zooitje" was.<ref name="hvb">[http://nos.nl/artikel/2084469-blok-genoeg-tijd-voor-campagne-bij-oekraine-referendum.html 'Blok: genoeg tijd voor campagne bij Oekraïne-referendum'], ''NOS.nl'', 2 februari 2016. Geraadpleegd op 3 februari 2016.</ref> Zo zou er op het aanvraagformulier - ook voor verenigingen - maar ruimte zijn voor één handtekening.<ref name="hvb"/> [[Minister voor Wonen en Rijksdienst]] [[Stef Blok]] sprak tegen dat het een chaos zou zijn, maar erkende dat er sprake was van onduidelijke communicatie.<ref name="hvb"/> Op 12 februari waren er meer dan zeventig aanvragen goedgekeurd, wat neerkomt op een totaalbedrag van 850.000 euro.<ref name="adgpgs">[http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/4243103/2016/02/12/GeenPeil-en-GeenStijl-vragen-toch-geen-subsidie-voor-referendum.dhtml 'GeenPeil en GeenStijl vragen toch geen subsidie voor referendum'], ''ad.nl'', 12 februari 2016. Geraadpleegd op 12 februari 2016.</ref><br />
<br />
Na het verstrijken van de deadline (op 2 maart) werd bekend dat de subsidie was verdeeld over 110 personen en bedrijven. De beschikbaar gestelde twee miljoen euro was op dat moment zo goed als verdeeld: enkele aanvragen waren nog in behandeling. Er was voor meer dan vijf miljoen subsidie aangevraagd. 120 aanvragen werden niet toegekend omdat het budget overschreden was. Vier politieke partijen (D66, Groenlinks, Pvda en de Partij voor de dieren) hebben subsidie gekregen.<ref name="2maart">[http://nos.nl/artikel/2090234-subsidies-oekraine-referendum-van-radiospotjes-tot-stroopwafels.html 'Subsidies Oekraïne-referendum, van radiospotjes tot stroopwafels'], ''nos.nl'', 2 maart 2016. Geraadpleegd op 2 maart 2016.</ref> Aanvragers van subsidie moeten na afloop van de campagne verantwoording afleggen aan de referendumcommissie over gebruik van het toegekende subsidiegeld.<ref name="2maart"/><br />
<br />
===Onafhankelijke waarnemers===<br />
GeenPeil stuurde op 3 december 2015 een brief naar de [[Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa]] (OVSE) om te vragen of zij onafhankelijke waarnemers naar Nederland kan sturen.<ref>[http://www.nu.nl/politiek/4176979/geenpeil-wil-ovse-waarnemers-bij-referendum-oekraine.html 'Geenpeil wil OVSE-waarnemers bij referendum Oekraïne'], ''Nu.nl''. Geraadpleegd op 8 december 2015.</ref> De organisatoren van het referendum zeggen te vrezen voor een ondemocratisch verloop van het referendum, nu blijkt dat er (volgens GeenPeil) niet voldoende stembureaus zullen komen, en dat enkele politieke partijen zich tegenstander hebben verklaard van het referendum.<ref>{{en}}[http://www.geenstijl.nl/archives/images/GeenPeilurgentlettertoOHDIR.pdf 'GeenPeil urgent letter to OHDIR'], ''Geenstijl.nl''. Geraadpleegd op 8 december 2015. (PDF)</ref><br />
<br />
De commissie die de regering adviseert in Europese zaken bracht op 18 december een positief advies uit aan de [[Bert Koenders|minister van Buitenlandse Zaken]] over het uitnodigen van waarnemers. Ook adviseert de commissie om de waarnemers een 'pre-electoral mission' (een voorafgaand onderzoek) te laten uitvoeren.<ref>[http://www.geenstijl.nl/archives/images/2015D49564.pdf 'Brievenlijst met besluiten behorende bij de procedurevergadering van donderdag 17 december2015'], via ''Geenstijl.nl'', 18 december 2015. Geraadpleegd op 24 december 2015. (PDF)</ref><br />
<br />
De OVSE liet op 19 januari weten geen waarnemers naar het referendum te sturen. De OVSE verklaart dat zij meestal waarnemers stuurt bij verkiezingen, en maar zelden bij referenda. Bovendien zijn er in april verscheidene aandachtspunten voor OVSE-waarnemers - er zijn verkiezingen in diverse landen - en zijn (aldus een woordvoerder) "de middelen beperkt."<ref>[http://nos.nl/artikel/2081573-geen-ovse-waarnemers-bij-referendum-over-oekraine.html 'Geen OVSE-waarnemers bij referendum over Oekraïne'], ''NOS.nl'', 19 januari 2015. Geraadpleegd op 20 januari 2016 </ref><br />
<br />
Op 26 januari stuurde GeenPeil een nieuw verzoek naar de OVSE om waarnemers te sturen. Volgens GeenPeil voldoet Nederland niet aan richtlijnen van de Europese anticorruptiewerkgroep ''[[Groep van Staten tegen corruptie]]'' (waarvan Nederland lid is), die giften uit het buitenland aan een Nederlandse verkiezingscampagne aan banden zou moeten leggen of helemaal verbieden. Met de gift van de Amerikaanse [[miljardair]] [[George Soros]] aan ''Stem voor Nederland''<ref name="soros">[http://nos.nl/artikel/2082091-amerikaanse-miljardair-sponsort-ja-campagne-oekraine-referendum.html 'Amerikaanse miljardair sponsort 'ja'-campagne Oekraïne-referendum'], ''nos.nl'', 22 januari 2016. Geraadpleegd op 27 januari 2016.</ref> zou Nederland zich niet aan deze richtlijnen houden, aldus GeenPeil.<ref>{{en}}[http://www.geenstijl.nl/archives/images/LettertoOSCEminNAW.pdf 'Formal and urgent request to reconsider electoral observation in the Netherlands'], via ''GeenStijl.nl'', 26 januari 2016. Geraadpleegd op 27 januari 2016 (PDF)</ref> Minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders informeerde de Tweede Kamer op 8 februari dat de OVSE definitief niet als waarnemer bij het referendum aanwezig zou zijn.<ref>[http://politiek.tpo.nl/2016/02/08/ovse-stuurt-geen-waarnemers-naar-geenpeil-referendum-op-6-april-aanstaande/ 'OVSE stuurt geen waarnemers naar Geenpeil-referendum op 6 april aanstaande'], ''tpo.nl'', 8 februari 2016. Geraadpleegd op 4 april 2016 </ref><br />
<br />
===Aantal stembureaus===<br />
[[Bestand:Stempas referendum Associatieovereenkomst Oekraïne.jpg|miniatuur|rechts|Stempas voor het referendum]]<br />
In de meeste gemeentes waren er minder [[Stembureau|stembureaus]] dan tijdens eerdere verkiezingen<ref name="wijchbeun">[http://www.gelderlander.nl/regio/wijchen-beuningen/wijchen/minder-stembureaus-bij-referendum-geenstijl-1.5609430 'Minder stembureaus bij referendum GeenStijl'], ''gelderlander.nl'', 9 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref>[http://www.pzc.nl/regio/tholen/tholen-pakt-referendum-over-oekra%C3%AFne-sober-aan-1.5645648 'Tholen pakt referendum over Oekraïne sober aan'], ''pzc.nl'', 20 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref>[http://www.dichtbij.nl/breda/regionaal-nieuws/artikel/4218503/een-stembureau-minder-in-breda-tijdens-geenpeil-referendum.aspx 'Eén stembureau minder in Breda tijdens Geenpeil-referendum'], ''dichtbij.nl'', 21 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref>[http://www.allesoverkatwijk.nl/nl/nieuws/algemeen/aantal-stembureaus-voor-referendum-blijft-gehalveerd 'Aantal stembureaus voor referendum blijft gehalveerd'], ''allesoverkatwijk.nl'', 15 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref>[http://www.ermelovannu.nl/politiek/4157-ermelo-halveert-het-aantal-stembureaus-voor-referendum 'Ermelo halveert aantal stembureaus voor referendum'], ''ermelovannu.nl'', 28 december 2015. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref>[https://www.oogtv.nl/2016/01/referendum-kost-stad-bijna-half-miljoen/ 'Referendum kost Stad bijna half miljoen'], ''oogtv.nl'', 15 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref>, en in sommige gemeentes bleef het aantal stembureaus gelijk.<ref name="denhaag">[http://www.omroepwest.nl/nieuws/3008541/Overal-stembureaus-in-Den-Haag-voor-referendum-GeenPeil-over-Oekraine 'Overal stembureaus in Den Haag voor referendum GeenPeil over Oekraïne '], ''omroepwest.nl'', 9 december 2015. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20160128181822/http://barneveldvandaag.nl/nieuws/ook-barneveld-kan-stemmen-in-referendum-1.5625301 'Ook Barneveld kan stemmen in referendum'], ''Barneveldvandaag.nl'', 14 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref> In enkele gemeentes ([[Amsterdam (gemeente)|Amsterdam]], [[Amersfoort]] en [[Den Helder]]) werd het aantal stembureaus verkleind, maar bleef het aantal stemlocaties vrijwel gelijk. Dit werd bereikt door het samenvoegen van meerdere stembureaus op dezelfde locatie.<ref>[http://denhelderactueel.nl/2016/01/stemmen-voor-referendum-oekraine-in-den-helder-netjes-geregeld/ 'Stemmen voor referendum Oekraïne in Den Helder netjes geregeld'], ''denhelderactueel.nl'', 19 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><ref name="rechter">[http://nos.nl/artikel/2090328-rechter-buigt-zich-over-minder-stembureaus-bij-oekraine-referendum.html 'Rechter buigt zich over minder stembureaus bij Oekraïne-referendum'], ''nos.nl'', 3 maart 2016. Geraadpleegd op 3 maart 2016.</ref> Voor gemeentes waar het aantal stembureaus gelijk bleef, leverde het organiseren van het referendum mogelijk een financieel tekort op.<ref name="denhaag"/> Gemeenten waar het aantal stembureaus werd verminderd, noemden als verklaring vooral de verwachting van een lage opkomst en de kosten die de organisatie met zich zou meebrengen.<ref name="wijchbeun"/> Vergeleken met de [[Provinciale Statenverkiezingen 2015]] werden er ongeveer tien procent minder stembureaus ingericht tijdens het referendum.<ref>[http://nos.nl/artikel/2087215-we-verwachten-een-lage-opkomst-dus-minder-stembureaus.html '"We verwachten een lage opkomst, dus minder stembureaus"'], ''nos.nl'', 16 februari 2016. Geraadpleegd op 16 februari 2016.</ref><br />
<br />
Begin maart werden twee rechtszaken gevoerd in gemeenten die het aantal stembureaus met meer dan dan de helft verminderden. De rechtbank Overijssel oordeelde in een bestuursrechtelijke zaak dat de gemeente Oldenzaal het aantal stembureaus mocht terugbrengen van 17 naar 5.<ref>[http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBOVE:2016:770 ECLI:NL:RBOVE:2016:770], rechtspraak.nl</ref> De [[rechtbank Oost-Brabant]] daarentegen oordeelde in een civielrechtelijke zaak dat de gemeente [[Son en Breugel]] een onrechtmatige overheidsdaad beging door het aantal stembureaus terug te brengen van de gebruikelijke 10 naar 3 stembureaus en oordeelde dat er 7 moesten worden ingesteld.<ref>[http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBOBR:2016:1142 ECLI:NL:RBOBR:2016:1142], rechtspraak.nl</ref><br />
<br />
==Voor- en tegenstanders==<br />
===Voorstanders===<br />
====Politiek====<br />
[[Bestand:D66 voor campagne associatieverdrag Oekraine in Utrecht.jpg|miniatuur|rechts|Campagneposter van D66]]<br />
Regeringspartijen VVD (principieel tegen het referendum als politiek instrument) en PvdA, alsmede CDA, kondigden aan geen "grootschalige campagne" te gaan voeren.<ref name="negeren-als-campagnestrategie">[http://www.nrc.nl/next/2015/10/30/negeren-als-campagnestrategie-1550846 'Negeren als campagnestrategie'], op: ''NRC Next'', 29 oktober 2015.</ref> De regeringspartijen zeiden wel te zullen deelnemen aan debatten over het referendum, waarbij ze "actief [uitdroegen] wat volgens hen het antwoord moet zijn, namelijk 'ja'".<ref>{{en}}[https://euobserver.com/foreign/131752 'Dutch PM to campaign for Yes in EU-Ukraine referendum'], via ''eubserver.com'', 8 januari 2016. Geraadpleegd op 8 januari 2016.</ref> De [[Jonge Socialisten in de PvdA|Jonge Socialisten]], de jeugdafdeling van de PvdA, voerde een "zichtbaarheidscampagne op stations". Daarvoor kreeg zij een subsidiebedrag van 50.000 euro van de referendumcommissie.<ref name="toegekend">[http://www.referendum-commissie.nl/data/pdf?pdf=Toegekende_bedragen_subsidies_rechtspersonen_per_18_maart_2016 'Toegekende bedragen subsidies rechtspersonen per 18 maart 2016']{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot }}, PDF via ''referendum-commissie.nl'', 18 maart 2016. Geraadpleegd op 28 maart 2016.</ref> <br />
<br />
D66 was voor het verdrag en zei een 'ja'-campagne te gaan voeren.<ref>Kees Verhoeven, [https://d66.nl/opinie-pechtold-is-echt-niet-verdrietig/ Opinie: “Pechtold is echt niet verdrietig”]. ''D66.nl'', 9 september 2015. Geraadpleegd op 16 oktober 2015.</ref> D66 besteedde vijftigduizend euro uit de partijkas voor het voeren van de campagne; daarnaast vroeg de partij subsidie aan bij de referendumcommissie.<ref name="wie">[http://www.volkskrant.nl/politiek/hoe-wordt-de-subsidie-voor-de-campagne-verdeeld~a4235797/ 'Hoe wordt de subsidie voor de campagne verdeeld?'], ''volkskrant.nl'', 1 februari 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2016.</ref> Een subsidiebedrag van 50.000 euro werd toegekend aan D66 voor het opzetten van online advertenties en het verspreiden van posters en flyers.<ref name="toegekend"/> De campagne werd geleid door Kamerlid [[Kees Verhoeven]].<ref name="wie"/> GroenLinks, ook voorstander van het verdrag, kreeg een bedrag van 11.000 euro voor een flyercampagne.<ref name="toegekend"/> De ChristenUnie was ook vóór het associatieverdrag, maar tegen het raadgevend referendum. Toch spoorde zij haar achterban aan om te gaan stemmen.<ref>[http://www.christenunie.nl/nl/associatieverdrag 'Referendum associatieverdrag Oekraïne'], ''Christenunie.nl''. Geraadpleegd op 16 oktober 2015.</ref><br />
<br />
====Verenigingen====<br />
De 'ja'-campagne werd geleid door de stichting ''Stem voor Nederland'', opgericht door de conservatieve Nederlandse [[Politiek activisme|politiek activist]] [[Joshua Livestro]], hoofdredacteur van weblog ''Jalta.nl'', en voormalig PvdA-voorzitter [[Michiel van Hulten]], werkzaam als lobbyist in [[Brussel (stad)|Brussel]].<ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/ja-kamp-referendum-oekraine-verenigt-zich~a4221161/ 'Ja-kamp referendum Oekraïne verenigt zich'], ''volkskrant.nl'', 8 januari 2016. Geraadpleegd op 24 januari 2016.</ref><ref name="wie"/> Op 22 januari 2016 werd bekend dat [[miljardair]] [[George Soros]] via zijn ''[[Open Society Foundations]]'' 200.000 euro heeft geschonken aan ''Stem voor Nederland''.<ref name="soros"/> ''Stem voor Nederland'' zag haar subsidieaanvraag geretourneerd door de referendumcommissie als gevolg van ontbrekende handtekeningen op het aanvraagformulier.<ref>[http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4238970/2016/02/05/Subsidie-referendum-lastig-proces.dhtml 'Subsidie referendum lastig proces'], ''trouw.nl'', 5 februari 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2016.</ref><br />
<br />
====Internationaal====<br />
De Oekraïense president [[Petro Porosjenko]] zei in november 2015 - tijdens een staatsbezoek aan Nederland - in een interview met het [[NRC Handelsblad]] dat het referendum "koren op de molen van [[Vladimir Poetin|Poetin]]" was. Het referendum zou, aldus Porosjenko, "bewust of onbewust de Russische agressie in de kaart spelen." De Oekraïense president zei het idee te verafschuwen "dat de Nederlanders gijzelaars worden van een politiek spel." En: "Iedereen moet weten dat een stem in het referendum ook een stem is voor of tegen de [[Oekraïners]] die hun leven hebben gegeven voor Europese waarden."<ref>[http://www.nrc.nl/next/2015/11/26/porosjenko-geenpeil-is-koren-op-molen-poetin-1559813 'Porosjenko: GeenPeil is 'koren op molen Poetin''], ''NRC.nl''. Geraadpleegd op 26 november 2015.</ref> Porosjenko zei na overleg met [[Minister-president van Nederland|minister-president]] [[Mark Rutte]] dat een eventueel 'nee' niet het einde van het associatieverdrag zal betekenen. "Niemand kan ons tegenhouden. Het is voor ons het laatste afscheid van de [[Sovjet-Unie]], van het [[communisme]]," aldus de Oekraïense president.<ref>[http://nos.nl/artikel/2071538-porosjenko-doet-beroep-op-solidariteit-nederlanders.html 'Porosjenko doet beroep op solidariteit Nederlanders'], ''NOS''. Geraadpleegd op 27 november 2015.</ref><br />
<br />
De Oekraïense minister van financiën Natalie Jaresko zei in een interview met NRC Handelsblad (gepubliceerd op 30 maart 2016) dat "een overwinning van het Nee-kamp geen enkel gevolg zal hebben voor Oekraïne."<ref name="jaresko">[http://www.nrc.nl/next/2016/03/30/referendum-als-het-nee-kamp-wint-zet-oekraine-het-1603257 '"Als het Nee-kamp wint zet Oekraïne het associatieverdrag met EU gewoon door"'], ''nrc.nl'', 30 maart 2016. Geraadpleegd op 30 maart 2016.</ref> Jaresko zei dat er in haar land een "breed gedragen" beslissing is genomen, die "de weg naar hervormingen van Oekraïne niet zal blokkeren."<ref name="jaresko"/> Volgens Jaresko gaat Oekraïne "hoe dan ook" door met het verdrag, "ongeacht de uitkomst in Nederland."<ref name="jaresko"/><br />
<br />
[[Voorzitter van de Europese Commissie]] [[Jean-Claude Juncker]] waarschuwde in een interview met het NRC Handelsblad op 9 januari 2016 dat een Nederlands 'nee' de "deur kan openen naar een grote continentale crisis."<ref name="nrcj">[http://www.nrc.nl/next/2016/01/09/oekraine-referendum-juncker-nederlands-nee-kan-l-1575019 'Juncker: ‘Nederlands nee kan leiden tot grote continentale crisis’'], ''NRC.nl'', 9 januari 2016. Geraadpleegd op 9 januari 2016.</ref> Ook volgens Juncker speelt het referendum [[Rusland]] in de kaart, en is het koren op de molen "van populisten die de EU willen opblazen." De EU-voorzitter zei te hopen dat "de Nederlanders niet nee zullen zeggen om redenen die niets met het verdrag zelf te maken hebben."<ref name="nrcj"/> Tijdens de zevende Schmelzer-lezing in [[Den Haag]] (3 maart) herhaalde Juncker zijn waarschuwing. Volgens Juncker leidt een Nederlands 'nee' tot "destabilisering in Europa."<ref name="juncker2">[http://www.telegraaf.nl/binnenland/25316541/__Juncker__Nederlands__nee__desastreus__.html?utm_source=t.co&utm_medium=referral&utm_campaign=twitter 'Juncker: Nederlands "nee" desastreus'], ''telegraaf.nl'', 3 maart 2016. Geraadpleegd op 4 maart 2016.</ref> Juncker benadrukte dat het verdrag niet gaat om toetreding van Oekraïne tot de EU. Enige uitbreiding van de EU zou momenteel niet aan de orde zijn: Juncker gaf te kennen dat uitbreiding van de EU in het verleden te gehaast is verlopen.<ref name="juncker2"/><br />
<br />
De [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] regering was officieel neutraal over het referendum; volgens de Amerikaanse [[ambassade]] was het "een Nederlandse aangelegenheid."<ref name="kreml">[http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4244216/2016/02/13/En-het-Kremlin-kijkt-lachend-toe.dhtml 'En het Kremlin kijkt lachend toe'], ''trouw.nl'', 13 februari 2016. Geraadpleegd op 14 februari 2016.</ref> Begin februari werd er door de Amerikaanse ambassade een persreis georganiseerd voor Nederlandse journalisten in Oekraïne, officieel "om te zien hoe Oekraïne ervoor staat, bijna twee jaar na de [[Euromaidan|Maidan-opstand]]."<ref name="persreis">[http://nos.nl/artikel/2084675-amerikanen-organiseren-persreis-voor-nederlandse-journalisten.html 'Amerikanen organiseren persreis voor Nederlandse journalisten'], ''nos.nl'', 3 februari 2016. Geraadpleegd op 14 februari 2016.</ref> Onder andere journalisten van [[De Telegraaf]], het [[Algemeen Dagblad|AD]] en het [[Reformatorisch Dagblad]] gingen in op de Amerikaanse uitnodiging.<ref name="persreis"/> De journalisten spraken met politici, wetenschappers en vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. Ook president Porosjenko werd geïnterviewd.<ref name="kreml"/><br />
<br />
Voormalig [[voorzitter van de Europese Raad]] [[Herman Van Rompuy]], indertijd nauw betrokken bij de totstandkoming van het associatieverdrag, zei in een interview met het dagblad [[Trouw (krant)|Trouw]] dat een 'nee' een "blamage zou zijn voor de Nederlandse regering."<ref name="vr">[http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4262526/2016/03/14/Van-Rompuy-Een-nee-bij-referendum-is-blamage-voor-Nederland.dhtml 'Van Rompuy: "Een nee bij referendum is blamage voor Nederland"'], ''trouw.nl'', 14 maart 2016. Geraadpleegd op 16 maart 2016.</ref> Volgens Van Rompuy hebben de Nederlandse regering en het parlement al ingestemd met het akkoord, en zou een afwijzing "Nederland tot een minder betrouwbare partner maken."<ref name="vr"/> De Maidan-opstand zou zijn begonnen naar aanleiding van het associatieverdrag, aldus de voormalig voorzitter. "Als we nu de (Europese) steun intrekken, is Oekraïne verloren."<ref name="vr"/><br />
<br />
===Tegenstanders===<br />
====Politiek====<br />
<br />
[[Partij voor de Vrijheid|PVV]], [[Socialistische Partij (Nederland)|SP]], [[Partij voor de dieren]] en [[VNL]] waren tegenstander van het verdrag en zeiden een 'nee'-campagne te gaan voeren.<ref>[http://nos.nl/artikel/2060008-wilders-gaat-nee-campagne-voeren-voor-referendum.html 'Wilders gaat nee-campagne voeren voor referendum']. ''NOS'', 27 september 2015.</ref><ref>[http://www.nrc.nl/next/2015/10/30/negeren-als-campagnestrategie-1550846 'Negeren als campagnestrategie']. ''NRC Next'', 29 oktober 2015.</ref><ref>[http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/01/23/heerlijk-nee-zeggen-tegen-de-regering-1583232 '"Heerlijk: nee zeggen tegen de regering"'], ''nrc.nl'', 23 januari 2016. Geraadpleegd op 23 januari 2016.</ref> De SP vroeg subsidie aan bij de referendumcommissie. Kamerlid Harry van Bommel, die de campagne leidde, zei 1.750 SP-leden te willen mobiliseren om campagne te voeren.<ref name="wie"/> <br />
<br />
Volgens SP-Kamerlid [[Jasper van Dijk]] bevat artikel 89 lid 2 van het associatieakkoord een frase die de invoering van de [[Investeerder-staatarbitrage|investeringsbescherming]] ISDS mogelijk maakt. Een dergelijke investeringsbescherming maakt het bedrijven mogelijk om een overheid aan te klagen op basis van [[Internationaal recht|internationale wetgeving]]. Van Dijk noemde de ISDS een "Trojaans paard," omdat ze afbreuk zou doen aan [[Sociaal recht|sociale wetgeving]] en alleen in het belang van [[Multinationale onderneming|multinationals]] zou zijn.<ref name="joop">[http://www.joop.nl/nieuws/sp-oekraine-verdrag-bevat-trojaans-paard 'SP: Oekraïne-verdrag bevat Trojaans paard'], ''joop.nl'', 3 maart 2016. Geraadpleegd op 4 maart 2016.</ref> De SP eiste dat de clausule uit het verdrag geschrapt werd.<ref name="joop"/><br />
<br />
De Partij voor de Dieren, ook tegen het verdrag, zag haar subsidieaanvraag van 50.000 goedgekeurd door de referendumcommissie. De partij heeft het geld onder andere gebruiken voor een internetfilm.<ref name="toegekend"/><br />
<br />
====Verenigingen====<br />
De [[denktank]] ''Forum voor Democratie'' onder leiding van publicist en jurist [[Thierry Baudet]], mede-initiatiefnemer van de referendumaanvraag, voerde een 'nee'-campagne.<ref name="wie"/> Volgens Baudet werd Oekraïne met het verdrag "slachtoffer van de imperialistische politiek van de EU."<ref name="wie"/> ''Forum voor Democratie'' vroeg een subsidie van 50.000 euro aan bij de referendumcommissie.<ref name="wie"/> Het kreeg een bedrag van 46.913 euro van de referendumcommissie voor het organiseren van een congres.<ref name="toegekend"/> Op 5 februari 2016 werd bekend dat Baudet samen met ondernemer [[Erik de Vlieger]] een [[kort geding]] tegen Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk ging aanspannen. Inzet was onder andere om de voorlopige implementatie van een groot gedeelte van het associatie-akkoord stop te zetten. Ook zou duidelijk moeten worden gemaakt dat Nederland het verdrag nog niet heeft geratificeerd, ondanks berichten van de EU en van de Oekraïense president Porosjenko dat dat wel het geval is.<ref>[http://www.volkskrant.nl/opinie/-europese-unie-heeft-lak-aan-geen-peil-referendum~a4226146/ 'Europese Unie heeft lak aan GeenPeil-referendum'], ''volkskrant.nl'', 18 januari 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2016.</ref><ref>[http://www.volkskrant.nl/politiek/nederlandse-staat-voor-de-rechter-om-oekraine-verdrag~a4238476/ 'Nederlandse staat voor de rechter om Oekraïne-verdrag'], ''volkskrant.nl'', 5 februari 2016. Geraadpleegd op 5 februari 2016.</ref> Het kort geding diende op 8 maart in Den Haag.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/25289366/__Plasterk_gedaagd_om_stemhokjes__.html?utm_source=t.co&utm_medium=referral&utm_campaign=twitter 'Plasterk gedaagd om stemhokjes'], ''telegraaf.nl'', 29 februari 2016. Geraadpleegd op 1 maart 2016.</ref> Plasterk werd door de rechter in het gelijk gesteld, en hij hoefde geen extra stembureaus in te stellen. Volgens de rechter kon niet vastgesteld worden dat gemeenten in hun taak tekortschoten.<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/38261/Nieuws/article/detail/4261215/2016/03/11/Plasterk-wint-kort-geding-geen-extra-stembureaus-6-april.dhtml 'Plasterk wint kort geding: geen extra stembureaus 6 april'], ''ad.nl'', 11 maart 2016. Geraadpleegd op 5 april 2016.</ref> Het ''Forum voor Democratie'' spande ook een kort geding aan tegen de gemeente [[Son en Breugel]], een van de gemeentes waar minder stembureaus zouden worden geopend dan tijdens eerdere verkiezingen (3 van de 10). Het ''Forum voor Democratie'' hoopte daarmee af te dwingen dat in de gemeente alle stembureaus zouden worden geopend.<ref name="rechter"/> De rechter oordeelde dat drie stembureaus te weinig was, en verwachtte van de gemeente dat ze er ten minste zeven zou openstellen. De gemeente respecteerde dit besluit.<ref>[http://nos.nl/artikel/2092733-rechter-meer-stembureaus-in-son-en-breugel.html 'Rechter: meer stembureaus in Son en Breugel'], ''nos.nl'', 14 maart 2016. Geraadpleegd op 5 april 2016.</ref><br />
<br />
Het Burgercomité-EU, mede-initiator van het referendum, was tegenstander van het associatie-akkoord. Tegelijkertijd gaf voorzitter Arjan van Dixhoorn op 31 maart 2016 echter toe dat Oekraïne de initiatiefnemers "niets [kon] schelen."<ref name="burgerforum">[http://www.nrc.nl/next/2016/03/31/oekraine-kan-ons-niets-schelen-1606419 ‘Oekraïne kan ons niets schelen’], ''nrc.nl'', 31 maart 2016. Geraadpleegd op 1 april 2016. </ref> Volgens Van Dixhoorn wilde het Burgercomité-EU via het referendum een proteststem laten horen tegen de Europese Unie, en tegen het Nederlands lidmaatschap van de EU. Het referendum was voor het Burgerforum een "mogelijkheid om de relatie tussen Nederland en de EU onder spanning te zetten."<ref name="burgerforum"/> Het associatie-akkoord met Oekraïne was het eerste referendabele wetsvoorstel dat met de Europese Unie te maken had, aldus het Burgercomité. D66-kamerlid Kees Verhoeven noemde de uitspraken van het Burgercomité "bizar en schokkend."<ref>{{en}}[http://www.dutchnews.nl/news/archives/2016/03/ukraine-referendum-is-really-about-a-nexit-say-backers/ ‘Ukraine referendum is really about a Nexit, say backers’], ''dutchnews.nl'', 31 maart 2016. Geraadpleegd op 2 april 2016.</ref> "De ontmaskering is compleet," aldus Verhoeven.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/25508593/__D66__initiatiefnemers_ontmaskerd__.html ‘D66: initiatiefnemers referendum ontmaskerd’], ''telegraaf.nl'', 31 maart 2016. Geraadpleegd op 2 april 2016.</ref><br />
<br />
====Internationaal====<br />
De Russische minister van Buitenlandse Zaken [[Sergej Lavrov|Lavrov]] gaf na ondertekening van het verdrag op 27 juni 2014 aan dat de Russische regering het zal respecteren, hoewel zij sterk gekant is tegen het verdrag.<ref>[http://nos.nl/artikel/667174-rusland-niet-blij-accepteert-het.html 'Rusland niet blij, accepteert het'] ''NOS'', 27 juni 2014. Geraadpleegd op 16 oktober 2015.</ref> Gesprekken tussen de [[Europese Unie]] en [[Kremlin van Moskou|Moskou]] om de zorgen van Rusland over het verdrag weg te nemen, liepen op 21 december 2015 spaak.<ref>[http://www.europa-nu.nl/id/vk01rc9kbbz3/nieuws/overleg_eu_moskou_over_handel_oekraine?ctx=vjeveyp2hkjv&tab=0 'Overleg EU-Moskou over handel Oekraïne mislukt'], ''europa-nu.nl'', 21 december 2015. Geraadpleegd op 15 januari 2016.</ref> Op 16 januari 2016 meldde de Britse krant de Telegraph dat [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] veiligheidsdiensten onderzoek deden naar "Russische invloed op het referendum."<ref name="telegraph">{{en}}[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/12103602/America-to-investigate-Russian-meddling-in-EU.html 'Russia accused of clandestine funding of European parties as US conducts major review of Vladimir Putin's strategy'], ''telegraph.co.uk'', 16 januari 2016. Geraadpleegd op 17 januari 2016.</ref> Volgens de krant vermeldden "bronnen" dat "argumenten die gebruikt werden vóór het referendum erg lijken op Russische [[Propaganda (communicatie)|propaganda]]."<ref name="telegraph"/><br />
Het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken wees de "paranoïde" aantijgingen van de hand.<ref name="mid">{{en}}[http://www.mid.ru/en/web/guest/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/2062481#9 'Briefing by Foreign Ministry Spokesperson Maria Zakharova, Moscow, February 4, 2016'], ''mid.ru'', 4 februari 2016. Geraadpleegd op 14 februari 2016.</ref> Volgens het Ministerie was het referendum een "natuurlijke reactie op het buitenlandbeleid van de EU, dat geen rekening houdt met de publieke opinie in de afzonderlijke lidstaten."<ref name="mid"/> Moskou bekritiseerde het verminderen van het aantal stembureaus en de "tegenwerking van het referendum door de Nederlandse regering."<ref name="mid"/><br />
<br />
De [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] [[UK Independence Party|UKIP]]-[[Europarlement|Europarlementariër]] [[Nigel Farage]] kondigde eind februari aan dat hij het 'nee'-kamp steunde.<ref>{{en}}[https://www.euractiv.com/section/europe-s-east/news/farage-to-back-no-vote-in-dutch-referendum-on-ukraines-eu-association/ 'Farage to back "no" vote in Dutch referendum on Ukraine’s EU association'], ''euractiv.com'', 29 februari 2016. Geraadpleegd op 8 maart 2016.</ref> Farage woonde op 4 april een debatavond bij in Volendam, op uitnodiging van VNL.<ref name="overtuigt">[http://www.volkskrant.nl/buitenland/farage-geniet-van-nederlands-voorgerecht-bij-brexit-referendum~a4275794/ 'Farage geniet van Nederlands voorgerecht bij Brexit-referendum'], ''volkskrant.nl'', 4 april 2016. Geraadpleegd op 4 april 2016.</ref><ref name="farage">{{en}}[http://uk.reuters.com/article/uk-britain-eu-farage-idUKKCN0X11RB 'Farage says Dutch "No" would boost Brexit support'], ''uk.reuters.com'', 4 april 2016. Geraadpleegd op 4 april 2016.</ref> Hij zei te hopen dat een Nederlands 'nee' invloed zal hebben op het [[Referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk (2016)|Britse referendum over het EU-lidmaatschap]], dat op 23 juni 2016 gehouden wordt.<ref name="farage"/> Farage hoopte op een hoge opkomst, en voorspelde een politieke aardverschuiving als die er inderdaad zou komen.<ref name="overtuigt"/><br />
<br />
===Neutraal===<br />
Stichting ''GeenPeil'' (onder leiding van GeenStijl-blogger Bart Nijman) wilde een neutrale campagne voeren.<ref name="wie"/> De stichting zette zich met name in voor een hoge opkomst, en wilde daarvoor 1.500 vrijwilligers (het ''Leger des Peils'') inzetten. ''GeenPeil'' vroeg subsidie aan bij de referendumcommissie, maar zag haar aanvraag in eerste instantie afgekeurd. Daarop besloot zij om de aanvraag stop te zetten.<ref name="adgpgs"/> ''GeenPeil'' hoopte via [[crowdfunding]] geld op te halen om de campagne te bekostigen. De stichting spande net als het ''Forum voor Democratie'' een kort geding aan tegen een Nederlandse gemeente waar naar verhouding weinig stembureaus zouden worden ingericht: [[Oldenzaal]], waar 5 van de normale 17 stembureaus hun deuren zouden openen. De rechtszaak diende op 3 maart.<ref name="rechter"/> De rechtbank wees het verzoek op 8 maart af.<ref>[http://www.refdag.nl/nieuws/binnenland/rechter_meer_stembureaus_referendum_in_oldenzaal_niet_nodig_1_977081 'Rechter: Meer stembureaus referendum in Oldenzaal niet nodig'], ''refdag.nl'', 8 maart 2016. Geraadpleegd op 11 maart 2016.</ref> Volgens de rechter had de gemeente een redelijk besluit genomen: zowel het stemmen als het tellen van de stemmen zou minder tijd in beslag nemen dan tijdens Tweede Kamerverkiezingen.<ref>[http://nos.nl/artikel/2091475-geen-extra-stembureaus-voor-referendum-in-oldenzaal.html 'Geen extra stembureaus voor referendum in Oldenzaal'], ''nos.nl'', 8 maart 2016. Geraadpleegd op 11 maart 2016.</ref><br />
<br />
''GeenPeil'' stuurde naar eigen zeggen bezwaarschriften naar 163 gemeenten.<ref name="rechter"/><br />
<br />
==Opiniepeilingen==<br />
{| class="wikitable sortable" style="text-align: center"<br />
|-<br />
! Peildata<br />
! class="sortable" style="background-color: green; color:white" | Voor <br />
! class="sortable" style="background-color: red; color:white" | Tegen<br />
! class="sortable" | Onbeslist<br />
! class="sortable" | Opkomst<br />
! class="sortable" | Grootte steekproef<br />
! Uitgevoerd door<br />
|-<br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-04-01 | 30 mrt. 2016<br />
| date-sort-value=25 | 43%<br />
| style="background-color: pink" | 57%<br />
| date-sort-value=11 | -<br />
| minstens 29%<br />
| data-sort-value=27253| 2.382<br />
| ''I&O Research''<ref>[http://www.ioresearch.nl/home/nieuws/artmid/445/articleid/738/voorsprong-tegenstemmers-stabiel#.VwK_B6n5N80] Geraadpleegd op 2 apr. 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-04-01 | 30 mrt. - 1 apr. 2016<br />
| date-sort-value=25 | 25%<br />
| style="background-color: pink" | 40%<br />
| date-sort-value=11 | 11% voor; 12% tegen; 13% w.n.<br />
| onbekend<br />
| data-sort-value=27253| 27.253<br />
| ''[[EenVandaag]]''<ref>[http://www.eenvandaag.nl/uploads/doc/RapportageApr.pdf 'Onderzoek: het Oekraïne-referendum'] PDF via eenvandaag.nl, 2 april 2016. Geraadpleegd op 3 april 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-03-30 | 23-30 mrt. 2016<br />
| date-sort-value=36 | 36%<br />
| style="background-color: pink" | 54%<br />
| date-sort-value=10 | 10%<br />
| minstens 32%<br />
| data-sort-value=onbekend| onbekend<br />
| ''[[TNS NIPO]]''<ref>[http://www.elsevier.nl/nederland/achtergrond/2016/03/peiling-referendum-oekraine-voldoende-opkomst-287780/?utm_content=buffer22c59&utm_medium=social&utm_source=twitter.com&utm_campaign=buffer 'Referendum Oekraïne: "Nee-kamp" loopt uit'] elsevier.nl, 30 maart 2016. Geraadpleegd op 30 maart 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-03-20 | 13-20 mrt. 2016<br />
| 40%<br />
| style="background-color: pink" | 60%<br />
| n.v.t.<br />
| ?<br />
| 3000+<ref>https://home.noties.nl/peil/onderzoeksopzet/</ref><br />
| [[Peil.nl]]<ref>https://www.noties.nl/v/get.php?a=peil.nl&s=weekpoll&f=2016-03-20.pdf</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-03-07 | 3-7 mrt. 2016<br />
| date-sort-value=19 | 33%<br />
| style="background-color: pink" | 44%<br />
| date-sort-value=29 | 23%<br />
| minstens 37%<br />
| data-sort-value=29650| 2.510<br />
| ''I&O Research''<ref>[http://www.ioresearch.nl/Portals/0/RAPPORT%20Oekraine-referendum%20maart%202016.pdf '] PDF via ioresearch.nl, 12 maart 2016. Geraadpleegd op 12 maart 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-02-25 | 19-22 feb. 2016<br />
| date-sort-value=19 | 19%<br />
| style="background-color: pink" | 30%<br />
| date-sort-value=29 | 14% wschl. voor, 15% wschl. tegen<br />
| n.v.t.<br />
| data-sort-value=29650| 29.650<br />
| ''EenVandaag''<ref>[http://www.eenvandaag.nl/uploads/doc/HetOekrai%CC%88ne-referendum.pdf] PDF via eenvandaag.nl, 25 februari 2016. Geraadpleegd op 29 februari 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-02-08 | 29 jan.-8 feb. 2016<br />
| date-sort-value=32 | 32%<br />
| style="background-color: pink" | 38%<br />
| date-sort-value=31 | 30%<br />
| minstens 32%<br />
| data-sort-value=2388| 2.388<br />
| ''I&O Research''<ref>[http://www.ioresearch.nl/Portals/0/RAPPORT%20Oekraine-referendum%20februari%202016.pdf 'Rapport: het referendum over de associatieovereenkomst met Oekraïne (februari 2016)'] PDF via ioresearch.nl, 19 februari 2016. Geraadpleegd op 24 februari 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-02-07 | 1-7 feb. 2016<br />
| date-sort-value=40 | 40%<br />
| style="background-color: pink" | 60%<br />
| date-sort-value=0 | n.v.t.<br />
| minstens 26%<br />
| date-sort-value=3000 | 3.000+<ref>[https://home.noties.nl/peil/onderzoeksopzet/ 'Onderzoeksopzet'] noties.nl. Geraadpleegd op 10 februari 2016.</ref><br />
| Peil.nl<ref>[https://www.noties.nl/v/get.php?a=peil.nl&s=weekpoll&f=20160207.pdf 'De stemming van 7 februari 2016'] PDF via noties.nl, 7 februari 2016. Geraadpleegd 10 februari 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2016-01-31 | 12-21 jan. 2016<br />
| date-sort-value=31 | 31%<br />
| style="background-color: pink" | 38%<br />
| date-sort-value=31 | 31%<br />
| minstens 34%<br />
| data-sort-value=2550| 2.550<br />
| ''I&O Research'' (i.s.m. [[Universiteit Twente]])<ref>[http://www.ioresearch.nl/home/nieuws/artmid/445/articleid/716/oekra239ne-referendum-%E2%80%98nee-kamp%E2%80%99-ligt-voor-maar-%E2%80%98ja-kamp%E2%80%99-loopt-in#.Vq8cdlKCRmU 'Oekraïne-Referendum: ‘nee-kamp’ ligt voor, maar ‘ja-kamp’ loopt in'] ioresearch.nl, 1 februari 2016. Geraadpleegd op 1 februari 2016.</ref><ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/ja-kamp-oekraine-referendum-loopt-in~a4235784/ 'Ja-kamp Oekraïne-referendum loopt in op tegenstanders'] volkskrant.nl, 1 februari 2016. Geraadpleegd op 1 februari 2016.</ref><br />
|-<br />
| data-sort-value=2015-12-28 | 18–28 dec. 2015<br />
| date-sort-value=13 | 13%<br />
| style="background-color: pink" | 51%<br />
| date-sort-value=36 | 13% wschl. voor, 23% wschl. tegen<br />
| minstens 53%<br />
| data-sort-value=27151 | 27.151<br />
| ''EenVandaag''<ref>[http://www.eenvandaag.nl/uploads/doc/Referendum%202016%20Rapportage.pdf 'Onderzoek: het referendum 2016'] (PDF) Eenvandaag.nl, 13 januari 2016. Geraadpleegd op 21 januari 2016.</ref><br />
|- <br />
| data-sort-value=2015-12-20 | 3-20 dec. 2015<br />
| date-sort-value=25 | 25%<br />
| style="background-color: pink" | 41%<br />
| date-sort-value=34 | 34%<br />
| minstens 28%<br />
| data-sort-value=3490| 3.490<br />
| ''I&O Research'' (i.s.m. Universiteit Twente)<ref>[http://www.ioresearch.nl/Portals/0/RAPPORT%20Het%20referendum%20over%20de%20associatie-overeenkomst%20met%20Oekraine%20IenO%20en%20UT.pdf 'Rapport: Het referendum over de associatieovereenkomst met Oekraïne'] (PDF) via ioresearch.nl, 1 februari 2016. Geraadpleegd op 2 februari 2016.</ref><br />
|}<br />
<br />
==Dreigvideo==<br />
Op 18 januari 2016 verscheen er op [[YouTube]] een video waarin zes gemaskerde mannen dreigen met aanslagen in Nederland als er op 6 april 'nee' wordt gestemd. De mannen doen zich voor als leden van het extremistische [[Azovbataljon]]. De Oekraïense regering en de leiding van het Azovbataljon ontkenden onmiddellijk iedere betrokkenheid: volgens hen was het filmpje - waarin ook de [[Vlag van Nederland|Nederlandse vlag]] verbrand wordt - "nep" en "in Rusland gefabriceerd".<ref name="film">[http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/01/19/anti-nederlands-dreigfilmpje-is-russische-propag-1582894 '"Oekraïners" dreigen met aanslag bij nee in referendum'], ''nrc.nl'', 19 januari 2016. Geraadpleegd op 16 februari 2016.</ref> De commandant van het Azovbataljon Andri Djatsjenko benadrukte dat het bataljon altijd via officiële kanalen bericht, en wees erop dat de uniformen en de getoonde wapens niet overeenkomen met die van het bataljon.<ref name="film"/> De Oekraïense Minister van Binnenlandse Zaken Arsen Arsakov noemde het filmpje "een provocatie" en de ''Nationale Veiligheids- en Verdedigingsraad'' schaarde het onder "hybride oorlogsvoering".<ref name="film"/><br />
<br />
Op 3 april 2016 verscheen er een rapport van onderzoekscollectief ''[[Bellingcat]]'', waarin werd betoogd dat de dreigvideo waarschijnlijk uit Rusland komt, meer specifiek uit [[Sint-Petersburg]].<ref>[http://nos.nl/artikel/2096898-dreigfilmpje-nee-tegen-oekraine-komt-uit-rusland.html '"Dreigfilmpje 'Nee tegen Oekraïne' komt uit Rusland"'], ''nos.nl'', 3 april 2016. Geraadpleegd op 3 april 2016.</ref> Daar bevindt zich een vereniging, het ''Internet Research Agency'', die Russische jongeren betaalt om pro-Russische en antiwesterse boodschappen te verspreiden via het internet. Volgens Bellingcat is de video dus niet het werk van individuele [[trol (internet)|internettrollen]], maar van een Russisch netwerk.<ref>{{en}}[https://www.bellingcat.com/news/uk-and-europe/2016/04/03/azov-video/ 'Behind the Dutch Terror Threat Video: The St. Petersburg “Troll Factory” Connection'], ''bellingcat.com'', 3 april 2016. Geraadpleegd op 3 april 2016.</ref><br />
<br />
==Uitslag==<br />
[[Bestand:Niederlande Referendum 2016.svg|thumb|links|Voorlopige uitslag per gemeente volgens de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]. In het rood een meerderheid tegenstanders; in het groen een meerderheid voorstanders.]]<br />
[[Bestand:Referendum Niederlande Wahlbeteiligung 2016.svg|thumb|De opkomst. In rood de gemeentes waar minder dan 30% van de kiesgerechtigden heeft gestemd (overigens zonder gevolgen voor de geldigheid van stemmen uit die gemeentes: de kiesdrempel gold alleen voor het totaal aantal stemmen).]]<br />
De voorwaarden voor de geldigheid van het referendum worden genoemd in de Wet raadgevend referendum. De belangrijkste voorwaarde is de opkomstdrempel van 30%. Zonder het halen van de opkomstdrempel zou het referendum niet geldig zijn. Als de opkomstdrempel zou worden gehaald en een meerderheid tegen de Nederlandse goedkeuring van het verdrag met Oekraïne zou stemmen, dan zou de wetgever een inwerkingtredingswet aan moeten nemen ofwel de wet die het verdrag goedkeurt intrekken. In reactie op Kamervragen gaf [[Minister-president van Nederland|minister-president]] [[Mark Rutte]] aan dat hij het verloop van het referendum zou afwachten en voorafgaand geen standpunt zou innemen.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/24624776/__CDA__D66__duidelijkheid_over_GeenPeil__.html 'Duidelijkheid geëist van Rutte over GeenPeil'] ''Telegraaf.nl'', 16 oktober 2015.</ref> <br />
<br />
Op 24 november deed mede-initiatiefnemer GeenStijl een eigen onderzoek naar het draagvlak onder politieke partijen met betrekking tot het accepteren van de uitslag van het referendum. SP, CDA, PVV, ChristenUnie, SGP, Partij voor de Dieren, VNL en 50PLUS hadden al eerder kenbaar gemaakt dat zij vinden dat de regering de uitkomst zou moeten respecteren, mits de opkomstdrempel wordt gehaald. Daar kwam nu ook de PvdA bij.<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/4194151/2015/11/24/Kamermeerderheid-steunt-uitkomst-GeenPeil.dhtml 'Kamermeerderheid steunt uitkomst GeenPeil'] ''AD.nl'', 24 november 2015.</ref> Met deze toezegging heeft de uitkomst van het referendum nu een meerderheid in de Tweede Kamer. VVD en D66 hebben aangegeven zich niet vooraf te willen binden, maar eerst de uitslag af te willen wachten.<ref>[http://nos.nl/artikel/2071257-kamer-uitslag-referendum-oekraine-respecteren.html 'Kamer: uitslag referendum Oekraïne respecteren'] ''NOS'', 25 november 2015.</ref> Op de verkiezingsavond zei premier Rutte dat Nederland het verdrag bij een overwinning van de tegenstanders "niet zonder meer" zou tekenen.<ref>[http://www.nu.nl/associatieverdrag-oekraine/4242811/rutte-bij-nee-tekent-nederland-verdrag-oekraine-niet-zonder-meer.html 'Rutte: Bij "nee" tekent Nederland verdrag Oekraïne "niet zonder meer"'] ''nu.nl'', 6 april 2016. Geraadpleegd op 7 april 2016.</ref> Hij liet in het midden wat de vervolgstappen zouden zijn na afwijzing van het verdrag, maar zei dat er een lang proces in gang gezet zou worden, waarbij "stap voor stap" naar oplossingen gezocht moest worden.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/25551283/__Rutte_neemt_uitslag_serieus__.html 'Rutte neemt uitslag serieus'] ''telegraaf.nl'', 6 april 2016. Geraadpleegd op 7 april 2016.</ref><br />
<br />
De opkomstdrempel werd gehaald, met 32,28%. Daarmee was de uitslag van het referendum geldig. 61% van de opgekomen kiezers stemde tegen het verdrag; dat is bijna 20% van de kiesgerechtigden.<ref>[https://www.kiesraad.nl/actueel/nieuws/2016/04/12/uitslag-referendum-associatieovereenkomst-met-oekraine 'Uitslag referendum Associatieovereenkomst met Oekraïne'] ''kiesraad.nl'', 12 april 2016. Geraadpleegd op 12 april 2016.</ref><br />
<br />
{| class="wikitable" style="text-align:right;"<br />
! Keuze<br />
! # stemmen<br />
! %<br />
|-<br />
| style="text-align:left" | Voor || 1.571.874&nbsp; || 38,21<br />
|-<br />
| style="text-align:left" | Tegen || 2.509.395&nbsp; || 61,00<br />
|-<br />
| style="text-align:left" | Blanco || 32.344&nbsp; || 0,79<br />
|-<br />
! Geldige stemmen<br />
! 4.113.613<br />
! 100,00<br />
|-<br />
| style="text-align:left" | Ongeldig || 38.000&nbsp; || 0,92 <br />
|-<br />
! Uitgebrachte stemmen/opkomst<br />
! 4.151.613<br />
! 32,28<br />
|-<br />
| style="text-align:left" | Stemgerechtigden || 12.862.658&nbsp; || <br />
|}<br />
<br />
De Europese Commissie, al eerder in de problemen gebracht door referenda in individuele lidstaten<ref>Hannan, D. 2016. ''Why Vote Leave''. Londen: Head of Zeus.</ref>, maakte op 7 april bekend voorlopig geen wijzigingen aan te brengen in de inwerkingtreding van het verdrag.<ref>[http://nos.nl/artikel/2097705-europese-commissie-nee-heeft-geen-invloed-op-oekraine-verdrag.html Europese Commissie: 'nee' heeft geen invloed op Oekraïne-verdrag]. NOS Nieuws. 7 april 2016.</ref><br />
<br />
===Evaluatie Kiesraad===<br />
De Kiesraad kwam op 2 juni 2016 met een evaluatie over het verloop van het referendum. De raad was kritisch, vooral op de manier waarop de handtekeningen ter verzoek van het referendum ingeleverd dienden te worden, die door de raad "omslachtig, niet erg klantvriendelijk en niet efficiënt" werd genoemd.<ref name="kiesraad">[http://www.trouw.nl/tr/nl/4500/Politiek/article/detail/4312393/2016/06/02/Kiesraad-vindt-dat-referendum-anders-moet.dhtml 'Kiesraad kraakt referendumwet '] ''trouw.nl'', 2 juni 2016. Geraadpleegd op 3 juni 2016.</ref> Onder de "weeffouten en onvolkomenheden" van het referendum viel verder de onmogelijkheid voor de Kiesraad om de ingezamelde handtekening te controleren op echtheid, de vrijheid die gemeenten hadden om naar eigen inzicht stemhokjes te plaatsen, en de onduidelijkheid van het stembiljet. Ook de ingestelde opkomstdrempel van 30% werd gekraakt door de Kiesraad: die zou thuisblijven in de hand werken.<ref name="kiesraad"/><br />
<br />
{{Commonscat|Dutch Ukraine–European Union Association Agreement referendum}}<br />
{{Appendix|2=<br />
{{References-scroll|height=400}}<br />
{{References}}<br />
}}<br />
<br />
[[Categorie:Nederlandse politiek in 2016|Referendum associatieovereenkomst]]<br />
[[Categorie:Europese integratie]]<br />
[[Categorie:Referendum in Nederland|Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235652Wikipedia2018-03-25T14:42:47Z<p>Juliën: /* Donaties */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px|[[Internetbedelen]]]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. Onze kosten blijven stijgen, maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op 12 miljoen dollar, waarvan 300.000 euro uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Internetbedelen&diff=235651Internetbedelen2018-03-25T14:41:13Z<p>Juliën: /* Bronnen */</p>
<hr />
<div>[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|300px|Voorbeeld van internetbedelen van [[Jimmy Wales]], oprichter [[Wikipedia]]]]'''Internetbedelen''' is bedelen om geld via het internet. Internetbedelen gaat vaak gepaard met een banner op een website die mensen oproept te doneren.<br />
<br />
== Voorbeelden ==<br />
Voorbeelden van internetbedelen:<br />
<br />
''"Geachte lezer, help mij! Ik ben een eenvoudige stukjesschrijver die door de enorme prijsstijgingen aan het eind van de maand nauwelijks iets over houdt. Aangezien ik mijn luxe leventje niet wil opgeven en net een nieuw huis heb gekocht, kan ik wel een extra centje gebruiken. U kunt een eventuele bijdrage storten op mijn bankrekening."'' <br />
<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://hotze.home.xs4all.nl/columns/bedelen_column.html Column: 'Internetbedelen']<br />
*[http://thewikipedian.net/2010/11/20/wikipedia-fundraising-banners-and-jimmy-wales/ Wikipedia fundraising banners and Jimmy Wales]<br />
<br />
[[Categorie:Internetcultuur]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Internetbedelen&diff=235649Internetbedelen2018-03-25T14:40:49Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|300px|Voorbeeld van internetbedelen van [[Jimmy Wales]], oprichter [[Wikipedia]]]]'''Internetbedelen''' is bedelen om geld via het internet. Internetbedelen gaat vaak gepaard met een banner op een website die mensen oproept te doneren.<br />
<br />
== Voorbeelden ==<br />
Voorbeelden van internetbedelen:<br />
<br />
''"Geachte lezer, help mij! Ik ben een eenvoudige stukjesschrijver die door de enorme prijsstijgingen aan het eind van de maand nauwelijks iets over houdt. Aangezien ik mijn luxe leventje niet wil opgeven en net een nieuw huis heb gekocht, kan ik wel een extra centje gebruiken. U kunt een eventuele bijdrage storten op mijn bankrekening."'' <br />
<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://hotze.home.xs4all.nl/columns/bedelen_column.html Column: 'Internetbedelen']<br />
*[http://thewikipedian.net/2010/11/20/wikipedia-fundraising-banners-and-jimmy-wales/ Wikipedia fundraising banners and Jimmy Wales]<br />
<br />
[[Categorie:Internet]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Internetbedelen&diff=235647Internetbedelen2018-03-25T14:40:03Z<p>Juliën: Nieuwe pagina aangemaakt met 'Voorbeeld van internetbedelen van [[Jimmy Wales, oprichter Wikipedia]]'''Internetbedelen''' is bedelen o...'</p>
<hr />
<div>[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|300px|Voorbeeld van internetbedelen van [[Jimmy Wales]], oprichter [[Wikipedia]]]]'''Internetbedelen''' is bedelen om geld via het internet. Internetbedelen gaat vaak gepaard met een banner op een website die mensen oproept te doneren.<br />
<br />
== Voorbeelden ==<br />
Voorbeelden van internetbedelen:<br />
<br />
''"Geachte lezer, help mij! Ik ben een eenvoudige stukjesschrijver die door de enorme prijsstijgingen aan het eind van de maand nauwelijks iets over houdt. Aangezien ik mijn luxe leventje niet wil opgeven en net een nieuw huis heb gekocht, kan ik wel een extra centje gebruiken. U kunt een eventuele bijdrage storten op mijn bankrekening."'' <br />
<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://hotze.home.xs4all.nl/columns/bedelen_column.html Column: 'Internetbedelen']<br />
*[http://thewikipedian.net/2010/11/20/wikipedia-fundraising-banners-and-jimmy-wales/ Wikipedia fundraising banners and Jimmy Wales]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235641Wikipedia2018-03-25T14:23:31Z<p>Juliën: /* Donaties */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. Onze kosten blijven stijgen, maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op 12 miljoen dollar, waarvan 300.000 euro uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lorenza_Alessandrini&diff=235640Lorenza Alessandrini2018-03-25T14:22:48Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>[[Bestand:2017 World Championships Ladies Podium.jpg|thumb|right|400px|The ladies podium at the 2017 World Figure Skating Championships. From left: Kaetlyn Osmond (2nd) Evgenia Medvedeva (1st) Gabrielle Daleman]]<br />
<br />
''Lorenza Alessandrini''' is een Italiaans kunstschaatseres. Ze kan het heel goed.<br />
<br />
<br />
<br />
==Media==<br />
* [https://www.youtube.com/watch?v=aiCuw8S7LBU Lorenza Alessandrini | Pierre Souquet SD 2017 Worlds (youtube)]<br />
*[https://groetenuiteerbeek.wordpress.com/2018/03/25/lorenza-alessandrini-pierre-bouquet/ Groeten uit Eerbeek -Lorenza Alessandrini]<br />
<br />
==Sociale Media==<br />
* [https://www.instagram.com/loryalessandrini/?hl=nl Instagram]<br />
<br />
[[Categorie:Schaatsen]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235639Wikipedia2018-03-25T14:16:30Z<p>Juliën: /* Donaties */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
[[Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg|thumb|400px]]<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. '''Onze kosten blijven stijgen''', maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op '''12 miljoen dollar''', waarvan '''300.000 euro''' uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg&diff=235638Bestand:Wiki-fundraiser-begging-600.jpg2018-03-25T14:15:37Z<p>Juliën: {{Afbeelding |Beschrijving= |Bron=http://thewikipedian.net/2010/11/20/wikipedia-fundraising-banners-and-jimmy-wales/ |Datum= |Auteur= |Toestemming= |Versies= |Licentie= }}</p>
<hr />
<div>{{Afbeelding |Beschrijving= |Bron=http://thewikipedian.net/2010/11/20/wikipedia-fundraising-banners-and-jimmy-wales/ |Datum= |Auteur= |Toestemming= |Versies= |Licentie= }}</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Wikipedia&diff=235637Wikipedia2018-03-25T14:12:55Z<p>Juliën: /* Leiding */</p>
<hr />
<div>'''Wikipedia''' is een project van de [[Wikimedia Foundation]], een in [[Florida (staat)|Florida]] gevestigde organisatie [[non-profit|zonder winstoogmerk]]. Onder de paraplu van de Wikimedia Foundation bevinden zich diverse meertalige [[project|projecten]] waarvan Wikipedia het oudste, bekendste en succesvolste is. De naam Wikipedia is een samentrekking ([[portmanteau]]) van het uit het [[Hawaïaans]] afkomstige woord „[[wiki]]” en het [[Engels]]e (maar oorspronkelijk uit het [[Grieks]] afgeleide) „encyclopedia”.<br />
<br />
Het doel van Wikipedia is om in elke taal een complete, rechtenvrije [[encyclopedie]] op het [[internet]] te creëren. De artikelen in deze encyclopedie worden geacht een [[neutraal gezichtspunt]] in te nemen. Omdat de artikelen door elke bezoeker bewerkt kunnen worden, geeft Wikipedia echter geen garantie wat betreft de juistheid en evenwichtige kwaliteit van de informatie. Daarnaast is vanwege het open karakter van het project [[Wikipedia:Vandalisme|vandalisme]] een probleem.<br />
<br />
De [[Nederlandstalige Wikipedia|Nederlandstalige versie]] is te vinden op {{span|[http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org]}}. Eind 2011 passeerde het aantal artikelen in de hoofdnaamruimte de 1.000.000, nadat er wekenlang enkele bots hadden gedraaid die een grote hoeveelheid gegevens uit databases naar Wikipedia overzetten.<!-- gebruik hier geen {{NUMBEROFARTICLES}}. --> De [[Engelstalige Wikipedia|Engelstalige versie]] is het grootst, met ruim 3.700.000 artikelen in september 2011. In totaal zijn er meer dan 10.000.000 artikelen te vinden op heel Wikipedia in 255 verschillende talen.<br />
<br />
==Opzet==<br />
Wikipedia is opgezet in de vorm van een [[WikiWiki]]. Voor Wikipedia is een apart programma ontworpen. Tegenwoordig is deze software, [[MediaWiki]], een [[opensourcesoftware]]-project dat zeer actief is en ook gebruikt wordt door de andere projecten van de WikiMedia Foundation en door diverse andere projecten en bedrijven.<br />
<br />
===Kenmerken van het project===<br />
Wikipedia is een echte [[wiki]], hetgeen betekent dat elke inhoudelijke pagina door iedere willekeurige bezoeker bewerkt kan worden. Wikipedia was de eerste serieuze, algemene, digitale encyclopedie waarbij met dit concept gewerkt werd. In vergelijking met andere concepten om informatie te verzamelen heeft dit tot gevolg dat Wikipedia, waar het actuele gebeurtenissen betreft die in de algemene belangstelling vallen, vaak zeer snel bijgewerkt is. Daar is het concept ook naar genoemd: ’wikiwiki’ betekent in het [[Hawaïaans]] ’snel’.<br />
<br />
Kenmerkend voor het project en het succes ervan is tevens het feit dat de inhoud deels rechtenvrij is. Alle tekst en media worden door Wikipedia door middel van de [[GNU Free Documentation License|GFDL-licentie]] vrijgegeven en beschikbaar gesteld voor het publiek. Eenieder is daarmee gerechtigd de inhoud kosteloos te verspreiden en/of te wijzigen, terwijl niemand de toegang tot een uit Wikipedia overgenomen en eventueel gewijzigde inhoud kan worden onthouden.<br />
<br />
Wikipedia presenteert zich daarbij uitdrukkelijk als een encyclopedie en niet als een woordenboek, discussieforum of webportaal. Voor woordenboekinformatie is overigens het zusterproject [[Wiktionary]] in het leven geroepen.<br />
<br />
===Richtlijnen en basisregels===<br />
[[Auteursrechten]]schendingen zijn gevaarlijk voor Wikipedia.<ref>John Broughton, ''Wikipedia: The Missing Manual'', O’Reilly Media, 2008, ISBN 978-0-596-51516-4 p. 364.</ref> Een belangrijke regel is dan ook teksten die [[auteursrecht]]en schenden, niet toelaatbaar zijn. Volgens een andere richtlijn zouden artikelen een ''neutraal standpunt'' dienen te vertolken.<ref>[[Wikipedia:Wikipedia:Neutraal standpunt|Wikipedia:Neutraal standpunt]] op Wikipedia]]</ref> Artikelen hebben zogenaamde overlegpagina’s om onduidelijkheden of twistpunten te bespreken. Voor de Wikipedia van een bepaalde taal geldt, dat de bijdragen in de respectievelijke taal van geschreven moeten zijn (uitzonderingen als citaten daargelaten).<br />
<br />
===Medewerkers===<br />
Iedereen kan aan Wikipedia bijdragen, ook anoniem. Er is geen limiet aan het bijdragen, sommigen doen dit incidenteel, anderen dagelijks. Theoretisch kan alle tekst door iedereen bewerkt worden. Vooral in de begintijd van het project kon iemand aan een kort artikel beginnen, waarna een aantal anderen eraan verder werkten tot het een volwaardig encyclopedisch artikel werd.<br />
<br />
===Leiding===<br />
Wikipedia heeft geen leiding; de eigenaar van de website, de [[Wikimedia Foundation]], staat de website een grote autonomie toe. Binnen de enkele taalversies zijn wel gemeenschappen ontstaan die bijvoorbeeld via een stemming tot een gezamenlijk besluit kunnen komen. Er zijn moderatoren die voor een goede afloop van procedures zorgen maar niet de inhoud van Wikipedia kunnen bepalen. Dat geldt ook voor de steunvereniging in Nederland, Wikimedia Nederland. De ledenvergadering zou geen besluiten over de inhoud van Wikipedia kunnen nemen.<ref>Artikel [https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia&oldid=42283220 Wikipedia] op Wikipedia</ref><br />
<br />
Het bedrijf [[Bomis]] betaalde aanvankelijk twee mensen, de oprichters van Wikipedia [[Larry Sanger]] en [[Jimmy Wales|Jimmy (Jimbo) Wales]], de eigenaar van Bomis, om aan het project te werken en er in bepaalde zin leiding aan te geven. Later werd Larry Sanger vrijwilliger bij Wikipedia. Andere Bomis-personeelsleden die aan het project hebben meegewerkt zijn Tim Shell, één van de medeoprichters van Bomis, en programmeurs als Jason Richey en Toan Vo.<br />
<br />
Sinds [[20 juni]] [[2003]] vaart Wikipedia onder de vlag van de [[Wikimedia Foundation]]. Jimmy Wales was tot oktober 2006 voorzitter van de Wikimedia Foundation, en sinds Florence Devouard het stokje heeft overgenomen ''voorzitter emeritus''.<br />
<br clear="all" /><br />
<br />
=== Donaties ===<br />
Regelmatig roept Wikipediastichter Jimmy Wales via een online banner op tot het doneren van geld aan de organisatie. De campagne is op een vastgesteld tijdstip maar doneren kan ook het ganse jaar door.<br />
<br />
''“Rond de jaarwisseling hebben we weer een donatieronde gehad. Dat doen we ieder jaar. Het geld dat we daarmee ophalen is bedoeld om de sites voor het komende jaar in de lucht te houden. '''Onze kosten blijven stijgen''', maar gelukkig doen de donaties dat ook. Vijf jaar geleden werd er nog 6 miljoen dollar opgehaald. Dit keer lag dat bedrag op '''12 miljoen dollar''', waarvan '''300.000 euro''' uit Nederland.”''<ref>[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Het succesverhaal van Wikipedia]</ref><br />
<br />
==Geschiedenis van Wikipedia==<br />
Het project begon met een conversatie tussen twee oude internetvrienden, Larry Sanger, hoofdredacteur van [[Nupedia]] en [[Ben Kovitz]], een computerprogrammeur en [[betawetenschappen|bèta-wetenschapper]], op de avond van 3 januari 2001 in San Diego (Californië). Kovitz had al eerder te maken gehad met een ander soort wikiproject, en toen hij het basisconcept aan Sanger uitlegde, zag deze onmiddellijk dat het wikiformaat uitstekend geschikt zou zijn voor het opzetten van een opener, minder formeel project dan Nupedia. Vier maanden daarvoor hadden Sanger en zijn baas [[Jimmy Wales]], president-directeur van Bomis, Inc., al eens verschillende mogelijkheden besproken om naast Nupedia een opener, aanvullend project te beginnen. Het kostte Sanger dus niet veel moeite om Wales over te halen een wiki voor Nupedia op te zetten. Nupedia’s eerste wiki ging [[online]] op 10 januari 2001. Van de kant van de auteurs en redacteuren van Nupedia kwam echter het nodige protest tegen het plan om Nupedia zo nauw te associëren met een webpagina, gebaseerd op het wikiconcept. Daarom kreeg het nieuwe project per [[15 januari]] de naam ’Wikipedia’ en een eigen, onafhankelijk adres op het web. Deze datum werd later uitgeroepen tot [[Wikipedia:Wikipedia:Wikipediadag|Wikipediadag]].<br />
<br />
Heel wat deelnemers kwamen in één klap binnen via publicatie van [[Slashdot]] in maart en juli. Ook andere publicaties trokken deelnemers, zoals die op Kuro5hin. Zoekmachines (vooral [[Google (zoekmachine)|Google]]) en andere portals dirigeren dagelijks honderden potentiële deelnemers naar Wikipedia. Op 12 februari 2001 werd de eerste mijlpaal van 1000 artikelen (pagina’s) al overschreden; daarna groeide het met ca. 1000 per maand en steeg het een tijdlang tot ongeveer 40.000 per maand. Het oorspronkelijke doel was te komen tot minimaal 100.000 artikelen, maar toen dat aantal was bereikt, ging de groei nog volop door.<br />
<br />
Vanaf de zomer van 2001 zijn er naast de oorspronkelijke Engelstalige vele andere Wikipedia’s gestart, waaronder de Nederlandstalige. Het aantal talen en dialecten neemt nog steeds toe. Naast de Engelstalige hebben vooral de [[Duitstalige Wikipedia|Duits-]] en de [[Franstalige Wikipedia]] het grootste aantal artikelen.<br />
<br />
Op 3 augustus 2003 verscheen op de Nederlandstalige Wikipedia het 10.000e artikel. Gezamenlijk werd hierover een [[Wikipedia:Wikipedia:Persbericht 2003 - 10000ste artikel|persbericht]] opgesteld. De maanden direct hierna nam het bezoek en het aantal medewerkers toe.<br />
<br />
In de maanden augustus en september 2003 werd een internationale logowedstrijd gehouden. Het logo van [[Paul Stansifer]] werd met grote meerderheid verkozen. Daarna werd dit aangepast tot een grijze versie op basis van hetzelfde idee.<br />
<br />
De explosieve groei van Wikipedia stagneerde na 2008, zowel in aantal nieuwe artikelen per dag als aantal actieve gebruikers. Nadat de website volgens [[Alexa]] na 2008 jarenlang op nummer 6 stond op de wereldranglijst van de meestbezochte sites, kwam de site in 2011 op nummer 7 op de lijst, toen het door [[Blogger]] werd ingehaald. De Nederlandstalige Wikipedia wordt aanzienlijk minder gelezen dan de Engelstalige, ook al verschijnt hij in Nederland of België regelmatig hoger in de zoekresultaten op Google, aangezien Google rekening houdt met de locatie.<br />
<br />
Wikipedia kampt sinds ca. 2008 met imago- en groeiproblemen, vaak vanwege onderlinge conflicten tussen gebruikers en de vaak genoemde ongezellige werksfeer.<ref>https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Rapportage_Motivaction_Bewerkers.pdf</ref> Ook de [[bureaucratie]] en vriendjespolitiek van de moderators onderling wordt als bedrukkend ervaren door bijdragers met minder gebruikersrechten. Om die reden besluiten steeds meer mensen na een hooglopende ruzie of een algemene teleurstelling in het systeem, te stoppen met bijdragen. Vooralsnog lijkt er geen oplossing voor zowel de stagnatie als de problemen die de bijdragers ervaren. Ook [[Jimmy Wales]] erkent dit probleem. Hij bracht dit onder woorden met: "We need to maintain and improve our quality standards, while at the same time remaining open, friendly, and welcoming as a community".<br />
<br />
De meest geraadpleegde Wikipedia-versies zijn de Engelstalige Wikipedia (61,32%), gevolgd door de Spaanse (6,82%), Russische (6,04%), Japanse (5,72%) en de Duitse versie (5,25%).<ref>schattingen volgens http://www.alexa.com/siteinfo/wikipedia.org geraadpleegd op 18 november 2014</ref><br />
<br />
== Knelpunten ==<br />
In de [[media]], maar ook door bijdragers en ex-bijdragers is er '''kritiek op [[Wikipedia]]'''. Vaak genoemde punten zijn het gebrek aan [[betrouwbaarheid]], gebrek aan [[expertise]],<ref name=Gann>{{Aut|[[Kyle Gann]]}}, [http://www.artsjournal.com/postclassic/2007/05/sand_castles_of_knowledge.html ''Sand Castles of Knowledge'', een essay]</ref> onderlinge conflicten tussen de bijdragers, machtsmisbruik van moderatoren, en de dominante positie die Wikipedia inneemt op internet doordat zij via [[Google]] vaak hoog in de zoekresultaten opduikt.<ref>{{ts.|The Register}}, 26 januari 2009, [http://www.theregister.co.uk/2009/01/26/britannica_slaps_google/ Google and the Great Wikipedia Feedback Loop]</ref><ref>{{Aut|David Gerard}}, 19 januari 2011, [http://davidgerard.co.uk/notes/2011/01/19/single-point-of-failure/ ''Single point of failure'']</ref> Een aantal alternatieve wiki-projecten werden opgestart, die elk op hun manier proberen om een aantal van de problemen op Wikipedia te vermijden, of er op een andere manier mee om te gaan. Sommige kritiek betreft echter ook deze andere wiki’s.<br />
<br />
===Consensus vs waarheid===<br />
Wikipedia draait op [[consensus]]gericht resultaat. De ’consensus’ (theoretisch de meerderheidsopinie van Wikipedianen) is niet per definitie de [[waarheid]]. Als iedereen, behalve enkele wetenschappers, gelooft dat de Aarde plat is, is de Aarde op Wikipedia plat, ongeacht de bewijsvoering van enkele wetenschappers. Op het gebied van [[exacte wetenschap]], sportuitslagen, goed gedocumenteerde historische feiten kan de bewijsvoering overtuigend en helder éénlijnig zijn. Op het gebied van politieke, culturele, geneeskundige en religieuze onderwerpen en minder goed gedocumenteerde geschiedenis is de betrouwbaarheid van het geschrevene meer discutabel en kan niet zomaar klakkeloos als juist worden aangenomen. Het is beter Wikipedia niet als wetenschappelijke [[encyclopedie]] te zien, maar als een online [[forum]] te beschouwen, waarop gegevens worden gepubliceerd met een soms onduidelijke en variërende mate van juistheid.<br />
<br />
Een probleem bij Wikipedia is dat het de [[pretentie]] heeft [[neutraal|neutrale]] waarheid te presenteren en dat feitelijk juiste gegevens parallel gepubliceerd wordt in combinatie met onmeetbare, discutabele gegevens. Het is niet altijd duidelijk tot welk kamp een artikel behoort. Vanuit het besef dat het moeilijk is om een artikel vanuit een zogenaamd neutraal standpunt te schrijven, ontstond bijvoorbeeld [[wikinfo]].org,<ref><nowiki>oude link: http://www.wikinfo.org/index.php/Wikinfo</nowiki>; nieuw: http://wwtrade.org/English/index.php/Wikinfo</ref> waar verscheidene artikelen over hetzelfde thema mogelijk zijn, die het telkens vanuit een ander standpunt weergeven, of [[infogalactic]].com,<ref>http://infogalactic.com</ref> waar naast Wikipedia’s „vijf zuilen” zeven regels vastgelegd werden, zoals „play nice and play fair”, „Regels zijn richtlijnen voor gebruikers, en geen kauwspeelgoed voor advocaten.”<ref>http://www.breitbart.com/tech/2016/10/10/anti-thought-police-infogalactic-launches-as-wikipedia-alternative/</ref><br />
<br />
===Bronnenproblematiek en cirkelreferentie===<br />
In veel artikelen ontbreken bronnen. Teksten worden soms overgenomen uit anderstalige edities, waarin ook reeds geen bron aangegeven is, en waarbij steeds de mogeljkheid bestaat dat diegene die de moeite doet om het te vertalen, er foutjes laat insluipen omdat taalnuances verkeerd begrepen worden. Wanneer bronnen pas na verloop van tijd worden ingevoegd, is het al voorgekomen dat de later toegevoegde bronnen eigenlijk gebaseerd waren op het oorspronkelijke Wikipedia-artikel zonder bronnen. Men noemt een dergelijke [[systematische fout]] een [[cirkelreferentie]]. Aangezien Wikipedia op het internet veelvuldig gekopieerd wordt en door studenten en journalisten in herschreven vorm wordt gebruikt, kan het open Wikipedia-systeem leiden tot een problematische nieuwe onwaarheid, een moderne vorm van [[overlevering]] of [[moderne legende]]n.<br />
*'''Google''' zet het Wikipedia-artikel vaak bij de eerste zoekresultaten. Soms staat Wikipedia zelfs vóór de officiële website van de gezochte persoon of groepering. Dat leidt ertoe dat kennis voornamelijk via Wikipedia verworven wordt. Dit monopolie is ongewenst, want hoewel Wikipedia naar een neutrale weergave van de feiten streeft, domineert het vanwege de hoge Google-ranking de feiten! Een van de negatieve effecten is [[cirkelreferentie]]: artikelen worden uit Wikipedia overgenomen, herschreven en vervolgens aangevoerd als [[bron]].<br />
*Inmiddels bestaan er veel '''[[klonen]] van Wikipedia''', dat wil zeggen sites die de inhoud van Wikipedia letterlijk overnemen. Een belangrijk neveneffect van Wikipediaklonen is dat ze ervoor zorgen dat informatie op het internet steeds eenzijdiger wordt. Het is inmiddels geen zeldzaamheid dat vijf van de eerste tien zoekresultaten op [[Google (zoekmachine)|Google]] allemaal hetzelfde artikel bevatten, op verschillende sites. Foutieve informatie kan op deze manier razendsnel over internet worden verspreid. Critici van Wikipedia zien dit als een zorgwekkende ontwikkeling.<br />
*Online edities van '''kranten gebruiken in hun artikelen Wikipedia als bron''' door in de tekst ’(wiki)’ achter onderwerpen te plaatsen met een deeplink naar het Wikipedia-artikel ongeacht of het artikel wel of niet ondersteund wordt door bronnen. Zo publiceerde de NRC op 31 augustus 2011 een artikel over [[Abdul Ati al-Obeidi]] met een deeplink naar het Engelse [[Wikipedia:en:Abdul_Ati_al-Obeidi|wikipedia-artikel]] over Abdul Ati al-Obeidi. In de [http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdul_Ati_al-Obeidi&action=history geschiedenis van dit artikel] blijkt dat er op dat moment nog geen bronnen over de inhoud van dit artikel stonden en niet duidelijk was of de informatie klopte.<br/> In Duitsland nam de pers de biografie van de talkshowpresentatrice Eva Herman over van de Duitse Wikipedia zonder deze te controleren. Toen later een Wikipediamedewerker naar een bron vroeg voor de graduatie die zij volgens het artikel zou hebben, werd hij zowat uitgelachen: dat staat toch in alle kranten! Tot iemand vaststelde dat deze informatie helemaal niet klopte, bleef de pers de biografie van Wikipedia citeren en werden de vertrouwde kranten op Wikipedia als bron toegevoegd.<ref>{{de}}[http://www.wikiweise.de/wiki/Wikiweise%3AWikiweise%20und%20Wikipedia Wikiweise und Wikipedia]</ref><br />
<br />
===Vandalisme===<br />
Iets waar Wikipedia, net zoals andere wiki’s, mee te kampen heeft is „vandalisme”. Echte onzin of „puberaal geklieder” (zoals „Wikipedia is een project van het NOS-journaal”, „Zeekoeien zijn gek op pizza” (in een artikel over de basgitaar) of „Jantje is gek!!!!”) wordt vaak snel verwijderd. Sommigen maken „vandalismebestrijding” tot hun taak. In de hierdoor ontstane onaangename ’jachtsfeer’ worden soms ook geldige bijdragen als vermeend vandalisme teruggedraaid, veelal omdat ’anonieme bijdragen’ met argwaan worden bezien. Ook bijdragen van geblokkeerde bijdragers worden naderhand verwijderd, omdat het [[motief]] van die bijdrager in twijfel getrokken wordt, ook al is de bijdrage feitelijk juist en voorzien van neutrale [[bron]] die de juistheid van de bijdrage aantoont. Ander vandalisme blijft op de pagina’s staan omdat de medewerkers te weinig belangstelling hebben voor het betreffende lemma, of omdat zij de energie verliezen om er iets aan te doen.<br />
Sommige serieuze bijragers verliezen de moed om artikelen te schrijven, wanneer ze ondervinden dat vandalen en dilettanten (zie onder) zomaar hun gang gaan of anderzijds hun geldige bijdragen zomaar worden teruggedraaid of er ruzies ontstaan die uitlopen in beledigingen en blokkades.<ref>http://motherboard.vice.com/read/wikipedia-editor-says-sites-toxic-community-has-him-contemplating-suicide</ref><br />
<br />
==== IP-adressen Nederlandse Omroep ====<br />
In 2007 werden enkele IP-adressen van computers van de [[Nederlandse Publieke Omroep]] geblokkeerd. NPO-woordvoerder [[Erik Kroeze]] vond dit 'rigoreus': ''Het gaat met name om het bijplaatsen door omroepen van links die meer informatie bieden over een bepaald onderwerp. Dat vindt Wikipedia iets te promotioneel, maar dat kun je ook zien als een journalistieke bijdrage". De woordvoerder erkent dat de aanpassingen uit de hand gelopen zijn, maar vermoedt dat het wel onschuldig begonnen is: "Ik denk dat ze zich niet hebben gerealiseerd hoe openbaar Wikipedia is"''. [[Ronald Beelaard]], die toenmalig woordvoerder van Wikimedia Nederland was, antwoordde hierop dat het blokkeren van de complete ip-range van de publieke omroep &#8211; zo'n 65.000 ip-adressen - wellicht niet nodig was geweest: ''"Achteraf is misschien de verhouding tussen de 20 betrokken ip-adressen en de voorzorgsmaatregel om de hele range te blokkeren, een beetje scheef .Je verwacht toch van een organisatie als de publieke omroep, die ook op een verstandige manier met informatie omgaat, niet dat ze gaan vandaliseren op een soortgelijk informatiesysteem als Wikipedia."''<ref>[http://webwereld.nl/security/35342-publieke-omroep-wikipedia-rel-is-overdreven Publieke Omroep: Wikipedia-rel is overdreven]</ref><br />
<br />
<br />
====Hoax====<br />
’Onzichtbaar vandalisme’ en [[hoax]]en blijken hardnekkiger te zijn dan de duidelijk herkenbare onzin. Door subtiele wijzigingen kan een heel andere draai aan een artikel worden gegeven. Ook kan iemand per ongeluk foutieve informatie toevoegen. Bij het invoegen van gegevens uit anderstalige bronnen of Wikipediaversies, kunnen subtiele vertaalfouten een eigen leven gaan leiden. Wanneer niemand door heeft dat de informatie onjuist is, kan die maanden- of jarenlang op Wikipedia blijven staan. Zo zijn er gevallen bekend{{toelichting}} van artikelen over personen die in werkelijkheid niet bestaan, maar over wie toch maandenlang een artikel bestond. <!---In het artikel [[Slag om Stalingrad]] heeft bijvoorbeeld van [[17 april]] [[2004]] tot [[9 maart]] [[2007]] (bijna drie jaar) onafgebroken foutief gestaan dat deze slag op 28 juni begon, terwijl verderop in het artikel wel de goede datum vermeld stond. Van 2007 tot 2011 stond in het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Number of the Beast|Number of the Beast]] ''Benediktos (blue bastard)'', blijkbaar een verwijzing naar paus [[Benedictus XVI]].---> In het Nederlandstalige artikel over paus [[Wikipedia:paus Fabianus|Fabianus]] stond, van toen het artikel in 2005 werd begonnen tot het na elf jaar werd gecorrigeerd, dat men een oplichtende duif op zijn hoofd zag, een duidelijke vertaalfout van „they saw a dove alight”.<ref>http://www.wordreference.com/definition/alight</ref><br />
<br />
===Kwaliteit===<br />
Een vergelijking in september 2004 van de [[Duitstalige Wikipedia]] en twee andere Duitstalige encyclopedieën, [[F.A. Brockhaus|Brockhaus]] en [[Encarta]], door het computertijdschrift ''c't magazine'', viel in het voordeel van Wikipedia uit.<br />
<br />
Uit een onderzoek van het tijdschrift ''[[Nature]]'' bleek in december 2005 dat de (Engelstalige) Wikipedia minder betrouwbaar is dan de befaamde ''[[Encyclopædia Britannica]]''. Het gemiddeld aantal onnauwkeurigheden en fouten per naslagwerk zou bij Wikipedia op vier hebben gelegen, bij de ''Britannica'' op drie. Het betrof hier een betrekkelijk kleine selectie van artikelen uit de [[exacte wetenschap]]pen en [[techniek]], en veel van de aangetroffen ’fouten’ betroffen [[meningsverschil]]len tussen de onderzoekers van ''Nature'' en de redacteuren van de ''Britannica'' over welke feiten vermeld zouden moeten worden in een encyclopedie.<ref>Andrew Orlowski. [http://www.theregister.co.uk/2006/03/23/britannica_wikipedia_nature_study ''Nature'' mag cooked Wikipedia study]. '[[The Register]]'", 23 maart 2006. URL bezocht op 7 december 2006.</ref> Over de kwaliteit over politieke, culturele en veel hedendaagse onderwerpen is geen onderzoek gedaan. De conclusies van zowel ''Nature'' als ''Britannica'' zijn daardoor eenkennig en vormen geen goed oordeel over gehele inhoud van de website.<br />
<br />
====Het aantal bewerkers garandeert niet dat het artikel beter wordt====<br />
Het idee dat een artikel steeds beter wordt naarmate het meer wordt bewerkt, werd bekritiseerd. Veel van de bewerkingen zijn klein (spelfouten, opmaak). Op sommige artikelen gebeuren de meeste bewerkingen door [[bot]]s, die interwiki’s toevoegen of wijzigen, dubbele doorverwijzingen proberen op te lossen en (op de Engelse Wikipedia) zelfs „''potentieel'' vandalisme” terugdraaien. Dat veel mensen aan een artikel gaan sleutelen garandeert nog niet dat de kwaliteit ervan toeneemt. Het tegenovergestelde kan zelfs het geval zijn. [[Robert McHenry]], die van 1992 tot 1997 hoofdredacteur was van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'', gaf het voorbeeld van het [[Wikipedia:en:Alexander Hamilton|Engelstalige lemma]] over [[Alexander Hamilton]], dat (op 4 november 2004<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Alexander_Hamilton&oldid=7172867 Alexander Hamilton] op en.wikipedia.org, Versie per 3 nov 2004 23:24.</ref>) interne inconsistenties bevatte, doordat Hamiltons geboortejaar onzeker was: sommige passages gingen uit van 1755, andere van 1757. McHenry merkte verder op dat eerdere versies van het lemma wél consistent waren en daarbij veel beter geschreven. Het lemma, aldus McHenry, was ’tot middelmatigheid bewerkt’.<ref>[[Robert McHenry]]. [https://web.archive.org/web/20080715200648/http://www.techcentralstation.com/111504A.html ''Wikipedia – The Faith-Based Encyclopedia''], Tech Central Station Daily (techcentralstation.com), 15 november 2004. Opgeslagen in archive.org op 15 juli 2008.</ref><br />
<br />
====Systematische bias====<br />
[[Dale Hoiberg]], voormalig hoofdredacteur van de ''[[Encyclopædia Britannica]]'' merkte op dat er in Wikipedia sprake is van [[systematische bias]]. Sommige onderwerpen krijgen in relatie tot hun belang buitensporig grote artikelen. Daarbij speelt natuurlijk het probleem dat iedereen zelf mag uitmaken wat belangrijk is. Er bestaan zeer veel artikelen over [[informatica]] en [[populaire cultuur]], terwijl onderwerpen als [[kunst]] en [[Afrika]] ondervertegenwoordigd zijn. Zo is ooit opgemerkt dat het artikel over stripfiguren [[Casper en Hobbes]] op de Engelstalige Wikipedia langer was dan het artikel over [[William Shakespeare]]. Bruno Peeters, social media-expert van de [[Belfius Bank]], vermeldde ondermeer dat er op de Nederlandstalige Wikipedia meer Amerikaanse pornosterren een pagina hebben dan Belgische ingenieurs.<ref>Frederik Tibau, in: {{ts.|Knack}}, 14 april 2015, [http://datanews.knack.be/ict/de-nederlandstalige-wikipedia-willekeur-rancune-en-een-chronische-onderbelichting-van-het-vlaamse-bedrijfsleven/article-normal-562123.html ''De Nederlandstalige Wikipedia: Willekeur, rancune en een chronische onderbelichting van het Vlaamse bedrijfsleven'']</ref><br />
<br />
Een aantal vertekeningen kunnen een gevolg zijn van toevalligheden, die elk moment weer kunnen veranderen. Als een gebruiker actief wordt die een grote belangstelling voor en heel wat kennis over een bepaald onderwerp heeft, is er kans dat daar ook veel over geschreven zal worden. Een ander voorbeeld waaraan men kan vaststellen dat de inhoud uit balans is, is het aantal artikelen over muziek[[single]]s. Het aantal artikelen over singles die na 2000 uitgebracht werden, ligt vele malen hoger dan bijvoorbeeld het aantal artikelen over singles uit de jaren 1960, ’70 en ’80, hoewel de verkoop van singles juist is afgenomen en ook de relevantie van hitlijsten is afgenomen door de invloed die de opkomst van internet heeft op de muziekcultuur.<br />
<br />
====Gekleurde berichtgeving====<br />
Hoewel bovenstaande kritiekpunten betrekking hebben op thema’s uit de populaire cultuur, laat de neutraliteit van bepaalde andere onderwerpen, met name [[politiek]], [[religie]], [[experimentele wetenschap]], [[subcultuur|subculturele onderwerpen]], vaak ook te wensen over. Veel gebruikers zijn mannen, Westers, hebben de leeftijd van 15-45 en andere specifieke kenmerken die niet overeenkomen met de kenmerken van een gemiddelde bevolking. Er is op Wikipedia bijvoorbeeld veel meer informatie beschikbaar over Noord-Amerika en Europa dan over Afrika en Zuid-Amerika.<br />
<br />
De politieke kleur op Wikipedia is ondanks haar claim op neutraliteit vooral links-liberaal van karakter. Vaak neemt men klakkeloos berichten over uit de mainstream-media; bronnen die een ander perspectief geven, worden vaak geschuwd en zonder enige opgaaf van redenen verwijderd. Een aantal Wikipediamedewerkers probeert hun mening op te leggen inzake politiek gerelateerde onderwerpen, vooral rond de kwesties Israël-Palestina, Rusland vs. Westen en de recente oorlogen in het Midden-Oosten. Aan dit soort politieke kleur biedt Wikipedia niet de neutraliteitsgarantie zoals dat wel hoort te zijn.<br />
<br />
====Dilettant vs publicerende expert====<br />
Op Wikipedia heeft de [[dilettant]] een bevoorrechte positie ten opzichte van een expert die buiten Wikipedia publiceert. Wanneer een expert naar eigen publicaties en/of werk van bekenden/vrienden/kennissen/collega’s verwijst, kan hij beschuldigd worden van [[belangenverstrengeling]]. De leek mag echter paradoxaal genoeg wel naar hetzelfde werk verwijzen, ongeacht of hij het werk wel of niet begrepen heeft.<br />
<br />
Op de Engelstalige Wikipedia kreeg musicoloog [[Kyle Gann]] te maken met het dilettant vs expert probleem. Gann schreef een uitgebreid essay over het falen van Wikipedia in zijn geval.<ref name=Gann/><br />
<br />
Op de Nederlandstalige Wikipedia kreeg de irrigatie-deskundige [[ingenieur]] R. Oosterbaan te maken met een obstructie door een bijdrager die in de ploegendienst van een glasrecyclingsfabriek werkte en niet deskundig was op het gebied van irrigatie. De fabrieksarbeider zag enkel de [[zelfreferentie]] en voerde dat als hoofdargument aan om de expert te dwarsbomen. Hoewel de meerderheid van de bijdragers inzagen dat de dilettanten ongelijk hadden, besloot Oosterbaan net als musicoloog Gann vanwege de desillusie te stoppen met bijdragen.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:R.Oosterbaan&diff=18409785&oldid=17863443 R.Oosterbaan] op nl.wikipedia.org op 28 sep 2009 20:41</ref><br />
<br />
Een ander voorbeeld uit de Nederlandstalige Wikipedia is emeritus hoogleraar fysiologische psychologie Albert Kok. Hij zag zijn artikel over [[bewustzijn]] op Wikipedia vakkundig gesloopt worden door een goedbedoelende amateur die hem, toen Kok protesteerde, verweet enige elementaire denkfouten te maken. Kok schreef: „Ik wil geen denkfouten meer maken, daarom stop ik dit commentaar. Ik heb er nu echt een beetje genoeg van. Jullie zoeken het maar uit.” Later wist hij toch de draad weer op te pakken.<ref>[http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Overleg:Bewustzijn&diff=10132224&oldid=10129009 Overlegpagina van het Wikipedia-artikel over bewustzijn]</ref><ref>[http://upload.wikimedia.org/wikimedia/nl/a/a7/20070722_Elsevier.PDF De Nederlanders achter Wikipedia] (pdf) Elsevier 22 september 2007</ref><br />
<br />
Een variant van dit probleem kan optreden als de expert ook nog eens een autoriteit is op een [[niche]]-vakgebied en het vakgebied bij een klein publiek bekend is, mogelijk door de taal waarin hij publiceert. Het kan daardoor voorkomen dat zijn artikelen door de gemeenschap (die collectief minder weten dan de expert op dit vakgebied) als niet relevant genoeg voor opname beoordeeld worden en worden verwijderd. Dit komt voor bij mensen die bijvoorbeeld gespecialiseerde kennis hebben over [[hedendaagse kunst]] of andere onderwerpen die bij een relatief klein publiek bekend zijn. Er worden zeer regelmatig artikelen op verkeerde gronden verwijderd.<br />
<br />
====Gebrek aan zelfkritiek====<br />
Artikelen op Wikipedia over Wikipedia zijn doorgaans positief gekleurd omdat de bijdragers van het forum [[fan]] zijn van het forum en slechte eigenschappen of hiaten in het systeem bagatelliseren of ontkennen. Het Engelstalige artikel [[Wikipedia:en:Criticism of Wikipedia|Criticism of Wikipedia]] komt slechts zelden voor in anderstalige Wikipedia-versies. Hoewel het lemma Kritiek op Wikipedia in het Nederlands meerdere malen direct na aanmaak door moderatoren werd verwijderd, bestaat er bestaat wel een artikel [[Wikipedia:Wikipedia:Kritiek op Wikipedia]]. Dit artikel vermeldt niet alle problemen van Wikipedia, zoals onder andere het bovengenoemde expert vs dilettant probleem en het onderstaande probleem van de stagnatie en problemen in de werksfeer. Het artikel ''Wikipedia:Kritiek op Wikipedia'' is sinds 2007 beveiligd tegen editeren door niet-ingelogde gebruikers.<br />
<br />
===Kritiek op de software===<br />
Een recenter en steeds urgenter wordend probleem is de verouderde software van Wikipedia. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om een [[YouTube]]-filmpje te embedden. Ook artikelen van andere sites kunnen niet embed worden, zoals tegenwoordig wel bijvoorbeeld gebruikelijk is op [[Facebook]] en [[Hyves]]. [[MySpace]] kampte eerder met vergelijkbare problemen die de site uiteindelijk noodlottig werden. De commerciële wiki-software-variant [[wikia]] is meer up to date en kan wel YouTube-clips embedden.<br />
<br />
==Meer lezen==<br />
* Wikimedia Deutschland e. V. (uitgever): ''Alles über Wikipedia und die Menschen hinter der größten Enzyklopädie der Welt'', Hoffmann en Campe, 1e uitgave, Hamburg, 2011; hoofdstuk ''Die dunkle Seite der Wikipedia – Am Anfang war der Streit'', Benutzer Schlesinger, p. 187 e.v.<br />
<br />
==Externe links==<br />
*[http://www.wikipedia.org Wikipedia.org] De hoofdagina van Wikipedia met alle talen<br />
<br />
==Essays==<br />
{{Zie essay|Gedachten over Wikipedia|Tjako, „Gedachten over Wikipedia”}}<br />
<br />
{{Zie essay|De wiki als systeem|Ronald Beelaard, „Het failliet van een systeem”}}<br />
<br />
==Bronnen==<br />
{{reflist}}<br />
[[Categorie:Wikimedia]]<br />
[[Categorie:Wikipedia]]<br />
[[Categorie:Wiki]]<br />
[[Categorie:Internetencyclopedie]]<br />
<br />
<!--Categorieën hierboven--><br />
[[en:Wikipedia]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Overleg:Mimy_Sluiter&diff=235623Overleg:Mimy Sluiter2018-03-25T14:03:31Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>==afbeelding gewenst==<br />
<br />
Volgens mij is er een foto vrijgegeven met juiste licantie. Zal nog ff zoeken. - [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|de]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|Kolo]] [[Image:Wikimedia logo family complete 2.svg.png|30px]] [[Gebruiker:Kapitein_Zeiksnor|nel]] - 23 mrt 2018 13:16 (CET)<br />
:Gevonden? --[[Gebruiker:Juliën|Juliën]] ([[Overleg gebruiker:Juliën|overleg]]) 25 mrt 2018 16:03 (CEST)</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lodewijk_Gelauff&diff=235619Lodewijk Gelauff2018-03-25T13:54:57Z<p>Juliën: /* Wikipedia */</p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Lodewijk Gelauff<br />
| afbeelding = 800px-Foto LG.JPG<br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = 1987<br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = <br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Lodewijk Gelauff''' (1987) is een Nederlands student. Hij woont in [[Den Haag]].<br />
<br />
== Werk en opleiding ==<br />
Van 2005 tot 2010 volgde hij een bachelor Moleculaire Wetenschap en Technologie aan de [[Universiteit Leiden]]. Van 2009 tot 2014 volgde hij aldaar een master in de Chemie en Wetenschap. Vanaf 2017 studeert hij aan de [[Standford-Universiteit]].<br />
<br />
In 2014 was hij een jaar lang Project manager bij ScienceWorks B.V.<br />
<br />
== Wikipedia ==<br />
Gelauff is op Wikipedia actief onder de gebruikersnaam Effeietsanders<ref>[https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebruiker:Effeietsanders Profiel op Wikipedia]</ref>, en was van 2005 tot 2015 moderator. Van 2006 tot 2010 was hij [[Wikimedia-steward]]. Gelauff zetelde in het bestuur van [[Wikimedia Nederland]] van 18 juni 2006 tot 2 april 2011, en organiseerde samen met andere bestuursleden de [[borrelcoup]].<ref>[https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestuur Bestuur Wikimedia Nederland]</ref>In 2011 kreeg hij van het Wikimedia-bestuur een fotoalbum over zijn voorbije vijf jaar bij de vereniging.<ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:2011-10_fotoalbum_vijff_jaar_iets_anders_recto.JPG Front fotoalbum]</ref> Hij houdt zich tegenwoordig bezig met het organiseren van de fotowedstrijd Wiki Loves Monuments. Hij woont ook de jaarlijkse [[Wikimania]]-bijeenkomsten bij.<br />
<br />
Op woensdag 25 november 2015 had Lodewijk de grote eer de [[Erasmusprijs]] in ontvangst te nemen. Hij deed dit in naam van de Wikipedia-gemeenschap.<ref>[http://www.erasmusprijs.org/?lang=nl&page=Nieuws&mode=detail&item=Uitreiking+Erasmusprijs+2015+aan+Wikipedia+Community Erasmusprijs voor Wikipedia]</ref> De prijs werd uitgereikt door [[Koning Willem-Alexander]] en bestaat uit een geldbedrag van 150 000 euro. <ref>[http://www.absofacts.com/kh/koning-erasmusprijs-2015-wikipedia.htm Absofacts Erasmusprijs Wikipedia]</ref><br />
<br />
In 2017 schreef hij als bezoldigd freelancer in opdracht van Wikimedia Nederland drie maanden lang aan een handleiding voor beginnende Wikipedia-gebruikers. <ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:HandleidingWikipediaversie1_2017.pdf Handleiding Wikipedia bewerken]</ref><br />
<br />
== Externe links ==<br />
{{LinkedIn|Gelauff}}<br />
{{Commonscat|Lodewijk Gelauff}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Mt.nl]<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Wikimediapersoon]]<br />
[[Categorie:Student]]</div>Juliënhttp://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Lodewijk_Gelauff&diff=235618Lodewijk Gelauff2018-03-25T13:53:36Z<p>Juliën: </p>
<hr />
<div>{{Infobox persoon<br />
| naam = Lodewijk Gelauff<br />
| afbeelding = 800px-Foto LG.JPG<br />
| onderschrift = <br />
| volledigenaam = <br />
| handtekening =<br />
| geboortedatum = 1987<br />
| geboorteplaats = <br />
| sterfdatum = <br />
| sterfplaats = <br />
| nationaliteit = {{NL}}<br />
| beroep = <br />
| bekendvan = <br />
| religie = <br />
| politiek = <br />
| zieook = <br />
| website = <br />
| portaal = <br />
}}<br />
'''Lodewijk Gelauff''' (1987) is een Nederlands student. Hij woont in [[Den Haag]].<br />
<br />
== Werk en opleiding ==<br />
Van 2005 tot 2010 volgde hij een bachelor Moleculaire Wetenschap en Technologie aan de [[Universiteit Leiden]]. Van 2009 tot 2014 volgde hij aldaar een master in de Chemie en Wetenschap. Vanaf 2017 studeert hij aan de [[Standford-Universiteit]].<br />
<br />
In 2014 was hij een jaar lang Project manager bij ScienceWorks B.V.<br />
<br />
== Wikipedia ==<br />
Gelauff is op Wikipedia actief onder de gebruikersnaam Effeietsanders<ref>[https://nl.wikipedia.org/wiki/Gebruiker:Effeietsanders Profiel op Wikipedia]</ref>, en was van 2005 tot 2015 moderator. Van 2006 tot 2010 was hij [[Wikimedia-steward]]. Gelauff zetelde in het bestuur van [[Wikimedia Nederland]] van 18 juni 2006 tot 2 april 2011, en organiseerde samen met andere bestuursleden de [[borrelcoup]] tegen [[Elly Waterman]].<ref>[https://nl.wikimedia.org/wiki/Bestuur Bestuur Wikimedia Nederland]</ref>In 2011 kreeg hij van het Wikimedia-bestuur een fotoalbum over zijn voorbije vijf jaar bij de vereniging.<ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:2011-10_fotoalbum_vijff_jaar_iets_anders_recto.JPG Front fotoalbum]</ref> Hij houdt zich tegenwoordig bezig met het organiseren van de fotowedstrijd Wiki Loves Monuments. Hij woont ook gedeclareerd de jaarlijkse [[Wikimania]]-bijeenkomsten bij.<br />
<br />
Op woensdag 25 november 2015 had Lodewijk de grote eer de [[Erasmusprijs]] in ontvangst te nemen. Hij deed dit in naam van de Wikipedia-gemeenschap.<ref>[http://www.erasmusprijs.org/?lang=nl&page=Nieuws&mode=detail&item=Uitreiking+Erasmusprijs+2015+aan+Wikipedia+Community Erasmusprijs voor Wikipedia]</ref> De prijs werd uitgereikt door [[Koning Willem-Alexander]] en bestaat uit een geldbedrag van 150 000 euro. <ref>[http://www.absofacts.com/kh/koning-erasmusprijs-2015-wikipedia.htm Absofacts Erasmusprijs Wikipedia]</ref><br />
<br />
In 2017 schreef hij als bezoldigd freelancer in opdracht van Wikimedia Nederland drie maanden lang aan een handleiding voor beginnende Wikipedia-gebruikers. <ref>[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:HandleidingWikipediaversie1_2017.pdf Handleiding Wikipedia bewerken]</ref><br />
<br />
== Externe links ==<br />
{{LinkedIn|Gelauff}}<br />
{{Commonscat|Lodewijk Gelauff}}<br />
<br />
== Bronnen ==<br />
*[https://www.mt.nl/management/het-succesverhaal-van-wikipedia/27240 Mt.nl]<br />
<references/><br />
<br />
[[Categorie:Wikimediapersoon]]<br />
[[Categorie:Student]]</div>Juliën